Điểm mới trong Thông tư số 02/2024/TT-BCT ngày 16 tháng 01 năm 2024 của Bộ trưởng Bộ Công Thương sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 31/2015/TT-BCT ngày 24 tháng 9 năm 2015 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định thực hiện Quy tắc xuất xứ trong Hiệp định Thành lập khu vực thương mại tự do ASEAN-Úc-Niu di lân
Thứ Sáu, 23/08/2024
Tổ chức Hải quan Thế giới (WCO) đã tiến hành chuyển đổi Hệ thống hài hóa mô tả và mã hóa hàng hóa (HS) từ Phiên bản HS 2017 sang Phiên bản HS 2022. Ngày 19 tháng 5 năm 2023, Uỷ ban hỗn hợp (FJC) của AANZFTA đã thông qua Danh mục Quy tắc cụ thể mặt hàng (PSR) Phiên bản HS 2022 được chuyển đổi từ PSR Phiên bản HS 2017 trên cơ sở báo cáo của Tiểu ban Quy tắc xuất xứ hàng hoá (SCROO) và Uỷ ban Thương mại hàng hoá (CTG). Trên cơ sở đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương ban hành Thông tư số 02/2024/TT-BCT ngày 16 tháng 01 năm 2024 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 31/2015/TT-BCT ngày 24 tháng 9 năm 2015 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định thực hiện Quy tắc xuất xứ trong Hiệp định Thành lập khu vực thương mại tự do ASEAN-Úc-Niu di lân, trong đó quy định PSR Phiên bản HS 2022 thay thế cho PSR Phiên bản HS 2012 (được quy định tại Phụ lục II ban hành kèm theo Thông tư số 31/2015/TT-BCT). Thông tư số 02/2024/TT-BCT ra đời bãi bỏ Thông tư số 42/2018/TT-BCT ngày 12 tháng 11 năm 2018 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 31/2015/TT-BCT, do Thông tư số 42/2018/TT-BCT đã ban hành PSR Phiên bản HS 2017 để thay thế cho PSR Phiên bản HS 2012 tại Thông tư số 31/2015/TT-BCT.
Về nguyên tắc, việc chuyển đổi PSR từ Phiên bản HS 2017 sang Phiên bản HS 2022 gồm 5 trường hợp sau:
a) Dòng hàng trong HS 2017 giữ nguyên trong HS 2022.
Ví dụ: 0101.21 (thuộc HS 2017) -> 0101.21 (thuộc HS 2022).
b) Dòng hàng trong HS 2017 tạo ra một dòng hàng mới trong HS 2022.
Ví dụ: 0305.10 -> 0309.10.
c) Dòng hàng trong HS 2017 tạo ra nhiều dòng hàng mới trong HS 2022.
Ví dụ: 0410.00 -> 0410.10 và 0410.90.
d) Nhiều dòng hàng trong HS 2017 tạo ra một dòng hàng mới trong HS 2022.
Ví dụ: 0403.10 và 1901.90 -> 0403.20.
Trong trường hợp d) này, chia thành hai trường hợp:
(i) Nhiều dòng hàng trong HS 2017 có cùng một tiêu chí xuất xứ.
(ii) Nhiều dòng hàng trong HS 2017 có nhiều tiêu chí xuất xứ khác nhau.
e) Dòng hàng trong HS 2017 không còn xuất hiện trong HS 2022.
Về phương pháp chuyển đổi, PSR có thể được chuyển đổi dựa trên một số nguyên tắc sau: nguyên tắc đa số (chọn PSR của đa số dòng hàng cấu thành), nguyên tắc ưu tiên (chọn PSR của dòng hàng cấu thành chủ yếu), đảm bảo bao trùm (chọn PSR “lỏng” nhất đảm bảo bao trùm PSR của tất cả các dòng hàng cấu thành),…
Theo quy định tại Thông tư số 02/2024/TT-BCT, PSR Phiên bản HS 2022 có:
- 501 dòng hàng mới (ở cấp độ 6 số) được tạo ra từ một dòng hàng khác hoặc nhiều dòng hàng khác nhau từ Phiên bản HS 2017 với tiêu chí xuất xứ giống nhau.
- 26 dòng hàng mới (ở cấp độ 6 số) được tạo ra từ nhiều dòng hàng khác nhau từ Phiên bản HS 2017 với tiêu chí xuất xứ khác nhau, tập trung ở một số mặt hàng như: máy móc, thiết bị, sản phẩm chế biến từ thịt, thuốc lá, mặt hàng hóa chất, thuỷ sản,…
Tổng số lượng dòng hàng (ở cấp độ 6 số) trong PSR Phiên bản HS 2022 là 5.612 dòng hàng.
PSR chuyển đổi đối với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam chi tiết tại bảng dưới đây:
|
STT |
Mặt hàng |
PSR chuyển đổi |
|
1 |
Điện thoại các loại và linh kiện |
Phần lớn không chuyển đổi tiêu chí xuất xứ (TCXX) |
|
2 |
Máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác |
- Phần lớn không chuyển đổi TCXX - Phân nhóm mới 8485.80 chuyển đổi TCXX |
|
3 |
Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện |
Một số phân nhóm mới được tạo ra chuyển đổi TCXX so với phân nhóm gốc, chẳng hạn: 8524.11, 8539.51, 8541.43 |
|
4 |
Giày dép các loại |
Phần lớn không chuyển đổi TCXX |
|
5 |
Hàng dệt, may |
- Phần lớn không chuyển đổi TCXX - Phân nhóm mới 6210.30 được mở rộng |
|
6 |
Dầu thô |
Phần lớn không chuyển đổi TCXX |
|
7 |
Hàng thủy sản |
- Phần lớn không chuyển đổi TCXX - Các phân nhóm chuyển đổi TCXX bao gồm: 0307.22, 0307.29 và 0309.90 |
Một trường hợp chuyển đổi PSR tiêu biểu là mặt hàng thuộc phân nhóm 8539.51. Phân nhóm 8539.51 mới đã được tạo ra cho các sản phẩm điốt phát quang (LED). PSR theo HS 2017 của từng phân nhóm cấu thành của phân nhóm này cụ thể như sau:
|
HS |
Mô tả |
PSR |
|
ex 8539.90
|
Bóng đèn dây tóc hoặc bóng đèn phóng điện, kể cả đèn pha gắn kín và bóng đèn tia cực tím hoặc tia hồng ngoại; bóng đèn hồ quang; đèn đi- ốt phát quang (LED). - Bộ phận: |
RVC 40% hoặc CTH
|
|
ex 8543.70 |
Máy và thiết bị điện, có chức năng riêng, chưa được chi tiết hay ghi ở nơi khác trong Chương này. - Máy và thiết bị khác: |
RVC 40% hoặc CTH hoặc RVC 35% + CTSH
|
|
ex 9405.10 |
- Bộ đèn chùm và đèn điện trần hoặc đèn điện tường khác, trừ các loại được sử dụng ở các không gian mở công cộng hoặc đường phố lớn: |
RVC 40% hoặc CTH
|
|
ex 9405.20 |
- Đèn bàn, đèn giường hoặc đèn cây dùng điện: |
RVC 40% hoặc CTH hoặc RVC 35% + CTSH
|
|
ex 9405.30 |
- Bộ đèn dùng cho cây Nô-en |
RVC 40% hoặc CTH hoặc RVC 35% + CTSH
|
|
ex 9405.40 |
- Đèn và bộ đèn điện khác:
|
RVC 40% hoặc CTH hoặc RVC 35% + CTSH
|
Trong trường hợp này, nguyên tắc đa số được áp dụng, PSR áp dụng cho phân nhóm 8539.51 Phiên bản HS 2022 là RVC 40% hoặc CTH hoặc RVC 35% + CTSH. Đây cũng là TCXX “lỏng” hơn so với TCXX cũ áp dụng cho ex 8539.90 và ex 9405.10 Phiên bản HS 2017.
Với việc chuyển đổi PSR từ Phiên bản HS 2017 sang Phiên bản HS 2022, mặc dù tiêu chí xuất xứ đối với các dòng hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam không có thay đổi đáng kể, nhưng vẫn mang ý nghĩa quan trọng trong việc tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp tận dụng ưu đãi từ AANZFTA khi TCXX mới tại một số dòng hàng đã được điều chỉnh theo hướng linh hoạt hơn, giúp doanh nghiệp đáp ứng TCXX dễ dàng hơn.
Các doanh nghiệp xuất khẩu cần lưu ý cập nhật kỹ lưỡng các thay đổi trong PSR, đặc biệt với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như máy móc, linh kiện điện tử, hàng dệt may, và thủy sản. Việc không kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kinh doanh để phù hợp với các TCXX mới có thể dẫn đến rủi ro không tiếp cận được ưu đãi thuế quan. Do đó, việc theo dõi sát sao các quy định mới, chủ động phối hợp với các cơ quan quản lý và đơn vị tư vấn để đảm bảo tuân thủ đúng các cam kết quốc tế và tận dụng tối đa các lợi ích AANZFTA mang lại là rất quan trọng và cần thiết.
Nguồn: Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương
