Báo cáo rà soát chính sách thương mại của Tổng Giám đốc WTO về các diễn biến liên quan đến thương mại
Thứ Bảy, 22/07/2023
Sử dụng thương mại như một công cụ chống lạm phát
Môi trường kinh tế toàn cầu tiếp tục bị ảnh hưởng bởi nhiều cuộc khủng hoảng, chẳng hạn như cuộc chiến tiếp diễn ở Ukraine hay những tác động dai dẳng của đại dịch COVID-19.
Thống kê cho thấy khối lượng buôn bán hàng hóa giảm sút trong quý IV năm 2022 và có vẻ vẫn tiếp tục đi xuống trong quý I năm 2023. Tuy nhiên, Báo cáo Theo dõi Thương mại mới nhất của WTO lại cho thấy một số tín hiệu tích cực. Từ tháng 10 năm 2022 đến tháng 5 năm 2023, các thành viên WTO đã thực hiện nhiều biện pháp tạo thuận lợi cho thương mại hơn so với các biện pháp hạn chế thương mại. Đặc biệt, 182 biện pháp tạo thuận lợi cho thương mại đã được thực hiện, so với 110 biện pháp hạn chế thương mại. Xu hướng này càng nhấn mạnh cam kết mở cửa thị trường và đơn giản hóa thủ tục thương mại.
Giá trị hàng hóa chịu tác động của các biện pháp này càng củng cố thêm xu hướng tích cực này. Các biện pháp tạo thuận lợi cho thương mại tác động đến ước tính 703,7 tỷ USD giá trị thương mại hàng hóa, gấp hơn sáu lần con số 110,5 tỷ USD chịu tác động của các biện pháp hạn chế thương mại. Sự chênh lệch này cho thấy nỗ lực hướng tới các kênh thương mại cởi mở và thương mại toàn cầu hiệu quả.
Mặc dù không nên bỏ qua sự suy giảm thương mại, việc nhấn mạnh tạo thuận lợi cho thương mại trong bối cảnh những thách thức này mang đến một tia hy vọng. Tiếp tục tập trung vào mở cửa thị trường và đơn giản hóa thủ tục sẽ là điều quan trọng để vượt qua những cơn gió ngược kinh tế hiện tại và thúc đẩy một môi trường thương mại toàn cầu kiên cường.
Hạn chế xuất khẩu vẫn tồn tại, đe dọa an ninh lương thực
Trong khi việc nới lỏng một số hạn chế xuất khẩu liên quan đến đại dịch đang đem lại hy vọng, thì một xu hướng đáng lo ngại vẫn tiếp diễn: gia tăng hạn chế xuất khẩu, đặc biệt là đối với thực phẩm, thức ăn chăn nuôi và phân bón từ năm 2020. Tính đến tháng 7 năm 2023, vẫn có 59 biện pháp như vậy được áp dụng, ảnh hưởng đến ước tính 24,5 tỷ USD thương mại. Điều này cản trở khả năng tiếp cận thực phẩm toàn cầu và làm trầm trọng thêm sự biến động giá, gây ảnh hưởng không cân xứng đến các nhóm dân cư dễ bị tổn thương trên toàn thế giới.
Việc tạm ngừng gần đây của Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen càng nhấn mạnh tính cấp thiết của việc gỡ bỏ những hạn chế này. Sự gián đoạn xuất khẩu ngũ cốc từ khu vực này đòi hỏi một thị trường lương thực toàn cầu hoạt động tốt, không có rào cản nhân tạo. Việc duy trì kiểm soát xuất khẩu có nguy cơ kích hoạt một vòng luẩn quẩn: nguồn cung hạn chế dẫn đến hạn chế hơn nữa, đẩy giá lên cao và đe dọa an ninh lương thực toàn cầu.
Ngược lại, các biện pháp thương mại dịch vụ trong thời gian xem xét nghiêng về tạo thuận lợi, cho thấy một xu hướng tích cực trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, sự tồn tại của hạn chế xuất khẩu đối với các mặt hàng thiết yếu phủ bóng lên sự tiến bộ này. Yêu cầu các thành viên của WTO gỡ bỏ những biện pháp này là rất quan trọng để đảm bảo sự ổn định và khả năng tiếp cận trong thị trường lương thực toàn cầu, bảo vệ các nhóm dân cư dễ bị tổn thương và thúc đẩy các hoạt động thương mại công bằng hơn.
Hệ thống đa phương đóng vai trò then chốt
Theo Tổng Giám đốc, Báo cáo nhấn mạnh vai trò nòng cốt của hệ thống thương mại đa phương trong việc giúp các thành viên ứng phó với COVID-19, cũng như những tác động của cuộc chiến ở Ukraine. Bất chấp những gián đoạn ban đầu do đại dịch, hệ thống thương mại đã tạo thuận lợi cho dòng chảy quan trọng của vật tư y tế và vaccine. Tương tự, thị trường mở đối với các loại ngũ cốc chủ lực cho phép các thành viên thích ứng với hạn chế xuất khẩu của khu vực Biển Đen bằng cách tìm nguồn cung từ nơi khác.
Giải quyết vấn đề tích tụ hạn chế thương mại
Báo cáo nhấn mạnh lo ngại về sự gia tăng đáng kể các hạn chế nhập khẩu được thực hiện kể từ năm 2009. Với hơn 9% nhập khẩu toàn cầu bị ảnh hưởng, Tổng Giám đốc cho rằng việc hiểu cách xóa bỏ các biện pháp này và cải thiện hiệu quả hoạt động của thương mại toàn cầu là vô cùng quan trọng.
Cải cách và củng cố WTO
Để đảm bảo mọi thành viên đều phát triển kiên cường và thịnh vượng trong thương mại, Tổng Giám đốc tái khẳng định tầm quan trọng của việc tiếp tục cải cách WTO và tăng cường nỗ lực mang lại những kết quả cụ thể tại Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 13 (MC13). Bà kêu gọi sự tham gia tích cực của tất cả các thành viên để đảm bảo thành công của Hội nghị sắp tới.
Ngoài ra, về Bài tập Theo dõi thương mại, sự tham gia của các thành viên là đặc biệt quan trọng. Mục đích của nền tảng trực tuyến mới của Ban Thư ký chính là để nộp và xác minh các biện pháp nhằm tạo thuận lợi cho quá trình tham gia này và đảm bảo tính bao trùm và dễ tiếp cận. Các thành viên được khuyến khích phản hồi lại để cải thiện hoạt động của nền tảng.
Nguồn: Vụ CSTMĐB tổng hợp
