Lượng cà phê xuất khẩu sang thị trường CPTPP giảm tháng thứ 4 liên tiếp
Thứ Tư, 15/11/2023
1.1.Xuất khẩu chung
Trong tháng 10/2023, xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang thị trường CPTPP tiếp tục giảm và là tháng giảm thứ tư liên tiếp kể từ tháng 6/2023 tới nay. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong tháng 10/2023 sang thị trường CPTPP đạt 6.925 tấn với trị giá gần 27,34 triệu USD, giảm 26,76% về lượng và giảm 15,51% về trị giá so với tháng 9/2023. So với tháng 10/2022, xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong tháng 10/2023 sang thị trường CPTPP giảm 30,39% về lượng nhưng tăng 0,73% về trị giá. Đây là khối lượng xuất khẩu thấp nhất tính theo tháng từ đầu năm 2022 tới nay. Điều này càng phản ánh nguồn cung thiếu hụt tại Việt Nam khi đã ở cuối niên vụ 2022 – 2023. Xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong tháng 10/2023 sang thị trường CPTPP chiếm tỷ trọng 15,84% về lượng và 17,35% về trị giá trong tổng xuất khẩu mặt hàng cà phê của cả nước.
Tính chung 10 tháng năm 2023, xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang thị trường này đạt 159,62 nghìn tấn với trị giá gần 452,7 triệu USD, giảm 3,41% về lượng nhưng tăng 10,33% về trị giá so với cùng kỳ năm 2022. Xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong 10 tháng năm 2023 sang thị trường CPTPP chiếm tỷ trọng 12,31% về lượng và 13,77% % về trị giá trong tổng xuất khẩu mặt hàng cà phê của cả nước.
Biểu đồ 1: Lượng xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang thị trường CPTPP tới tháng 10/2023
ĐVT: Nghìn tấn
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan
1.1.Thị trường xuất khẩu
Tháng 10/2023, lượng xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang thị trường CPTPP giảm so với tháng 9/2023 do xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, Malaysia và Mexico giảm. Ngược lại, những thị trường khác có lượng xuất khẩu tăng gồm: Australia, Chile, Singapore, Canada, New Zealand. Tính chung 10 tháng năm 2023, lượng cà phê xuất khẩu của Việt Nam sang 5/8 thị trường CPTPP đều tăng so với cùng kỳ năm 2022 (trừ thị trường Nhật Bản, Malaysia và Australia). Cụ thể tình hình xuất khẩu sang các thị trường như sau:
Thị trường xuất khẩu cà phê lớn nhất tháng 10/2023 trong khối CPTPP là Nhật Bản với 4.327 tấn, giảm 7,4% so với tháng 9/2023 và giảm 20,42% so với tháng 10/2022. Tính chung 10 tháng năm 2023, khối lượng xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang thị trường này đạt 88,07 nghìn tấn, giảm 3,55% so với 10 tháng năm 2022. Xuất khẩu cà phê sang thị trường Nhật Bản chiếm tỷ trọng 9,90% trong tháng 10/2023 và chiếm 6,79% trong tổng khối lượng xuất khẩu cà phê 10 tháng năm 2023 của cả nước (cùng kỳ năm trước chiếm tỷ trọng lần lượt là 6,37% và 6,41%).
Thị trường có khối lượng cà phê lớn tiếp theo trong khối CPTPP là Australia với 1.126 tấn, tăng 127,94% so với tháng 9/2023 nhưng giảm 15,08% so với tháng 10/2022. Tính chung 10 tháng năm 2023, trị giá xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang thị trường này đạt gần 10,17 nghìn tấn, giảm 45,69% so với 10 tháng năm 2022.
Biểu đồ 2: Cơ cấu cà phê xuất khẩu sang thị trường CPTPP tháng 10 và 10 tháng năm 2023
(ĐVT % theo khối lượng)
|
Tháng 10 năm 2023
|
10 tháng năm 2023
|
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan
Bảng 1: Lượng xuất khẩu sang thị trường CPTPP trong tháng 10 và 10 tháng năm 2023
|
Thị trường |
Tháng 10/2023 |
10 tháng năm 2023 |
|||
|
Lượng (Tấn) |
So với tháng 9/2023 (%) |
So với tháng 10/2022(%) |
Lượng (Tấn) |
So với 10 tháng năm 2022 (%) |
|
|
Tổng CPTPP |
6.925 |
-26,76 |
-30,39 |
159.624 |
-3,41 |
|
Nhật Bản |
4.327 |
-7,4 |
-20,42 |
88.070 |
-3,55 |
|
Australia |
1.126 |
127,94 |
-15,08 |
10.166 |
-45,69 |
|
Malaysia |
914 |
-10,39 |
-35,77 |
17.445 |
-24,06 |
|
Chile |
201 |
76,32 |
151,25 |
2.257 |
44,31 |
|
Singapore |
150 |
138,1 |
114,29 |
1.132 |
67,46 |
|
Canada |
121 |
317,24 |
-4,72 |
6.514 |
18,05 |
|
Mexico |
67 |
-97,8 |
-95,38 |
32.625 |
39,66 |
|
New Zealand |
19 |
72,73 |
-45,71 |
1.415 |
24,45 |
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan
1.2.Giá xuất khẩu
Lượng giảm, nhu cầu tăng, giá cà phê xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường CPTPP trong tháng 10/2023 đã đạt mức kỷ lục trong vòng 6 năm qua, đạt 3.948 USD/tấn, tăng 15,36% so với tháng 9/2023 và tăng 44,71% so với cùng kỳ năm 2022. Tính chung 10 tháng năm 2023, giá cà phê xuất khẩu trung bình của Việt Nam sang thị trường này đạt 2.836,02 USD/tấn, tăng 14,22% so với 10 tháng năm 2022.
Biểu đồ 3: Giá cà phê xuất khẩu trung bình tháng của Việt Nam sang thị trường CPTPP tới tháng 10/2023
ĐVT: USD/tấn
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan
Bảng 2: Giá xuất khẩu trung bình cà phê của Việt Nam sang thị trường CPTPP tháng 10 và 10 tháng năm 2023
|
Thị trường |
Tháng 10/2023 |
10 tháng 2023 |
|||
|---|---|---|---|---|---|
|
Giá (USD/tấn) |
So với tháng 9/2023 (%) |
So với tháng 10/2022(%) |
Giá (USD/tấn) |
So với 10 tháng năm 2022 (%) |
|
|
Chung CPTPP |
3.948 |
15,36 |
44,71 |
2.836 |
14,22 |
|
Australia |
3.999 |
-11,77 |
78,82 |
3.054 |
35,22 |
|
Canada |
3.986 |
-19,11 |
21,61 |
2.543 |
-10,58 |
|
Chile |
4.489 |
-31,98 |
29,02 |
3.149 |
-7,30 |
|
Nhật Bản |
3.710 |
3,41 |
29,23 |
2.867 |
13,28 |
|
Malaysia |
4.697 |
19,79 |
51,53 |
3.331 |
22,50 |
|
Mexico |
2.077 |
-20,57 |
-0,31 |
2.379 |
16,38 |
|
New Zealand |
5.897 |
-4,79 |
49,72 |
2.831 |
22,47 |
|
Singapore |
5.711 |
-13,73 |
31,27 |
5.080 |
12,06 |
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan
Tại thị trường trong nước, giá cà phê cũng lập mốc cao kỷ lục, có thời điểm lên đến 70.000 đồng/kg. Hiện tại giá cà phê nội địa đang ở mức bình quân 61.000 đồng/kg, cao hơn 68% so với cuối năm trước.
Mặc dù giá cà phê trong năm 2023 tăng cao nhưng nhiều diện tích cà phê đã chuyển đổi cây trồng trước đó để trồng sầu riêng, trái cây. Nguyên nhân là do giá cà phê những năm qua xuống quá thấp nên người nông dân chưa đầu tư nhiều cho cây cà phê (trừ các công ty cà phê và một số hợp tác xã). Cùng với đó, tình trạng biến đổi khí hậu, đặc biệt hiện tượng El Nino gây khô hạn, ảnh hưởng lớn đến cà phê Robusta cả nước.
Cà phê Arabica trong nước chỉ có một số vùng trồng được nên số lượng hạn chế, trong khi loại này có chất lượng cao nên phải nhập khẩu về tiêu thụ. Riêng với cà phê chế biến, trong những năm gần đây hệ thống chuỗi cà phê trong nước phát triển, nhiều thương hiệu cà phê nước ngoài có mặt và mở chuỗi khắp các thành phố lớn tại Việt Nam. Vì vậy, các doanh nghiệp kinh doanh chuỗi cà phê này phần lớn nhập khẩu cà phê đã chế biến như cà phê rang xay, cà phê hòa tan.
Chủ yếu hàng nhập khẩu là loại chất lượng cao để phục vụ tại các khách sạn, nhà hàng, tiệm cà phê cao cấp, cà phê trong nước chưa đáp ứng được, hoặc theo quy trình tiêu chuẩn riêng của hệ thống. Do nhu cầu ngày càng tăng lên nên lượng nhập khẩu cũng tăng.
Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam (VICOFA) dự báo, niên vụ cà phê 2023 - 2024 sẽ thu hoạch muộn hơn niên vụ trước. Một số địa phương như Gia Lai, Kon Tum, Sơn La sẽ thu hoạch cà phê sớm hơn vào cuối tháng 10/2023, đầu tháng 11/2023 và thu hoạch rộ cuối tháng 12/2023.
Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết hiện cả nước có hơn 710.000 ha cà phê, vượt gần 18% so với quy hoạch của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (giai đoạn 2020 - 2030 là cả nước có 600.000 ha cây cà phê).
Về sản lượng, VICOFA dự báo niên vụ cà phê 2023-2024 sản lượng giảm 10%. Nguyên nhân là do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, diện tích trồng xen tăng, người nông dân sẽ đầu tư vào các cây trồng có hiệu quả kinh tế cao như sầu riêng, cây ăn trái). Bên cạnh đó, do giá cà phê đang có xu hướng giảm nên một số vùng có hiện tượng hái xanh ảnh hưởng lớn đến chất lượng cà phê đầu niên vụ.
Theo các chuyên gia thị trường cà phê dự báo, giá cà phê niên vụ 2023 - 2024 sẽ tiếp tục neo ở mức cao. Tới tháng 6/2024 nếu các nền kinh tế lớn trên thế giới tiếp tục giảm lãi suất, xuất khẩu cà phê sẽ tiếp tục hưởng lợi. Bởi đây là lúc các nhà rang xay trên thế giới mua tồn kho và nhu cầu sẽ càng tăng. Do đó, giá cà phê khó có cơ hội đi xuống, đặc biệt là giá cà phê Arabica. Hiện giá cà phê Arabica từ mức 140cent/pound (70.000/kg) đã tăng lên 175 cent/pound (92.000/kg) và mức giá này sẽ tiếp tục tăng.
Với cà phê Robusta áp lực đầu mùa của cà phê Việt Nam khiến giá giảm, song từ nay đến cuối năm giá cà phê Arabica sẽ ổn định cho đến tháng 6/2024 cho đến khi chính sách tiền tệ của EU, Mỹ đã ổn định.
