Xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam với các thị trường thuộc hiệp định EVFTA tháng 8/2023
Thứ Tư, 13/09/2023
1.Xuất khẩu chung
Điểm mạnh của hồ tiêu Việt Nam là đã được Chính phủ hoạch định là một trong 10 ngành nông sản có lợi thế xuất khẩu của Việt Nam. Trong khâu chế biến, hiện cũng đã có 20 doanh nghiệp lớn đầu tư nhà máy chế biến riêng để xử lý hạt tiêu theo tiêu chuẩn công nghệ cao với công suất khoảng 60 – 70 nghìn tấn/năm. Phần lớn các nhà máy đều đạt tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt (GMP) và nhiều tiêu chuẩn quốc tế quy định đối với nhà máy chế biến thực phẩm.
Trong bối cảnh xuất khẩu hồ tiêu tiếp tục đối diện nhiều khó khăn và sức ép cạnh tranh lớn thì các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam đã ký kết gần đây như Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) được đánh giá là cơ hội mở rộng xuất khẩu cho ngành hồ tiêu. Cục Xuất nhập khẩu đánh giá, đối với mặt hàng hồ tiêu, Hiệp định CPTPP có 9 nước cam kết xóa bỏ ngay lập tức thuế quan gồm: Úc, New Zealand, Canada, Malaysia, Singapore, Brunei, Chile, Peru, Nhật Bản. Riêng thị trường Mexico cam kết xóa bỏ thuế theo lộ trình 16 năm đối với mặt hàng hồ tiêu xanh. Đáng chú ý, trong các nước CPTPP, chỉ có Malaysia là nước có sản xuất hồ tiêu đáng kể, tuy nhiên, tỷ lệ xuất khẩu không nhiều, chỉ chiếm khoảng 3% lượng xuất khẩu toàn cầu.
Đối với Hiệp định EVFTA, các nước EU cam kết xóa bỏ thuế quan đối với sản phẩm hạt tiêu (mã HS 0904) ngay khi hiệp định có hiệu lực. Do vậy, EVFTA có hiệu lực sẽ là đòn bẩy tốt để các doanh nghiệp Việt Nam tăng cường xuất khẩu vào các nước EU (đặc biệt là đối với các sản phẩm chế biến trước đây có mức thuế từ 5 - 9%).
Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, khối lượng xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam trong tháng 8/2023 sang thị trường EVFTA đạt 2.287 tấn, giảm 12,17% so với tháng 7/2023 nhưng tăng 23,02% so với tháng 8/2022. Tính chung 8 tháng năm 2023, khối lượng xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam sang thị trường này đạt 19,31 nghìn tấn, giảm 13,68% so với 8 tháng năm 2022. Xuất khẩu hạt tiêu sang thị trường thị trường EVFTA chiếm tỷ trọng 11,36% trong tháng 8/2023 và chiếm 10,27% trong tổng khối lượng xuất khẩu hạt tiêu 8 tháng năm 2023 của cả nước (cùng kỳ năm trước chiếm tỷ trọng lần lượt là 10,06% và 13,91%).
Biểu đồ 1: Lượng và trị giá xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam sang các thị trường thuộc hiệp định EVFTA tới tháng 8/2023
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan
+ Trị giá xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam trong tháng 8/2023 sang thị trường EVFTA đạt 9,58 triệu USD, giảm 13,56% so với tháng 7/2023 nhưng tăng 6,56% so với tháng 8/2022. Tính chung 8 tháng năm 2023, trị giá xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam sang thị trường này đạt 78,76 triệu USD, giảm 30,4% so với 8 tháng năm 2022. Xuất khẩu hạt tiêu sang thị trường thị trường EVFTA chiếm tỷ trọng 12,71% trong tháng 8/2023 và chiếm 12,8% trong tổng trị giá xuất khẩu hạt tiêu 8 tháng năm 2023 của cả nước (cùng kỳ năm trước chiếm tỷ trọng lần lượt là 11,81% và 15,84%).
+ Xét trong tổng hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường thị trường EVFTA: Trong tháng 8/2023, hạt tiêu là mặt hàng xuất khẩu có trị giá lớn thứ 24 của Việt Nam sang thị trường thị trường EVFTA, chiếm 0,26% trong tổng trị giá hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này (tháng 8/2022 có trị giá lớn thứ 20, chiếm 0,21%). Tính chung 8 tháng năm 2023, hạt tiêu có trị giá xuất khẩu lớn thứ 23, chiếm 0,27% trong tổng trị giá (8 tháng năm 2022 có trị giá lớn thứ 20, chiếm 0,35% trong tổng trị giá).
1.Thị trường xuất khẩu
Trong tháng 8/2023, xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam sang thị trường EVFTA giảm do xuất khẩu sang các thị trường chính đều giảm, riêng xuất khẩu sang thị trường Tay Ban Nha và Italia lại tăng khá.
Tính chung 8 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam sang thị trường EVFTA giảm chủ yếu do xuất khẩu sang các thị trường chính là Hà Lan, Đức, Tây Ban Nha,… giảm. Ngược lại, sang thị trường Pháp và Ba Lan lại tăng mạnh.
+ Thị trường Hà Lan: là thị trường có lượng lớn nhất của xuất khẩu hạt tiêu trong tháng 8/2023 sang thị trường EVFTA. Khối lượng xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam trong tháng 8/2023 sang Hà Lan đạt 701 tấn, giảm 21,06% so với tháng 7/2023 nhưng tăng 22,77% so với tháng 8/2022. Tính chung 8 tháng năm 2023, khối lượng xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam sang thị trường này đạt 5.566 tấn, giảm 21,43% so với 8 tháng năm 2022.
Xuất khẩu hạt tiêu sang thị trường Hà Lan chiếm tỷ trọng 3,48% trong tháng 8/2023 và chiếm 2,96% trong tổng khối lượng xuất khẩu hạt tiêu 8 tháng năm 2023 của cả nước (cùng kỳ năm trước chiếm tỷ trọng lần lượt là 3,09% và 4,4%).
Đứng thứ 2 là thị trường Đức, khối lượng xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam trong tháng 8/2023 sang thị trường này đạt 620 tấn, giảm 32,68% so với tháng 7/2023 nhưng tăng 8,01% so với tháng 8/2022. Tính chung 8 tháng năm 2023, khối lượng xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam sang thị trường này đạt 6.144 tấn, giảm 22,43% so với 8 tháng năm 2022.
Xuất khẩu hạt tiêu sang thị trường Đức chiếm tỷ trọng 3,08% trong tháng 8/2023 và chiếm 3,27% trong tổng khối lượng xuất khẩu hạt tiêu 8 tháng năm 2023 của cả nước (cùng kỳ năm trước chiếm tỷ trọng lần lượt là 3,11% và 4,92%).
Trị giá xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam trong tháng 8/2023 sang Đức đạt 2,66 triệu USD, giảm 32,04% so với tháng 7/2023 và giảm 7,13% so với tháng 8/2022. Tính chung 8 tháng năm 2023, trị giá xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam sang thị trường này đạt 25,29 triệu USD, giảm 37,86% so với 8 tháng năm 2022. Xuất khẩu hạt tiêu sang thị trường Đức chiếm tỷ trọng 3,53% trong tháng 8/2023 và chiếm 4,11% trong tổng trị giá xuất khẩu hạt tiêu 8 tháng năm 2023 của cả nước (cùng kỳ năm trước chiếm tỷ trọng lần lượt là 3,76% và 5,7%).
Thị trường xuất khẩu hạt tiêu đứng thứ 3 trong tháng 8/2023 là Pháp. Khối lượng xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam trong tháng 8/2023 sang Pháp đạt 272 tấn, giảm 6,85% so với tháng 7/2023 nhưng tăng 5,43% so với tháng 8/2022. Tính chung 8 tháng năm 2023, khối lượng xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam sang thị trường này đạt 2.714 tấn, tăng 10,59% so với 8 tháng năm 2022. Xuất khẩu hạt tiêu sang thị trường Pháp chiếm tỷ trọng 1,35% trong tháng 8/2023 và chiếm 1,44% trong tổng khối lượng xuất khẩu hạt tiêu 8 tháng năm 2023 của cả nước (cùng kỳ năm trước chiếm tỷ trọng lần lượt là 1,4% và 1,53%).
Trị giá xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam trong tháng 8/2023 sang Pháp đạt 973,26 nghìn USD, giảm 13,37% so với tháng 7/2023 và giảm 27,27% so với tháng 8/2022. Tính chung 8 tháng năm 2023, trị giá xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam sang thị trường này đạt 10,29 triệu USD, giảm 15,41% so với 8 tháng năm 2022. Xuất khẩu hạt tiêu sang thị trường Pháp chiếm tỷ trọng 1,29% trong tháng 8/2023 và chiếm 1,67% trong tổng trị giá xuất khẩu hạt tiêu 8 tháng năm 2023 của cả nước (cùng kỳ năm trước chiếm tỷ trọng lần lượt là 1,76% và 1,7%).
Trong các thị trường còn lại (Ba Lan, Tây Ban Nha, Italia, Bỉ), lượng xuất khẩu sang các thị trường này đều tăng so với tháng 7/2023. Tính chung 8 tháng đầu năm 2023, lượng xuất khẩu sang thị trường Ba Lan tăng các thị trường còn lại đều giảm so với 8 tháng năm 2022. Trong đó giảm nhiều nhất là sang thị trường Ba Lam giảm 17,84% so với 8 tháng năm 2022.
Bảng 1: Lượng xuất khẩu hạt tiêu sang các thị trường thuộc EVFTA trong tháng 8 và 8 tháng năm 2023
|
Thị trường
|
Tháng 8 /2023 |
8 tháng 2023 |
|||
|
Lượng (tấn) |
So với tháng 7/2023 (%) |
So với tháng 8/2022 (%) |
Lượng (tấn) |
So với 8 tháng năm 2022 (%) |
|
|
TỔNG EVFTA |
2.287 |
-12,17 |
23,02 |
19.313 |
-13,68 |
|
Hà Lan |
701 |
-21,06 |
22,77 |
5.566 |
-21,43 |
|
Đức |
620 |
-32,68 |
8,01 |
6.144 |
-22,43 |
|
Pháp |
272 |
-6,85 |
5,43 |
2.714 |
10,59 |
|
Ba Lan |
248 |
14,81 |
52,15 |
1.932 |
22,05 |
|
Tây Ban Nha |
240 |
50,94 |
48,15 |
1.823 |
-5,79 |
|
Italy |
116 |
58,90 |
48,72 |
720 |
-2,83 |
|
Bỉ |
90 |
63,64 |
69,81 |
414 |
-36,79 |
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan
Bảng 2: Trị giá xuất khẩu hạt tiêu sang các thị trường thuộc EVFTA trong tháng 8 và 8 tháng năm 2023
|
Thị trường
|
Tháng 8 /2023 |
8 tháng 2023 |
|||
|
Trị giá (triệu USD) |
So với tháng 7/2023 (%) |
So với tháng 8/2022 (%) |
Trị giá (triệu USD) |
So với 8 tháng năm 2022 (%) |
|
|
TỔNG EVFTA |
9,58 |
-13,56 |
6,56 |
78,76 |
-30,4 |
|
Đức |
2,66 |
-32,04 |
-7,13 |
25,29 |
-37,86 |
|
Hà Lan |
3,12 |
-21,94 |
13,83 |
24,46 |
-34,49 |
|
Pháp |
0,97 |
-13,37 |
-27,27 |
10,29 |
-15,41 |
|
Tây Ban Nha |
1,00 |
40,73 |
23,31 |
7,19 |
-22,39 |
|
Ba Lan |
0,96 |
25,3 |
59,01 |
6,86 |
0,27 |
|
Italy |
0,48 |
50,57 |
21,98 |
2,72 |
-23,01 |
|
Bỉ |
0,39 |
51,78 |
61,15 |
1,94 |
-41,34 |
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan
Bảng 3: Tỷ trọng lượng xuất khẩu hạt tiêu các thị trường thuộc EVFTA trong tháng 8 và 8 tháng năm 2023
ĐVT: % theo lượng
|
Thị trường |
Tháng 8 |
8 tháng |
||
|
Năm 2023 |
Năm 2022 |
Năm 2023 |
Năm 2022 |
|
|
Thị trường EVFTA |
100,00 |
100,00 |
100,00 |
100,00 |
|
Hà Lan |
30,65 |
30,72 |
28,82 |
31,66 |
|
Đức |
27,11 |
30,88 |
31,81 |
35,40 |
|
Pháp |
11,89 |
13,88 |
14,05 |
10,97 |
|
Ba Lan |
10,84 |
8,77 |
10,00 |
7,08 |
|
Tây Ban Nha |
10,49 |
8,71 |
9,44 |
8,65 |
|
Italy |
5,07 |
4,20 |
3,73 |
3,31 |
|
Bỉ |
3,94 |
2,85 |
2,14 |
2,93 |
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan
2.Giá hạt tiêu xuất khẩu
Giá hạt tiêu xuất khẩu của Việt Nam trong tháng 8/2023 sang thị trường EVFTA đạt 4.187 USD/tấn, giảm 1,58% so với tháng 7/2023 và giảm 13,39% so với tháng 8/2022. Tính chung 8 tháng năm 2023, giá hạt tiêu xuất khẩu trung bình của Việt Nam sang thị trường này đạt 4078 USD/tấn, giảm 19,37% so với 8 tháng năm 2022. Chi tiết sang một số thị trường:
Giá hạt tiêu xuất khẩu của Việt Nam trong tháng 8/2023 sang Hà Lan đạt 4.446 USD/tấn, giảm 1,12% so với tháng 7/2023 và giảm 7,28% so với tháng 8/2022. Tính chung 8 tháng năm 2023, giá hạt tiêu xuất khẩu trung bình của Việt Nam sang thị trường này đạt 4.394 USD/tấn, giảm 16,62% so với 8 tháng năm 2022.
Giá hạt tiêu xuất khẩu của Việt Nam trong tháng 8/2023 sang Đức đạt 4.289 USD/tấn, tăng 0,96% so với tháng 7/2023 nhưng giảm 14,02% so với tháng 8/2022. Tính chung 8 tháng năm 2023, giá hạt tiêu xuất khẩu trung bình của Việt Nam sang thị trường này đạt 4.117 USD/tấn, giảm 19,89% so với 8 tháng năm 2022.
Giá hạt tiêu xuất khẩu của Việt Nam trong tháng 8/2023 sang Pháp đạt 3.578 USD/tấn, giảm 7% so với tháng 7/2023 và giảm 31,01% so với tháng 8/2022. Tính chung 8 tháng năm 2023, giá hạt tiêu xuất khẩu trung bình của Việt Nam sang thị trường này đạt 3.793 USD/tấn, giảm 23,51% so với 8 tháng năm 2022.
Biểu đồ 3: Giá xuất khẩu hạt tiêu trung bình tháng của Việt Nam sang các thị trường thuộc EVFTA tới tháng 8/2023
ĐVT: USD/tấn
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan
Bảng 3: Giá xuất khẩu trung bình hạt tiêu của Việt Nam sang các thị trường EVFTA
|
Thị trường |
Tháng 8/2023 |
8 tháng/2023 |
|||
|
Giá trung bình (USD/tấn) |
So với T7/2023 (%) |
So với T8/2022 (%) |
Giá trung bình (USD/tấn) |
So với 8T/2022 (%) |
|
|
Thị trường EVFTA |
4,187 |
-1,58 |
-13,39 |
4,078 |
-19,37 |
|
Ba Lan |
3,859 |
9,13 |
4,51 |
3,553 |
-17,85 |
|
Bỉ |
4,378 |
-7,25 |
-5,10 |
4,680 |
-7,20 |
|
Đức |
4,289 |
0,96 |
-14,02 |
4,117 |
-19,89 |
|
Hà Lan |
4,446 |
-1,12 |
-7,28 |
4,394 |
-16,62 |
|
Italy |
4,127 |
-5,24 |
-17,98 |
3,784 |
-20,76 |
|
Pháp |
3,578 |
-7,00 |
-31,01 |
3,793 |
-23,51 |
|
Tây Ban Nha |
4,157 |
-6,77 |
-16,77 |
3,942 |
-17,62 |
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan
