Năm 2020, C/O được cấp chủ yếu cho hàng hóa xuất khẩu sang các thị trường có cảng biển và trung tâm phân phối, trung chuyển của EU như Bỉ, Đức, Hà Lan, Pháp. Các năm nay, thị trường nhập khẩu đa dạng hơn, bao gồm toàn bộ các nước EU và tăng mạnh ở các thị trường truyền thống, có dung lượng thị trường lớn. Trong đó, các thị trường có kim ngạch xuất khẩu sử dụng C/O cao là Bỉ (gần 5,6 tỷ USD), Đức (hơn 5,7 tỷ USD), Hà Lan (5 tỷ USD), Pháp (3,4 tỷ USD), ...
XK chung sang EU (01/8/2020 – 31/07/2023)
Nguồn: Cục Xuất nhập khẩu và Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số
Giai đoạn đầu triển khai Hiệp định, C/O được cấp chủ yếu cho hàng hóa xuất khẩu sang các thị trường có cảng biển và trung tâm phân phối, trung chuyển của EU như Bỉ, Đức, Hà Lan, Pháp. EVFTA quy định hàng hóa được chia nhỏ lô tại nước thứ ba nằm ngoài Hiệp định và vẫn được coi là không thay đổi xuất xứ khi có một số chứng từ chứng minh. Đây là một điểm thuận lợi khi Hiệp định cho phép hàng được bốc dỡ, chia lô tại các trung tâm phân phối. Hàng hóa sau khi chia nhỏ lô vẫn được coi là giữ nguyên xuất xứ khi có chứng từ chứng minh theo quy định EVFTA. Đây là quy định chưa từng có tiền lệ và thành viên các Hiệp định khác còn băn khoăn làm sao đảm bảo được hàng hóa có xuất xứ không bị trộn lẫn với hàng không có xuất xứ sau khi được chia nhỏ lô. Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Chi-lê cũng có quy định gần tương tự nhưng đến nay vẫn còn mới và hầu như chưa từng được áp dụng.Trong trường hợp này, cơ quan hải quan nước nhập khẩu có thể yêu cầu nhà nhập khẩu xuất trình chứng từ chứng minh hàng hóa nằm trong sự kiểm soát của hải quan nước thứ ba và không bị thay đổi xuất xứ. Tại giai đoạn đầu thực thi EVFTA, các lô hàng có C/O EUR.1 chủ yếu được làm thủ tục hải quan nhập khẩu tại các nước có cảng biển hoặc trung tâm phân phối của EU.
Hình: Kim ngạch xuất khẩu được cấp C/O mẫu EUR.1 theo thị trường (từ 01/8/2020 đến 31/7/2023)
Nguồn: Cục Xuất nhập khẩu và Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số
Đến năm 2023, thị trường nhập khẩu đa dạng, bao gồm toàn bộ các nước EU và tăng mạnh ở các thị trường truyền thống, có dung lượng thị trường lớn. Trong đó, các thị trường có kim ngạch xuất khẩu sử dụng C/O cao là Bỉ (5,6 tỷ USD), Đức (5,7 tỷ USD), Hà Lan (5 tỷ USD), Pháp (3,4 tỷ USD), ... Quy định về vận chuyển trực tiếp tại EVFTA về cơ bản giống các FTA Việt Nam tham gia. Theo đó, hàng hóa phải được vận chuyển trực tiếp từ lãnh thổ của nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ xuất khẩu tới lãnh thổ của nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ nhập khẩu. Bên cạnh đó, hàng hóa được vận chuyển qua một hoặc nhiều nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ, ngoài nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ nhập khẩu hoặc nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ xuất khẩu cũng đáp ứng quy định về vận chuyển trực tiếp nếu thỏa mãn các yêu điều kiện:
- Quá cảnh là cần thiết vì lý do địa lý hoặc do các yêu cầu có liên quan trực tiếp đến vận tải;
- Hàng hóa không tham gia vào giao dịch thương mại hoặc tiêu thụ tại nước, nhóm nước hoặc vùng lãnh thổ quá cảnh đó;
- Hàng hóa không trải qua bất kỳ công đoạn nào khác ngoài việc dỡ hàng và bốc lại hàng hoặc những công đoạn cần thiết để giữ hàng hóa trong điều kiện tốt.
Nguồn: Cục Xuất nhập khẩu
