Danh mục “Nguồn cung thiếu hụt” trong Hiệp định CPTPP và ý nghĩa đối với ngành dệt may Việt Nam

Thứ Năm, 03/08/2023

Quy tắc xuất xứ chủ đạo đối với hàng dệt may trong Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) là quy tắc “từ sợi trở đi”, hay còn gọi là quy tắc “3 công đoạn”. Điều này có nghĩa là yêu cầu sản phẩm dệt may cuối cùng muốn được hưởng thuế ưu đãi của CPTPP thì phải bảo đảm toàn bộ quy trình từ kéo sợi, dệt vải, đến may thành quần áo phải được thực hiện tại các nước thành viên CPTPP.  

Đây là một thách thức lớn với nhiều doanh nghiệp dệt may Việt Nam hiện đang phải nhập khẩu vải và sợi từ các nước ngoài CPTPP như Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ. Tuy nhiên, Hiệp định CPTPP cũng có một ngoại lệ quan trọng, cho phép doanh nghiệp dệt may dù nhập khẩu nguyên liệu từ các nước ngoài CPTPP vẫn được hưởng thuế suất ưu đãi của Hiệp định. Ngoại lệ đó gọi là Danh mục nguồn cung thiếu hụt. 

Danh mục nguồn cung thiếu hụt (tiếng Anh được gọi là Short Supply List) là danh sách gồm 194 loại sợi và vải mà doanh nghiệp có thể nhập khẩu từ bất kỳ đâu, kể cả ngoài khu vực CPTPP, để sản xuất ra sản phẩm cuối cùng và vẫn được coi là có xuất xứ CPTPP để từ đó được hưởng thuế suất ưu đãi khi xuất khẩu sang các nước thành viên trong khối.  

Yrong số 194 loại sợi và vải được liệt kê trong Danh mục nguồn cung thiếu hụt, có 8 mặt hàng được áp dụng cơ chế này trong 5 năm kể từ khi Hiệp định có hiệu lực. Đây là những nguyên liệu hiện chưa được sản xuất trong khối CPTPP nhưng có thể sẽ được sản xuất trong tương lai. Vì vậy, những nguyên liệu này được duy trì tạm thời trong Danh mục mục nguồn cung thiếu hụt trong vòng 5 năm.  

186 loại sợi và vải còn lại được duy trì vĩnh viễn trong Danh mục nguồn cung thiếu hụt. Đây đều là những nguyên liệu dệt may hiện không được sản xuất trong các nước thành viên CPTPP và do vậy không bị hạn chế về thời gian áp dụng. Hay nói cách khác, doanh nghiệp có thể sử dụng 186 loại sợi và vải này được nhập khẩu từ bất kỳ nước nào ngoài khối CPTPP vào bất kỳ thời điểm nào sau khi Hiệp định có hiệu lực để sản xuất thành quần áo và từ đó được hưởng thuế suất ưu đãi của CPTPP khi xuất khẩu sang các nước trong khối.   

Như vậy, có thể thấy Danh mục nguồn cung thiếu hụt giúp các doanh nghiệp xuất khẩu dệt may của Việt Nam tháo gỡ được phần nào khó khăn và nút thắt về nguồn cung ứng nguyên liệu đầu vào. Cụ thể, với cơ chế của danh mục nguồn cung thiếu hụt, doanh nghiệp có thể đa dạng hóa nguồn cung cho các nguyên liệu chính là sợi và vải để sản xuất ra sản phẩm cuối cùng xuất khẩu sang các nước CPTPP mà không phải lo sản phẩm của mình có đáp ứng được quy tắc xuất xứ của Hiệp định hay không.     

Danh mục nguồn cung thiếu hụt được quy định tại Tiểu phụ lục 1 của Phụ lục 4-A trong văn kiện Hiệp định CPTPP.