Trong 10 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang thị trường Nga đạt 343 triệu USD, tăng 91,24% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, xuất khẩu quần dài, áo thun, quần áo trẻ em, áo Jacket… tăng mạnh. Việt Nam có nhiều cơ hội tăng xuất khẩu sang Nga hơn nữa đặc biệt là các thị trường dệt may gia dụng ở Nga đang tăng trưởng khá do nhu cầu tiêu dùng thay đổi dưới ảnh hưởng của dịch Covid-19.
Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, trị giá xuất khẩu hàng dệt, may của Việt Nam trong tháng 10/2023 sang Nga đạt 60,75 triệu USD, tăng 69,13% so với tháng 9/2023 và tăng 173,93% so với tháng 10/2022. Tính chung 10 tháng năm 2023, trị giá xuất khẩu hàng dệt, may của Việt Nam sang thị trường này đạt 343,75 triệu USD, tăng 91,24% so với 10 tháng năm 2022.
Hình 1: Trị giá xuất khẩu hàng dệt, may của Việt Nam sang thị trường Nga tới tháng 10/2023
ĐVT: triệu USD
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan
Về tỷ trọng: xuất khẩu hàng dệt, may sang Nga chiếm tỷ trọng 2,37% trong tháng 10/2023 và chiếm 1,24% trong tổng trị giá xuất khẩu hàng dệt, may 10 tháng năm 2023 của cả nước (cùng kỳ năm trước chiếm tỷ trọng lần lượt là 0,82% và 0,57%).
Xét trong tổng khối lượng hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Nga: Trong tháng 10/2023, hàng dệt, may là mặt hàng xuất khẩu có giá trị lớn nhất của Việt Nam sang thị trường Nga, chiếm 38,78% trong tổng trị giá hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này (tháng 10/2022 có trị giá lớn thứ 3, chiếm 17,25%). Tính chung 10 tháng năm 2023, hàng dệt, may vẫn là mặt hàng đứng đầu với 25,63% trong tổng giá trị xuất khẩu (10 tháng năm 2022 có trị giá lớn thứ 3, chiếm 13,58% trong tổng trị giá).
Về chủng loại hàng dệt may xuất khẩu sang thị trường Nga
10 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu các mặt hàng như quần dài, áo thun, quần áo trẻ em, áo Jacket, áo sơ mi… của Việt Nam sang thị trường Nga tăng. Trong khi xuất khẩu các mặt hàng quần áo bơi, vải, đồ lót … lại giảm.
Quần dài là mặt hàng xuất khẩu đạt kim ngạch cao nhất của Việt Nam sang thị trường Nga trong 10 tháng năm 2023, đạt 101,05 triệu USD, tăng 216,6% so với cùng kỳ năm 2022, chiếm 29,4% tổng trị giá xuất khẩu hàng dệt may, mở rộng so với 17,75% của cùng kỳ năm 2022. Riêng tháng 10/2023, kim ngạch xuất khẩu đạt 45 triệu USD, tăng 94% so với tháng 9/2023 và tăng tới 867% so với tháng 10/2022, nhờ vậy mặt hàng này mới trở thành mặt hàng đạt trị giá xuất khẩu cao nhất trong 10 tháng.
Áo thun là mặt hàng xuất khẩu đạt kim ngạch cao thứ hai của Việt Nam sang Nga trong 10 tháng đầu năm 2023, đạt 81,72 triệu USD, tăng 219,11% so với cùng kỳ năm 2022, chiếm 23,77% tổng trị giá xuất khẩu mặt hàng này, mở rộng so với tỷ trọng 14,25% của cùng kỳ năm ngoái.
Quần áo trẻ em là mặt hàng đạt trị giá xuất khẩu lớn thứ ba của Việt Nam sang Nga, với trị giá đạt 59,5 triệu USD, tăng 36,46% so với cùng kỳ năm 2022, chiếm 17,31% tổng trị giá xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang Nga, thu hẹp so với tỷ trọng 24,26% của cùng kỳ năm 2022.
Bảng 1: Chủng loại hàng dệt may Việt Nam xuất khẩu sang Nga tháng 10 và 10 tháng năm 2023
Nguồn: Tính toán từ số liệu của TCHQ
10 tháng năm 2023, Việt Nam tăng tỷ trọng xuất khẩu mặt hàng quần dài, áo thun, … trong khi giảm tỷ trọng xuất khẩu áo Jacket, quần áo trẻ em, quần áo bơi… so với cùng kỳ năm 2022.
Hình 2: Cơ cấu chủng loại hàng dệt may của Việt Nam xuất khẩu sang Nga 10 tháng năm 2023 và 2022
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan
Nhận định và dự báo:
Năm 2023, xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang Nga bứt phá mạnh so với năm 2022 trong bối cảnh xuất khẩu hàng dệt may nói chung của Việt Nam vẫn giảm ở mức 2 con số thì kết quả xuất khẩu sang thị trường Nga là một điểm sáng trong bức tranh toàn cảnh của ngành dệt may Việt Nam. Tuy nhiên, quy mô xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang thị trường Nga vẫn còn chưa tương xứng với khả năng xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam cũng như tiềm năng tiêu thụ của thị trường Nga. Các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam mới chỉ dừng ở nhóm hàng Việt Nam có lợi thế như quần dài, áo thun, quần áo trẻ em… mà các doanh nghiệp vẫn chưa khai thác hết các nhu cầu của thị trường Nga, đặc biệt là nhóm hàng dệt may gia dụng. Kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may gia dụng (thảm, chăn, ga, gối, đệm, rèm, khăn trải bàn…) của Việt Nam sang thị trường Nga vẫn còn chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong tổng trị giá xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam.
Hiện nay quy mô thị trường dệt may gia dụng Nga dự kiến sẽ tăng từ 3,97 tỷ USD vào năm 2023 lên 4,33 tỷ USD vào năm 2028, với tốc độ tăng trưởng bình quân 1,76%/năm trong giai đoạn 2023 – 2028.
Sự bùng phát của dịch Covid-19 đã tác động tiêu cực đến ngành dệt may gia dụng của Nga và chuỗi cung ứng đã bị gián đoạn do nhu cầu giảm, sản lượng giảm và tác động tiêu cực đến kết nối giao thông. Hoạt động sản xuất đã chậm lại do các nhà máy và nhà máy buộc phải hoạt động với lực lượng lao động giảm. Sự phát triển của tình hình dịch tễ học địa phương ở Nga đã ảnh hưởng đến khả năng sẵn có và sản xuất của lực lượng lao động, cũng như hậu cần đa phương thức làm nền tảng cho chuỗi giá trị địa phương và toàn cầu.
Ngành dệt may gia dụng ở Nga đang trải qua một sự thay đổi lớn, với những thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng, cấu hình chuỗi giá trị và bản thân nền kinh tế. Cùng với sự quan tâm ngày càng tăng về việc thay đổi xu hướng trang trí nội thất trong nhà được kỳ vọng sẽ thúc đẩy ngành dệt may gia dụng ở Nga. Tốc độ đô thị hóa ngày càng tăng và chất lượng cuộc sống được cải thiện là nguyên nhân dẫn đến nhu cầu ngày càng tăng đối với hàng dệt gia dụng như ga trải giường, khăn trải giường, khăn tắm, chăn và vỏ bọc. Ngoài ra, xu hướng thay đổi trong trang trí nội thất gia đình dự kiến sẽ thúc đẩy tăng trưởng thị trường hơn nữa. Một đặc điểm khác biệt của thị trường dệt may gia dụng ở Nga là tốc độ phát triển cao của các công ty bán buôn và bán lẻ. Trong loại hình này, tốc độ tăng số lượng cơ cấu thương mại chuyên biệt chỉ có thể so sánh với mạng lưới phân phối thực phẩm, đồ nội thất và dệt may. Các sản phẩm dệt may gia dụng ngày càng trở nên phổ biến, vai trò của nó trong thiết kế ngôi nhà ngày càng tăng.
Thương mại điện tử là một trong những phân khúc phát triển nhanh nhất của thị trường bán lẻ ở Nga. Mua sắm trực tuyến đang ngày càng trở nên quan trọng, mặc dù mức tiêu thụ thay đổi đáng kể theo vùng trong nước. Quần áo và giày dép nằm trong số các danh mục sản phẩm phổ biến nhất được mua sắm trực tuyến ở Nga, tiếp theo là đồ điện tử gia dụng và sách. Các sản phẩm dệt may gia dụng cũng đang trở thành một trong những sản phẩm được mua trực tuyến ngày càng nhiều với khăn trải giường và khăn tắm chiếm phần lớn lượng mua hàng dệt may gia dụng.
Phân khúc khăn trải giường là phân khúc nổi bật trong số hàng dệt may gia dụng
Khăn trải giường bao gồm vỏ gối, vỏ chăn, ga trải giường và vỏ chăn. Khăn trải giường chiếm thị phần cao nhất và điều này chủ yếu là do người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng chất lượng hơn là thương hiệu. Thị trường chăn ga gối đệm dường như hứa hẹn nhất đối với các nhà sản xuất trong nước vì nhiều công ty Nga đã làm chủ được việc sản xuất vải lanh cotton chất lượng cao. Loại phổ biến nhất là loại vải lanh có mức giá được gọi là 'trung bình thấp hơn', từ 700 đến 1.500 rúp một bộ, được quyết định bởi thu nhập tương đối thấp của hầu hết người dân.
Nhìn chung, thị trường dệt may gia dụng Nga được đánh giá là thị trường đầy tiềm năng. Nhu cầu ngày càng tăng về nệm là một yếu tố khác thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường khăn trải giường ở Nga. Để đáp ứng nhu cầu về nệm thân thiện với môi trường, các nhà sản xuất trên thị trường đang đầu tư đáng kể vào hoạt động R&D để sản xuất nệm xanh. Theo xu hướng này, người tiêu dùng đang tập trung vào những chiếc khăn trải giường có thiết kế và thẩm mỹ.
Thị trường bán lẻ hàng dệt gia dụng tại Nga vẫn chưa định hình rõ ràng và là cơ hội cho các thương hiệu tham gia vào lĩnh vực này. Hầu hết hoạt động mua bán diễn ra ở chợ truyền thống và các gian hàng chuyên biệt của siêu thị. Tuy nhiên, thực tế tại hai thành phố lớn là Moscow và St. Petersburg cho thấy cần phải tổ chức các cửa hàng chuyên biệt đại diện cho đầy đủ các mặt hàng dệt may gia dụng và hướng đến những người mua có mức thu nhập rất khác nhau. Mức độ cạnh tranh cao từ các nhà cung cấp nước ngoài liên quan đến các sản phẩm giá rẻ nhập khẩu từ Trung Quốc buộc các nhà sản xuất phải thực hiện mọi biện pháp để giảm chi phí sản xuất mà vẫn duy trì chất lượng cao. Thật không may, thị phần của các nhà sản xuất trong nước trên thị trường rèm cửa và vải nội thất còn nhiều điều đáng mong đợi.
