Hướng dẫn cách hiểu và vận dụng quy định về thương mại điện tử trong Hiệp định EVFTA
Thứ Sáu, 06/10/2023
Hiệp định EVFTA chính thức có hiệu lực đã tạo thêm xung lực mới cho quan hệ song phương giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu (EU). Bên cạnh lợi ích đáng kể về thương mại hàng hoá, thương mại dịch vụ và đầu tư, thì Hiệp định EVFTA còn mang lại cơ hội rất lớn để thúc đẩy hoạt động hợp tác giữa hai bên trong lĩnh vực thương mại điện tử.
Khái niệm thương mại điện tử
Trước khi tìm hiểu về cam kết Thương mại điện tử trong Hiệp định EVFTA, ta cần tìm hiểu “Thương mại điện tử” là gì? Thương mại điện tử là một lĩnh vực rất đặc thù, đó là sự kết hợp giữa công nghệ và thị trường, giữa yếu tố thực và yếu tố ảo, giữa thực thể tồn tại với thực thể trong không gian số. Chính vì vậy khung pháp lý về thương mại điện tử của Việt Nam đang tiếp tục được hoàn thiện gắn với thực tiễn.
Trong Hệ thống phân loại sản phẩm trung tâm tạm thời (CPC) năm 1991 của Liên Hợp quốc, hiện tại không có phân ngành dịch vụ “thương mại điện tử”.
Trong quy định pháp luật của Việt Nam, hiện tại có 03 văn bản quy phạm pháp luật có quy định liên quan đến thương mại điện tử, bao gồm:
- Nghị định 09/2018/NĐ-CP ngày 15 tháng 01 năm 2018 quy định chi tiết Luật Thương mại và Luật Quản lý ngoại thương về hoạt động mua bán hàng hóa và các hoạt động liên quan trực tiếp đến mua bán hàng hóa của nhà đầu tư nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, trong đó Khoản 14 Điều 13 quy định: “Dịch vụ thương mại điện tử là hoạt động thương mại theo đó bên cung cấp dịch vụ thương mại điện tử thiết lập website thương mại điện tử để cung cấp môi trường cho thương nhân, tổ chức, cá nhân khác tiến hành hoạt động xúc tiến thương mại, bán hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ.”.
- Trong khi đó, Khoản 1 Điều 3 Nghị định số 52/2013/NĐ-CP ngày 16 tháng 5 năm 2013 về Thương mại điện tử quy định: “Hoạt động thương mại điện tử là việc tiến hành một phần hoặc toàn bộ quy trình của hoạt động thương mại bằng phương tiện điện tử có kết nối với mạng Internet, mạng viễn thông di động hoặc các mạng mở khác.”.
- Tại Nghị định số 85/2021/NĐ-CP ngày 25 tháng 9 năm 2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 52/2013/NĐ-CP ngày 16 tháng 5 năm 2013 của Chính phủ về thương mại điện tử, Khoản 3, Điều 1, quy định:
“16. Dịch vụ thương mại điện tử là hoạt động thương mại điện tử theo đó thương nhân, tổ chức cung cấp dịch vụ thương mại điện tử thiết lập website thương mại điện tử để cung cấp môi trường cho thương nhân, tổ chức, cá nhân khác tiến hành hoạt động xúc tiến thương mại, bán hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ.
Theo các định nghĩa trên thì “thương mại điện tử” có thể bao gồm nhiều hoạt động thương mại được thực hiện thông qua “kênh” điện tử, ví dụ như:
- Hoạt động mua bán, quảng cáo qua mạng Internet.
- Các dịch vụ giáo dục, tư vấn, giải trí qua các phương tiện Internet; hay
- Các sản phẩm, dịch vụ số cung cấp qua Internet, v.v..
Căn cứ theo từng trường hợp cụ thể chúng ta có thể xem xét một hoạt động được coi là “dịch vụ thương mại điện tử” hay “hoạt động thương mại điện tử”.
2. Các cam kết về thương mại điện tử trong Hiệp định EVFTA
Trong khuôn khổ Hiệp định EVFTA, các cam kết về thương mại điện tử thuộc phạm vi của Chương 8 – Tự do hóa đầu tư, Thương mại dịch vụ và Thương mại điện tử. Theo đó các cam kết cụ thể được quy định tại Mục F, gồm 3 điều khoản.
Cụ thể, để phát triển thương mại điện tử giữa Việt Nam và EU, góp phần tạo thêm cơ hội thương mại trong nhiều lĩnh vực, hai bên cam kết không đánh thuế nhập khẩu đối với giao dịch điện tử. Đồng thời, Việt Nam và EU cam kết hợp tác trong lĩnh vực này thông qua việc duy trì đối thoại về các vấn đề quản lý được đặt ra trong thương mại điện tử gồm:
- Công nhận các chứng thư của chữ ký điện tử được cung cấp ra công chúng và tạo thuận lợi cho các dịch vụ chứng thực qua biên giới;
- Trách nhiệm của các nhà cung cấp dịch vụ trung gian trong việc truyền dẫn hay lưu trữ thông tin;
- Ứng xử với các hình thức liên lạc điện tử trong thương mại không được cho phép của người nhận (ví dụ: thư điện tử chào hàng, quảng cáo);
- Bảo vệ người tiêu dùng khi tham gia giao dịch điện tử;
- Các vấn đề khác liên quan đến phát triển thương mại điện tử.
Hai bên cũng sẽ hợp tác trao đổi thông tin về quy định pháp luật trong nước và các vấn đề thực thi liên quan.
Như vậy, bên cạnh khẳng định một nguyên tắc quan trọng trong thương mại đa phương là không đánh thuế với giao dịch điện tử, Việt Nam và EU cũng hướng tới hợp tác, trao đổi thông tin trong lĩnh vực này nhằm xây dựng mối quan hệ thương mại song phương hiện đại, lành mạnh và cân bằng thông các cam kết về thương mại điện tử của Hiệp định EVFTA.
Nguồn: Bộ Công Thương
