Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ cấp C/O các mặt hàng nông, thuỷ sản theo UKVFTA trong 3 quý đầu năm 2023

Chủ Nhật, 31/12/2023

Trong 3 quý đầu năm 2023, tỷ lệ cấp C/O cho mặt hàng thủy sản và một số mặt hàng nông sản theo UKVFTA được thể hiện ở bảng dưới đây:

Đơn vị: triệu USD

         Nguồn: Cục Xuất nhập khẩu, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số

Có một số yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ cấp nói trên, cụ thể như sau:

Đối với hàng nông sản, hàng hóa có xuất xứ thuần túy chủ yếu là nông sản cơ bản như cây trồng, rau củ, hoa quả, lợn gà, trứng, sữa, mật ong,... Các sản phẩm này được trồng, thu hoạch, hái lượm, chăn nuôi, khai thác hoàn toàn… tại nước thành viên. Đối với mặt hàng nông nghiệp chế biến, PSR có giới hạn tỷ lệ sử dụng đường, sữa nguyên liệu không xuất xứ. Hạn mức tỷ lệ không có xuất xứ là 20% từng nguyên liệu đường, sữa đơn lẻ và 40% nguyên liệu kết hợp so với trọng lượng của sản phẩm cuối cùng. Với một số mặt hàng, PSR thể hiện tỷ lệ linh hoạt 40% đường nguyên liệu không xuất xứ và tỷ lệ kết hợp đường, sữa là 50%. Nhìn chung, quy tắc xuất xứ đối với hàng nông nghiệp trong FTA với UK tương đối chặt hơn so với các FTA mà Việt Nam đang tham gia.

UKVFTA quy định tiêu chí xác định xuất xứ một số mặt hàng nông sản là tiêu chí chuyển đổi cơ bản kèm theo điều kiện nguyên liệu bột, đường, trứng sữa, thịt, cá không có xuất xứ chỉ được sử dụng với hạn mức nhất định. Ví dụ: Nguyên liệu đầu vào để sản xuất bánh trung thu là bột, đường, trứng, lạp sườn,… Các nguyên liệu này đã trải qua công đoạn chế biến làm thay đổi cơ bản để tạo ra thành phẩm bánh trung thu và phải đáp ứng đồng thời điều kiện kèm theo là tổng trọng lượng bột, đường, trứng nhập khẩu không có xuất xứ không được vượt quá 40-50% trọng lượng chiếc bánh thành phẩm.

Trường hợp sản phẩm đáp ứng quy tắc xuất xứ sau đó được sử dụng làm nguyên liệu trong quá trình sản xuất hoa quả đóng hộp, nguyên liệu hoa quả được coi là có xuất xứ cho dù quá trình trồng và thu hoạch hoa quả diễn ra tại nhà máy sản xuất sản phẩm hoa quả đóng hộp hay tại nông trường tại tỉnh khác ở Việt Nam. Doanh nghiệp xuất khẩu hoa quả chế biến và sản phẩm từ hoa quả cần có hệ thống lưu trữ chứng từ đầy đủ để chứng minh được xuất xứ hàng hóa khi có yêu cầu hậu kiểm, đảm bảo hiệu quả công tác xác minh xuất xứ, giúp C/O được hải quan UK chấp nhận và các lô hàng hoa quả chế biến và sản phẩm từ hoa quả được hưởng ưu đãi thuế quan UKVFTA.

Trong bối cảnh hàng hóa Việt Nam có nhiều cơ hội hưởng ưu đãi thuế quan tại các thị trường FTA, quy tắc xuất xứ chính là công cụ giúp mặt hàng hoa quả chế biến và sản phẩm từ hoa quả của Việt Nam nâng cao khả năng cạnh tranh. Tuy nhiên, đây cũng là điểm dễ bị lợi dụng nếu sản phẩm của nước ngoài mượn xuất xứ Việt Nam, đặc biệt là đối với hoa quả sấy khô, mứt hoa quả, hoa quả ngâm đường, nước ép hoa quả đóng chai.

Đối với hàng thủy sản nuôi trồng, hàng hoá vẫn được coi là có xuất xứ thuần túy khi cá, động vật giáp xác, động vật thân mềm được sinh ra hoặc nuôi dưỡng tại Nước thành viên. Tại một số Hiệp định khác, thủy sản được coi là có xuất xứ thuần túy khi được sinh ra và nuôi dưỡng tại nước thành viên. Như vậy, ở đây có sự khác biệt giữa UKVFTA và Hiệp định khác ở quy định sinh ra hoặc nuôi dưỡng với quy định sinh ra và nuôi dưỡng tại Nước thành viên.

Đối với mặt hàng thủy sản khai thác, UKVFTA còn quy định về đội tàu đánh bắt trong đó có yêu cầu cụ thể về việc đăng ký tàu, treo cờ tàu và chủ sở hữu tàu khai thác thủy sản. Ví dụ: Cá ngừ đại dương khai thác ngoài vùng lãnh hải bởi tàu cá Việt Nam thì được coi là có xuất xứ thuần túy Việt Nam.

Nguồn: Cục Xuất nhập khẩu