Lộ trình phát triển chiến lược hydrogen của Nhật Bản
Thứ Tư, 02/10/2024
Nhật Bản đã từng phụ thuộc rất nhiều vào năng lượng hóa thạch nhập khẩu, chiếm hơn 90% mức tiêu thụ năng lượng. Để ứng phó với sự phụ thuộc đáng kể này và để thực hiện cam kết giảm thiểu khí thải nhà kính, Nhật Bản đã tích cực theo đuổi việc phát triển các công nghệ nhiên liệu thay thế. Hydrogen, được kỳ vọng là nguồn năng lượng của tương lai, cho thấy tiềm năng to lớn trong việc tạo ra điện và nhiệt mà không phát thải các-bon dioxide, và có sẵn trong nước và nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cả nhiên liệu hóa thạch. Sau thảm họa hạt nhân Fukushima năm 2011, Nhật Bản đã đẩy nhanh quá trình phát triển công nghệ hydrogen. Theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế thế giới có tựa đề 'Thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng hiệu quả năm 2023', đánh giá các hệ thống năng lượng trên 120 quốc gia, Nhật Bản giữ vị trí thứ 27. Bảng xếp hạng dựa trên các tiêu chí bao gồm chuyển đổi năng lượng công bằng, an ninh năng lượng, tính bền vững của môi trường và sự chuẩn bị của môi trường thuận lợi cho quá trình chuyển đổi năng lượng.
Chiến lược hydrogen của Nhật Bản, được sửa đổi và cập nhật vào năm 2023, là một thành phần quan trọng trong kế hoạch dài hạn của quốc gia này để đạt được mục tiêu trung hòa các-bon vào năm 2050. Chiến lược này dựa trên Chiến lược hydrogen Cơ bản ban đầu năm 2017, thực hiện những điều chỉnh đáng kể để đáp ứng các thách thức năng lượng toàn cầu hiện tại và các mục tiêu bền vững của Nhật Bản. Theo một báo cáo [1] được công bố bởi Văn phòng Sáng chế Châu Âu và Cơ quan Năng lượng Quốc tế, Nhật Bản chiếm 24% số đơn đăng ký bằng sáng chế liên quan đến hydrogen trên toàn thế giới từ năm 2011 đến năm 2020, đứng đầu bảng xếp hạng. Báo cáo nhấn mạnh vị thế của Nhật Bản như một đất nước đi đầu trong việc đổi mới trong lĩnh vực hydrogen với lợi thế công nghệ khi phát triển và áp dụng các công nghệ mới.
- Mục tiêu và cam kết
Nhật Bản đã phát triển một chiến lược hydrogen toàn diện nhằm đạt được mục tiêu trung hòa các-bon vào năm 2050. Quốc gia này đặt mục tiêu tăng nguồn cung hydrogen từ mức hiện tại là 2 triệu tấn lên 12 triệu tấn hàng năm vào năm 2040, và đến năm 2050, con số này dự kiến sẽ đạt 20 triệu tấn.[2] Sự mở rộng này rất quan trọng đối với mục tiêu của Nhật Bản là giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và đạt được hệ thống năng lượng không các-bon.
- Đầu tư và phát triển công nghệ
Nhật Bản cam kết huy động 15 nghìn tỷ yên (khoảng 107 tỷ USD) trong 15 năm tới từ cả khu vực công và tư nhân để phát triển cơ sở hạ tầng và công nghệ hydrogen.[3] Một phần đáng kể của các quỹ này sẽ được phân bổ thông qua chương trình trợ cấp kiểu “Hợp đồng Chênh lệch” (CfD), dự kiến bắt đầu vào cuối năm 2024, nhằm thu hẹp khoảng cách chi phí giữa hydrogen và nhiên liệu hóa thạch. Trọng tâm là phát triển các công nghệ sản xuất, lưu trữ và sử dụng hydrogen, bao gồm phát triển pin nhiên liệu hydrogen và các phương tiện chạy bằng hydrogen. Cụ thể hơn, trong 10 năm tới, chính phủ sẽ phát triển khoảng ba cụm hydrogen/ammonia quy mô lớn, chủ yếu ở các khu vực đô thị, và khoảng năm cụm hydrogen/ammonia quy mô trung bình sẽ tận dụng các đặc điểm công nghiệp của họ để tích lũy nhu cầu hydrogen/ammonia.
- Phát triển chuỗi cung ứng
Nhật Bản đang làm việc để thiết lập một chuỗi cung ứng hydrogen ổn định và bền vững, cả trong nước và quốc tế, đặc biệt với các đối tác có tiềm năng tài nguyên hydrogen, bao gồm các quốc gia giàu tài nguyên mới như Úc và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Hợp tác quốc tế chủ yếu được tích hợp trong các công nghệ trung và hạ nguồn. Ngay cả trong các phân khúc dân dụng (CHP) và xe điện pin nhiên liệu (FCV) tương đối trưởng thành, nơi Nhật Bản mong muốn trở thành lãnh đạo toàn cầu, việc nuôi dưỡng thị trường xuất khẩu sẽ rất quan trọng. Việc lắp đặt và vận hành công nghệ hydrogen và pin nhiên liệu đòi hỏi cơ sở hạ tầng tiên tiến và kỹ thuật viên có tay nghề cao, chưa kể đến tính khả thi về chi phí. Những quan hệ đối tác này rất quan trọng để đảm bảo nguồn cung hydrogen ổn định và nâng cao an ninh năng lượng của Nhật Bản. Chính phủ đặt mục tiêu tăng cường an ninh năng lượng và chính sách công nghiệp bằng cách ổn định nguồn cung thượng nguồn dựa trên sự tham gia của các công ty Nhật Bản trong sản xuất, vận chuyển và xây dựng nhà máy ở nước ngoài và bằng cách áp dụng các sản phẩm liên quan đến các công ty Nhật Bản trong các khu vực sản xuất hydrogen./
Nguồn: Vụ Chính sách thương mại đa biên tổng hợp
