Đề án xây dựng Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các FTA (FTA Index) bước vào giai đoạn hoàn tất phương án khảo sát

Thứ Năm, 31/10/2024

1. FTA Index là gì?

FTA Index là Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các FTA, phản ánh tác động của các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đến các địa phương.

FTA Index được xây dựng nhằm cung cấp thông tin bổ sung tin cậy cho các nhà đầu tư định hướng và đưa ra quyết định đầu tư; đồng thời giúp tăng cường hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước, vai trò của các cơ quan trung ương trong việc kịp thời đưa ra các chính sách để thúc đẩy tận dụng cơ hội và nâng cao hiệu quả thực thi các FTA. Bên cạnh đó, FTA Index cũng sẽ giúp các tỉnh, thành nhìn nhận lại những thuận lợi và khó khăn trong quá trình thực thi các FTA, từ đó tạo điều kiện, hỗ trợ cho doanh nghiệp tận dụng FTA một cách bài bản và hiệu quả hơn.

2. Phương án khảo sát FTA Index

Theo phương án đề xuất, FTA Index được tính toán dựa trên điều tra khảo sát đối với 4.000 doanh nghiệp thuộc 63 tỉnh, thành phố có hoạt động xuất khẩu hàng hóa hoặc nhập khẩu hàng hóa, thuộc một số ngành kinh tế trực tiếp liên quan đến tận dụng các FTA.

Nội dung khảo sát bao gồm thông tin chung về doanh nghiệp và đánh giá doanh nghiệp dựa trên 4 nhóm nhiệm vụ trong Kế hoạch thực thi các FTA thế hệ mới (CPTPP, EVFTA, UKVFTA) của Chính phủ:

- Nhiệm vụ tuyên truyền phổ biến thông tin

- Nhiệm vụ Xây dựng pháp luật

- Nhiệm vụ nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển nguồn nhân lực

- Nhiệm vụ thực hiện các cam kết về phát triển bền vững (lao động và môi trường)

Theo đó, nội dung khảo sát tập trung đánh giá: (1) khả năng tuyên truyền phổ biến tại địa phương và mức độ tiếp cận thông tin về các FTA; (2) sự hướng dẫn, hỗ trợ của địa phương trong việc thực hiện quy định pháp luật, đánh giá các vướng mắc trong quá trình tuân thủ pháp luật thực hiện các FTA và việc nắm bắt các quy định pháp luật của doanh nghiệp; (3) việc ban hành các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng cơ hội của các FTA, các chính sách hỗ trợ về đào tạo nguồn nhân lực, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận với nguồn vốn; (4) sự hướng dẫn, hỗ trợ trong việc tuân thủ các quy định, cam kết về phát triển bền vững và khả năng thực thi của doanh nghiệp.

3. Đánh giá, góp ý của chuyên gia đối với phương pháp khảo sát FTA Index

TS. Lương Văn Khôi, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) đưa ra góp ý về đối tượng điều tra, khảo sát theo loại hình, quy mô, lĩnh vực ngành hàng hoạt động, theo địa bàn nhằm phản ánh đúng thực tế mức độ tận dụng các FTA của các doanh nghiệp; đồng thời bổ sung ý kiến đối với phương pháp chọn mẫu; phương pháp tính chỉ số FTA Index; việc sử dụng nguồn số liệu và đề xuất nghiên cứu, xây dựng hệ thống khảo sát và xếp hạng chỉ số FTA Index bằng trực tuyến, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia khảo sát.

TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh đề nghị xem xét sự tương tích giữa FTA và các bộ chỉ số đã có để tránh trùng lặp, đảm bảo kết quả đầu ra của nghiên cứu khảo sát cũng như xem xét bổ sung thêm các chỉ tiêu cụ thể liên quan tới chuyển đổi xanh, chuyển đổi số…. TS. Võ Trí Thành cũng đề xuất một số nội dung khác của khảo sát như chia sẻ rủi ro, cách thức ứng phó với rủi ro khi hội nhập và phản hồi của doanh nghiệp trong quá trình thực hiện các chính sách hỗ trợ thực hiện FTA

Tán thành những ý kiến đóng góp của các chuyên gia khác, PGS.TS. Bùi Văn Huyền - Viện trưởng Viện Kinh tế, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh góp ý thêm về đối tượng khảo sát; việc chọn mẫu doanh nghiệp khảo sát; nội dung bảng câu hỏi khảo sát...

Trong khi đó, đại diện Viện Tony Blair vì sự thay đổi toàn cầu (Viện TBI) góp ý về đối tượng khảo sát, trong đó bổ sung mã số thuế của doanh nghiệp được khảo sát nhằm tổng hợp, phân loại được mức độ tận dụng các FTA theo ngành hàng, lĩnh vực hoạt động.

Trên cơ sở những ý kiến góp ý của chuyên gia, Nhóm thực hiện phương án điều tra khảo sát cho biết sẽ tiếp thu tất cả ý kiến góp ý của các chuyên gia và thực hiện rà soát, chỉnh sửa phù hợp với các yêu cầu, mục tiêu đã đề ra.

Dự kiến, FTA Index sẽ được công bố vào tháng 12 năm 2024 sau khi kết thúc điều tra.

Nguồn: Vụ Chính sách thương mại đa biên