Giới thiệu về cơ chế giám sát và thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Israel (VIFTA)
Mô hình cơ chế giám sát và thực thi VIFTA bao gồm các thành phần chính là Uỷ ban hỗn hợp và các tiểu ban, nhóm công tác và các cơ quan khác của mỗi Bên. Ngoài ra các Bên cũng chỉ định Điều phối viên Hiệp định thương mại tự do, tức cơ quan đầu mối trong việc trao đổi giữa hai Bên về VIFTA và các vấn đề phát sinh trong quá trình thực thi. Đặc điểm và chức năng cụ thể của từng cơ quan như sau:
1. Uỷ ban Hỗn hợp
1.1. Thành phần
Ủy ban Hỗn hợp gồm các cán bộ chính phủ phù hợp của mỗi Bên và sẽ được đồng chủ trì bởi các quan chức cấp cao của mỗi Bên từ các Bộ chịu trách nhiệm chính về hoạt động thương mại quốc tế.
1.2. Chức năng chính
Uỷ ban Hỗn hợp thực hiện chức năng bao gồm:
(a) giám sát và rà soát việc thi hành và triển khai Hiệp định VIFTA;
(b) giám sát và điều phối công việc của tất cả các ủy ban được thành lập theo Hiệp định VIFTA;
(c) đánh giá và thông qua các quyết định như dự kiến trong Hiệp định có liên quan đến các vấn đề được đề cập bởi bất kỳ tiểu ban, nhóm làm việc và các ủy ban khác được thành lập theo Hiệp định n;
(d) thiết lập mức thù lao và chi phí phải trả cho các trọng tài viên theo Chương 14 (Giải quyết tranh chấp) có tính đến các tiêu chuẩn của WTO về thù lao;
(e) không ảnh hưởng đến Chương 14 (Giải quyết tranh chấp) và các điều khoản liên quan khác của Hiệp định này, tìm cách ngăn ngừa và giải quyết các vấn đề có thể phát sinh trong các lĩnh vực được điều chỉnh bởi Hiệp định hoặc giải quyết các tranh chấp có thể phát sinh liên quan đến việc giải thích hoặc áp dụng Hiệp định;
(f) xem xét bất kỳ vấn đề nào khác có thể ảnh hưởng đến việc thực thi Hiệp định và thực hiện bất kỳ chức năng nào khác mà các Bên đồng ý; và
(g) xem xét các biện pháp tăng cường hơn nữa quan hệ thương mại và đầu tư giữa các Bên.
1.3. Cơ chế làm việc
Ủy ban Hỗn hợp sẽ tự ban hành quy tắc thủ tục, cũng như kế hoạch và chương trình họp. Ủy ban Hỗn hợp thông thường sẽ gặp mặt hai năm/lần hoặc khi cần thiết nếu có yêu cầu bằng văn bản của một Bên. Cuộc họp có thể được tổ chức theo hình thức trực tiếp, luân phiên tại mỗi quốc gia hoặc hình thức trực tuyến.
Tất cả các quyết định của Ủy ban Hỗn hợp sẽ được quyết định theo cơ chế đồng thuận.
2. Các Tiểu ban, nhóm công tác và các cơ quan khác
2.1 Thành phần
Các Bên thành lập các tiểu ban sau bao gồm đại diện của cả hai Bên:
(a) Tiểu ban Thương mại Hàng hóa
(b) Tiểu ban Hải quan và Quy tắc xuất xứ;
(c) Tiểu ban SPS;
(d) Tiểu ban TBT.
Ngoài ra, Ủy ban hỗn hợp có thể thành lập các tiểu ban, nhóm công tác hoặc bất kỳ cơ quan nào khác bao gồm các đại diện thích hợp từ cả hai Bên và giao trách nhiệm cho họ.
2.2 Chức năng chính
Hỗ trợ Uỷ ban thực hiện các chức năng nêu trên.
2.3 Cơ chế làm việc
Nhiệm vụ và quy tắc thủ tục của các tiểu ban, nhóm công tác hoặc các cơ quan khác sẽ phù hợp với các quy định có liên quan của VIFTA hoặc do Ủy ban hỗn hợp xác định phù hợp với Hiệp định này.
Các tiểu ban, nhóm công tác và các cơ quan khác sẽ thông báo trước đầy đủ cho
Ủy ban hỗn hợp về lịch họp của họ và chương trình nghị sự của các cuộc họp đó; đồng thời họ phải đệ trình bản tóm tắt các cuộc họp của họ lên Ủy ban Hỗn hợp.
Tương tự Uỷ ban Hỗn hợp, tất cả các quyết định của các tiểu ban, các nhóm công tác và các cơ quan khác sẽ được đưa ra trên cơ sở nguyên tắc đồng thuận.
3. Điều phối viên Hiệp định thương mại tự do
3.1 Thành phần
Điều phối viên Hiệp định Thương mại Tự do được các Bên quy định như sau:
(a) Đối với Việt Nam, Vụ Chính sách Thương mại Đa biên, Bộ Công Thương hoặc đơn vị kế nhiệm; và
(b) Đối với Israel, Vụ Hiệp định Song phương, Cục Quản lý Ngoại thương, Bộ Kinh tế và Công nghiệp, hoặc đơn vị kế nhiệm.
3.2 Chức năng
(a) xây dựng chương trình nghị sự;
(b) thực hiện các công việc chuẩn bị khác cho các cuộc họp của Ủy ban hỗn hợp;
(c) theo dõi các quyết định của Ủy ban Hỗn hợp thích hợp;
(d) đóng vai trò là đầu mối liên lạc để tạo điều kiện liên lạc giữa các Bên về bất kỳ vấn đề nào được đề cập trong Hiệp định này, trừ khi được quy định khác trong Hiệp định;
(e) nhận bất kỳ thông báo và thông tin nào được gửi theo Hiệp định này, trừ khi có quy định khác trong Hiệp định này;
(f) hỗ trợ Ủy ban Hỗn hợp trong bất kỳ vấn đề nào khác mà Ủy ban Hỗn hợp giao cho;
(g) xác định, theo yêu cầu của Bên kia, văn phòng hoặc quan chức chịu trách nhiệm về vấn đề này và hỗ trợ, nếu cần, thiết lập trao đổi với Bên yêu cầu.
Nguồn: Vụ Chính sách thương mại đa biên
