Đánh giá tỷ lệ tận dụng C/O đối với mặt hàng dệt may sang Vương quốc Anh trong UKVFTA trong Quý I năm 2024
Thứ Năm, 27/06/2024
Dệt may là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Vương quốc Anh (UK) và cũng là một trong những mặt hàng được đánh giá hưởng lợi nhiều từ Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai-len (UKVFTA). Theo cam kết thuế nhập khẩu ưu đãi vào thị trường UK đối với mặt hàng dệt may, 42,5% số dòng thuế được xóa bỏ từ ngày 01 tháng 01 năm 2021 và số dòng thuế còn lại được xóa bỏ sau 2,4 hoặc 6 năm.
Trong Quý I/2024, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang UK đạt khoảng 164 triệu USD, trong đó kim ngạch xuất khẩu sử dụng mẫu C/O EUR.1 UK đạt khoảng 34 triệu USD với tỷ lệ tận dụng C/O ưu đãi ở mức 20,5%, tăng 57,5% so với cùng kỳ năm 2023.
* Về mặt hàng
So với các mặt hàng công nghiệp nhẹ khác (như giày dép các loại với tỷ lệ tận dụng C/O 95,2%, túi xách, ví, vali, mũ và ô dù với tỷ lệ tận dụng C/O 92,3%), tỷ lệ tận dụng C/O ưu đãi của ngành mặt hàng dệt, may là chưa cao, và kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may chiếm 8,6% tổng kim ngạch xuất khẩu sang UK nhưng kim ngạch sử dụng C/O mẫu EUR.1 UK chỉ chiếm 5,5% tổng kim ngạch sử dụng C/O mẫu EUR.1 UK. Tuy nhiên, con số tăng trưởng gần 60% (cao hơn tỷ lệ tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu dệt may chung sang UK 18,7%) là một tín hiệu tích cực cho thấy các doanh nghiệp dệt may đang ngày càng cải thiện mức độ tận dụng ưu đãi của Hiệp định.
* Về thị trường
Kim ngạch sử dụng C/O mẫu EUR.1 xuất khẩu sang UK trong khuôn khổ UKVFTA bằng khoảng 12,4% kim ngạch sử dụng C/O mẫu EUR.1 xuất khẩu các nước EU trong khuôn khổ EVFTA. Nếu so sánh với các thị trường nhập khẩu EU, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt, may sang UK sử dụng C/O mẫu EUR.1 chỉ đứng thứ tư sau các thị trường như Hà Lan (đạt 87 triệu USD), Tây Ban Nha (đạt 41 triệu USD), Đức (đạt 36 triệu USD).
Hiệp định UKVFTA quy định tiêu chí xuất xứ cho sản phẩm dệt may là tiêu chí hai công đoạn, nghĩa là công đoạn dệt vải và công đoạn may thành phẩm phải được thực hiện tại Việt Nam hoặc UK. Với quy định xuất xứ như vậy, vải sử dụng để cắt may phải có xuất xứ từ Việt Nam hoặc UK. Mặc dù UK đã dành cho Việt Nam cơ chế linh hoạt đối với quy tắc hai công đoạn này đó là cho phép các nhà sản xuất Việt Nam được cộng gộp vải nhập khẩu từ nước có FTA với UK là Hàn Quốc (nguyên tắc cộng gộp nguyên liệu vải Hàn Quốc quy định từ Điều 3.11 đến Điều 3.15 Nghị định thư số 1 UKVFTA được áp dụng chính thức từ ngày 01 tháng 6 năm 2023). Tuy nhiên, giá vải từ Hàn Quốc cao hơn nhiều so với vải nhập khẩu từ Trung Quốc và Đài Loan. Đây là thách thức không nhỏ của ngành dệt may Việt Nam do hiện nay ngành dệt may chưa chủ động nguồn cung trong nước, vẫn phải chủ yếu dựa vào nhập khẩu vải và nguyên phụ liệu, trong khi các đơn hàng chủ yếu làm gia công và việc sử dụng vải và nguyên liệu theo chỉ định của khách hàng nước ngoài. Điều này đòi hỏi ngành dệt may cần cải thiện nguồn nguyên liệu đầu vào và tối ưu chuỗi cung ứng để nâng cao khả năng tận dụng ưu đãi thuế quan.
Để nâng cao hiệu quả tận dụng ưu đãi thuế quan từ UKVFTA, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam cần:
(i) Nâng cao năng lực sản xuất, chế biến sâu, tìm kiếm nguồn nguyên liệu xuyên khu vực hoặc phát triển các nguồn nguyên liệu từ trong nước. Đồng thời, doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu, tham gia các hoạt động tập huấn chuyên sâu để có thể hiểu rõ, hiểu đúng và tự tin áp dụng các quy định về quy tắc xuất xứ.
(ii) Nắm bắt nhu cầu từng thị trường trong từng tình hình cụ thể để phát triển và sản xuất các mặt hàng phù hợp.
(iii) Theo dõi sát tình hình, lựa chọn đơn hàng phù hợp, duy trì sản xuất, đảm bảo việc làm cho người lao động trong thời gian trước mắt, không nên quá lo lắng ký đơn hàng dài hơi với giá thấp.
Trong dài hạn, doanh nghiệp cần lưu ý rằng việc nâng cao chất lượng sản phẩm vẫn là yếu tố then chốt để đảm bảo tăng trưởng bền vững của xuất khẩu.
Nguồn: Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương
