Sau 4 năm kể từ khi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực, sức hấp dẫn của điểm đến Việt Nam trong mắt nhà đầu tư châu Âu được củng cố, tuy nhiên vẫn còn thách thức để tận dụng.
Việt Nam xuất siêu vào EU và các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam trong EU bao gồm Hà Lan, Đức, Ý, Bỉ, Pháp, … cũng như nhiều mặt hàng quan trọng của Việt Nam xuất khẩu sang EU tiếp tục tăng trưởng mạnh như thủy sản, rau quả, dệt may, giày dép, gỗ và sản phẩm gỗ, …
Xét trên khía cạnh xuất khẩu, trong 6 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu chung của Việt Nam sang Liên minh châu Âu (EU) đạt 24,69 tỷ USD, trong đó kim ngạch xuất khẩu tính theo C/O đạt 8,75 tỷ USD (tăng 10,21% so với cùng kỳ), với tỷ lệ tận dụng C/O ưu đãi đạt 35,45%.
Trong 6 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu nói chung của mặt hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện của Việt Nam xuất khẩu sang Ba Lan đạt khoảng 292,56 triệu USD, giảm 9,36% so với cùng kỳ. Kim ngạch xuất khẩu mặt hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện của Việt Nam sang Ba Lan chiếm khoảng 20,36% tổng kim ngạch xuất khẩu tất cả các mặt hàng của Việt Nam sang Ba Lan. Kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này của Việt Nam sang Ba Lan chiếm 8,19% so với tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này của Việt Nam sang EU.
Nếu xét việc tận dụng C/O ưu đãi trong Hiệp định EVFTA, trong 6 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu của mặt hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện của Việt Nam sang Ba Lan đạt khoảng 29,81 triệu USD so với xuất khẩu sang các nước khác sang EU chẳng hạn như: Đức (khoảng 21,91 triệu USD), Slovakia (khoảng 4,76 triệu USD), Tây Ban Nha (khoảng 3,69 triệu USD). Xuất khẩu mặt hàng này của Việt Nam sang Ba Lan trong 6 tháng đầu năm 2024 tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ.
Như vậy có thể thấy, trong 6 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu đối với mặt hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử, linh kiện của Việt Nam sang Ba Lan đạt kim ngạch lớn, sau đó sang Đức, Slovakia, Tây Ban Nha, …
Là một Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, EVFTA chính thức có hiệu lực từ ngày 01/08/2020. EVFTA là hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, tiêu chuẩn cao và toàn diện nhất mà EU (với 27 nền kinh tế phát triển) đã ký kết với một nước đang phát triển là Việt Nam.
Đáng chú ý, không chỉ mở rộng các mặt hàng được xuất khẩu sang các thị trường lớn và quen thuộc trong khối EU như: Italia, Pháp, Đức…, EVFTA còn tạo điều kiện cho hàng Việt Nam chinh phục các thị trường mới, thị trường nhỏ nhưng đầy tiềm năng trong khối.
Tuy vậy, với một thị trường lớn với những tiêu chuẩn rất khắt the, việc tuân thủ đúng các quy định liên quan đến Quy tắc xuất xứ hàng hóa là rất quan trọng, bởi đây vừa là hàng rào nhưng cũng là công cụ để giúp cho các doanh nghiệp có thể tận dụng được ưu đãi từ hiệp định này, tránh chuyện gian lận xuất xứ từ các nước cạnh tranh khác.
Việt Nam là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực, được hỗ trợ chủ yếu bởi nhu cầu nội địa mạnh và hoạt động sản xuất theo hướng xuất khẩu. Được tham gia vào thị trường lớn và thống nhất như EU là cơ hội tốt cho Việt Nam.
Hiệp định tạo cơ hội thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu sang EU: Mặc dù EU chưa phải là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, song Việt Nam luôn là bên có thặng dư thương mại. Hiệp định EVFTA mở rộng thị trường xuất khẩu, tăng xuất khẩu của Việt Nam sang khối thị trường lớn (chiếm 15% thị trường thế giới). Theo đó, các sản phẩm xuất khẩu chính của Việt Nam như gạo, hải sản, quần áo và giày dép được hưởng lợi lớn từ Hiệp định EVFTA. Đặc biệt, cơ cấu xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và EU mang tính bổ sung, ít mang tính cạnh tranh đối đầu trực tiếp. Vì vậy, dư địa tăng trưởng xuất khẩu và hợp tác kinh tế cũng như những lĩnh vực khác với EU lớn.
Chính vì vậy, một trong những điểm quan trọng mà chúng ta hy vọng thông qua việc thiết lập Hiệp định thương mại tự do tiêu chuẩn cao là tạo được một kết nối về chuỗi cung ứng, nơi các doanh nghiệp Việt Nam có thể tham gia ở vị trí mắt xích quan trọng. Chuỗi cung ứng này chỉ có thể được hình thành nếu như có sự đầu tư mạnh mẽ từ EU vào Việt Nam.
Nguồn: Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương
