Tình hình xuất khẩu phân bón sang Campuchia
Thứ Năm, 12/09/2024
1. Tình hình xuất khẩu chung của Việt Nam đối với mặt hàng
Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, năm 2023, xuất khẩu phân bón của Việt Nam ra thế giới đạt gần 1,55 triệu tấn, đạt kim ngạch 648,9 triệu USD. Campuchia tiếp tục là thị trường nhập khẩu nhiều nhất phân bón của Việt Nam với hơn 580 nghìn tấn, tương đương 246,7 triệu USD, tăng 20,9% về lượng nhưng giảm 3,2% kim ngạch. Đứng sau thị trường Campuchia là thị trường Hàn Quốc đạt gần 90 nghìn tấn, tương đương 35,03 triệu USD. Xuất khẩu sang thị trường Malaysia đạt 97 nghìn tấn, tương đương 33,78 triệu USD.
Về chủng loại, với năng lực sản xuất tăng trưởng ổn định như hiện nay của các nhà máy trong nước như Đạm Cà Mau, Đạm Ninh Bình, Công ty CP supe phốt phát và hóa chất Lâm Thao… Việt Nam đang xuất khẩu chủ yếu là phân ure và phân lân. Hầu hết các doanh nghiệp trong nước đều tăng sản lượng sản xuất phân bón trong năm 2023.
Dự kiến thị trường phân ure thế giới sẽ sôi động hơn từ nửa sau năm 2024 khi các nhà tiêu thụ lớn gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Mỹ, Brazil và châu Âu đồng loạt quay trở lại đấu thầu để đảm bảo nguồn cung phân bón cho hoạt động sản xuất nông nghiệp. Giá phân urê đã tăng trưởng 11% trong quý I vừa qua có thể tiếp tục tăng trong các tháng tới, do tác động từ việc hạn chế nguồn cung của Nga và Trung Quốc. Hiệp hội Phân bón Quốc tế (IFA) hiện dự báo, tiêu thụ phân bón trên toàn cầu năm nay sẽ tăng 4% so với năm 2023, đạt 192,5 triệu tấn.
2. Tình hình xuất khẩu của Việt Nam sang Campuchia đối với mặt hàng phân bón
Với 76% dân số sống ở nông thôn, nông nghiệp vẫn là một ngành quan trọng trong nền kinh tế của Campuchia. Năm 2023, nông nghiệp giúp tạo ra 31,2% việc làm và đóng góp 20,7% vào tổng GDP của Campuchia. Do đó, nhu cầu sử dụng phân bón phục vụ sản xuất nông nghiệp là rất lớn. Theo thống kê, Campuchia nhập khẩu 325 triệu USD mặt hàng phân bón trong năm 2023, tăng 17% so với năm 2022. Campuchia chủ yếu nhập khẩu phân bón hóa học từ Việt Nam, Thái Lan, Trung Quốc, Nga...
Tình hình nhập khẩu phân bón của Campuchia
Đơn vị: triệu USD
|
Năm |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
|
Kim ngạch từ TG |
216,5 |
209,5 |
287,0 |
276,5 |
325,3 |
|
Kim ngạch từ Việt Nam |
113,3 |
131,5 |
209,1 |
254,7 |
246,6 |
Nguồn: tổng hợp từ ITC và Tổng cục Hải quan
Năm 2023, Campuchia nhập khẩu phân bón chủ yếu là mã hàng 3102 (phân khoáng hoặc phân hóa học có chứa nitơ) với kim ngạch 129,0 triệu USD, mã 3103 (phân khoáng hoặc phân hóa học có chứa phosphat) với kim ngạch 117 triệu USD. Các nhà cung cấp phân bón chính cho Campuchia là Việt Nam (chiếm khoảng 70%), Thái Lan (23%), Trung Quốc (10%), Brunei (6%), Indonesia (2%).
Các địa phương có nhu cầu sử dụng phân bón nhiều nhất Campuchia để phục vụ sản xuất gạo và hoa màu là Battambang, Siem Reap, Oddar Meanchey, Banteay Meanchey, Kampong Thom và Ratanakkiri.
Đối với mặt hàng phân ure, Việt Nam là nhà cung cấp chính với 60% thị phần. Tiếp đến là Brunei với 20% thị phần. Đứng thứ ba là Thái Lan với 18% thị phần. Đối với mặt hàng phân lân, Campuchia nhập khẩu gần 120 triệu USD trong năm 2023. Việt Nam tiếp tục giữ vị trí ưu thế với hơn 60% thị phần, đứng thứ hai là Thái Lan (30% thị phần) và thứ ba là Trung Quốc (9%).
Các sản phẩm phân bón của Việt Nam như phân bón Cà Mau (thuộc công ty Phân bón dầu khí Cà Mau), phân bón Đầu Trâu (thuộc công ty Bình Điền), phân bón Năm Sao (thuộc Tập đoàn Quốc tế Năm Sao) đang chiếm ưu thế nhờ chất lượng ổn định, giá thành hợp lý và được ưa chuộng tại thị trường Campuchia. Đặc biệt, năm 2009, nhà máy Sản xuất Phân bón NPK tại tỉnh Kadal đã được Tập đoàn Quốc tế Năm Sao đầu tư xây dựng trên diện tích 12ha với công suất 350 ngàn tấn/năm, tổng vốn đầu tư 80 triệu USD. Việc nhà máy đi vào hoạt động ổn định giúp giải quyết việc làm cho lao động địa phương, chủ động được nguồn phân bón, tránh việc người dân mua phải phân bón giả, kém chất lượng, đặc biệt bình ổn giá cả khi vào mùa vụ, góp phần đảm bảo nguồn cung phân bón cho các dự án phát triển công nông nghiệp tại các tỉnh biên giới cũng như toàn lãnh thổ Campuchia.
3. Đánh giá
Theo Viện Nghiên cứu chính sách lương thực quốc tế, dự báo Campuchia sẽ nhập khẩu khoảng 25 nghìn tấn phân bón vào năm 2026. Kể từ năm 2007 đến nay, nhu cầu sử dụng phân bón của Campuchia đã tăng trung bình 9,2%/năm.
Với nhu cầu sử dụng phân bón phục vụ sản xuất nông nghiệp lớn cộng với năng lực sản xuất trong nước hạn chế, Campuchia vẫn tiếp tục phải nhập khẩu phân bón các loại trong thời gian tới. Đặc điểm tự nhiên, điều kiện canh tác và thói quen tiêu dùng có nhiều tương đồng với Việt Nam cộng với vị trí địa lý chung đường biên giới, Campuchia sẽ vẫn là thị trường xuất khẩu phân bón quan trọng của Việt Nam.
Trong tương lai, để tiếp tục duy trì vị trí đứng đầu các nhà cung cấp phân bón tại thị trường Campuchia, các doanh nghiệp Việt Nam cũng cần lưu ý đảm bảo duy trì chất lượng, giá thành ổn định. nghiên cứu sản xuất đa dạng sản phẩm, bổ sung vào phân bón nhiều chất đa, vi lượng hữu ích giúp nâng cao hiệu quả của phân bón. Hiện nay, Chính phủ Campuchia khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo cho sản xuất nông nghiệp, giảm bớt việc sử dụng phân bón hóa học và tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ, do đó, các nhà máy trong nước cũng cần nghiên cứu chuyển đổi sản xuất theo hướng sản xuất xanh, giảm phát thải khí nhà kính.
Vụ Thị trường châu Á – châu Phi, Bộ Công Thương
Nguồn tham khảo:
- Hải quan Việt Nam: Tổng cục Hải quan (customs.gov.vn)
- Viện nghiên cứu chính sách lương thực quốc tế: www.ifpri.org
- ITC Trade map: www.trademap.org
- Hiệp hội Phân bón Việt Nam: http://www.vnfav.com/home/
