Vai trò của EU trong hợp tác tài chính khí hậu tại COP29
Thứ Sáu, 29/11/2024
Hội nghị COP29 tại Baku, Azerbaijan, đã trở thành tâm điểm chú ý khi EU một lần nữa dẫn đầu trong nỗ lực thúc đẩy cam kết giảm phát thải và tài chính khí hậu. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất của hội nghị nằm ở việc tìm ra sự đồng thuận giữa các quốc gia giàu có và các nước đang phát triển về mục tiêu tài chính khí hậu mới, thay thế cam kết 100 tỷ USD từ năm 2009.
Những trở ngại trong đàm phán tài chính khí hậu
Sáng ngày 22/11, dự thảo thỏa thuận về Mục tiêu định lượng tập thể mới (NCQG) được công bố nhưng ngay lập tức bị EU đánh giá là không đủ đáp ứng kỳ vọng. Cao ủy khí hậu EU, ông Wopke Hoekstra, đã thẳng thắn nhận xét: “Đây là văn bản hoàn toàn không thể chấp nhận được ở thời điểm hiện tại.”
Các quốc gia phát triển, vốn chịu trách nhiệm lớn về phát thải trong quá khứ, đang phải đối mặt với áp lực từ các nước đang phát triển đòi hỏi ít nhất 1 nghìn tỷ USD mỗi năm, trong đó phần lớn phải là viện trợ không hoàn lại. Tuy nhiên, dự thảo ban đầu không đưa ra con số cụ thể, khiến các nhóm hoạt động khí hậu chỉ trích đây là “ảo ảnh của sự tiến bộ”.
Tasneem Essop, Giám đốc điều hành Mạng lưới hành động khí hậu quốc tế, đã kêu gọi các nước giàu nhanh chóng đưa ra các cam kết cụ thể, bởi “nếu không có những con số cụ thể, nguy cơ không đạt được kết quả là rất cao.”
EU: Tâm điểm của kỳ vọng và áp lực
Trong khi EU từ chối công khai mức đóng góp tài chính, khối này tiếp tục khẳng định cam kết thúc đẩy minh bạch, dự đoán, và tính đáng tin cậy trong các cơ chế giảm phát thải, đặc biệt là tín chỉ carbon. Điều này nhằm đảm bảo rằng các quốc gia có thể hỗ trợ lẫn nhau trong việc đạt được mục tiêu giảm phát thải thông qua những dự án cụ thể, như đầu tư năng lượng tái tạo hay trồng rừng.
Mặc dù các nhà hoạt động khí hậu bày tỏ sự thất vọng, một số chuyên gia nhận thấy văn bản hiện tại đã bao hàm những điểm đồng thuận quan trọng. Giáo sư Michael Jacobs, chuyên gia kinh tế chính trị, nhận định: “Dù con số cụ thể chưa được đề cập, cấu trúc văn bản này cho thấy đã có những bước tiến đáng kể ở các yếu tố cốt lõi.”
Vai trò của EU trong thúc đẩy hợp tác quốc tế
Tại COP29, EU không chỉ thể hiện thái độ chủ động, tích cực trong việc đàm phán các vấn đề tài chính mà còn thúc đẩy cam kết từ các quốc gia về chuyển đổi năng lượng xanh. Một trong những điểm sáng là tiến triển trong Điều 6 về tín chỉ carbon, giúp khuyến khích các quốc gia chuyển đổi sang năng lượng tái tạo thông qua hợp tác quốc tế.
Ông Hoekstra cho biết EU đang nỗ lực duy trì cam kết từ Hội nghị COP trước tại Dubai, vốn tập trung vào việc chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng các nội dung trong dự thảo lần này vẫn chưa đáp ứng được kỳ vọng: “Chúng ta đang đi ngược lại những gì đã hứa với nhau.”
Hy vọng vào bước ngoặt cuối cùng
Với vai trò chủ tịch hội nghị, Azerbaijan đã cam kết sẽ cung cấp văn bản sửa đổi bao gồm các con số cụ thể phù hợp với các “vùng đáp ứng kỳ vọng”. Điều này mở ra hy vọng về một bước ngoặt tại Baku, nhưng để đạt được thỏa thuận cuối cùng, sự nhượng bộ và hợp tác từ tất cả các bên, đặc biệt là các quốc gia phát triển, là điều không thể thiếu.
Vai trò của EU tại COP29 không chỉ thể hiện trách nhiệm mà còn khẳng định tầm nhìn dài hạn trong hợp tác quốc tế về khí hậu. Hành trình đầy thách thức này, nếu vượt qua, sẽ không chỉ là bước tiến cho EU mà còn mở ra cơ hội thay đổi toàn cầu, hướng tới một tương lai bền vững hơn./.
Nguồn: Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương tổng hợp
