1. Mục tiêu
ESPR nhằm mục tiêu nâng cấp đáng kể tính bền vững của các sản phẩm được đưa vào thị trường EU bằng cách cải thiện tính tuần hoàn, hiệu suất năng lượng, khả năng tái chế và độ bền của sản phẩm. Quy định này cũng đóng vai trò trung tâm trong việc phát triển một thị trường chung mạnh mẽ, hoạt động tốt cho các sản phẩm bền vững ở EU.
Sự ra đời của quy định này là một bước quan trọng trong quá trình bảo vệ môi trường trên toàn cầu, thúc đẩy các mô hình kinh doanh bền vững hơn và tăng cường khả năng cạnh tranh và khả năng phục hồi tổng thể của nền kinh tế EU.
2. Phạm vi áp dụng
ESPR thay thế Chỉ thị thiết kế sinh thái số 2009/125/EC và thiết lập một khuôn khổ nhằm đặt ra các yêu cầu về thiết kế sinh thái đối với các nhóm sản phẩm cụ thể. Quy định này mở rộng Chỉ thị thiết kế sinh thái theo hai cách như sau:
(1) Trong khi Chỉ thị thiết kế sinh thái chỉ áp dụng cho các sản phẩm liên quan đến năng lượng, ESPR mở rộng phạm vi bao gồm hầu hết các sản phẩm hữu hình. Chỉ một số trường hợp miễn trừ được áp dụng, ví dụ, đối với thực phẩm, thức ăn chăn nuôi, và các sản phẩm thuốc.
(2) ESPR củng cố phạm vi yêu cầu thiết kế sinh thái có thể được đặt ra cho các sản phẩm, bao gồm các yêu cầu liên quan đến độ bền, tính tuần hoàn và tổng thể sự giảm thiểu tác động đến môi trường và khí hậu của sản phẩm, v.v
3. Nội dung chính
ESPR cho phép việc thiết lập các quy tắc về hiệu suất và thông tin - được gọi là 'yêu cầu thiết kế sinh thái' - cho hầu hết các loại hàng hóa hữu hình, bao gồm:
- Cải thiện độ bền, khả năng tái sử dụng, khả năng nâng cấp và sửa chữa của sản phẩm;
- Tăng cường khả năng bảo trì và tân trang của sản phẩm;
- Nâng cao tính tiết kiệm năng lượng và tài nguyên;
- Giải quyết sự tồn tại của các thành phần ngăn cản tính tuần hoàn có trong sản phẩm;
- Tăng hàm lượng nguyên liệu tái chế;
- Tăng khả năng tái sản xuất và tái chế;
- Đặt ra các quy tắc về carbon và tác động đối với môi trường;
- Hạn chế phát sinh chất thải;
- Cải thiện tính sẵn có của các thông tin liên quan đến tính bền vững của sản phẩm.
Ngoài ra, ESPR cũng thiết lập một số biện pháp mới khác bao gồm:
(a) Hộ chiếu sản phẩm kỹ thuật số
Một điểm nổi bật trong ESPR là yêu cầu buộc sử dụng Hộ chiếu Sản phẩm Kỹ thuật số (DPP). Các sản phẩm vào thị trường EU, bất kể nguồn gốc xuất xứ, bắt buộc phải có DPP, có thể bao gồm các thông tin như: (i) hiệu suất kỹ thuật của sản phẩm, (ii) nguyên liệu và nguồn gốc của nguyên liệu; (iii) các hoạt động sửa chữa; (iv) khả năng tái chế; (v) tác động đối với môi trường trong vòng đời.
Ủy ban châu Âu sẽ quản lý một cổng thông tin công cộng, cho phép người tiêu dùng tìm kiếm và so sánh thông tin về tính bền vững được cung cấp trong Hộ chiếu nói trên. Đồng thời, cổng thông tin này cũng cho phép các cơ quan hải quan thực hiện kiểm tra về sự tồn tại và tính xác thực của DPP đối với các sản phẩm nhập khẩu.
(b) Tiêu hủy các sản phẩm tiêu dùng chưa bán được trong ESPR
Lần đầu tiên tại châu Âu, ESPR đặt ra lệnh cấm tiêu hủy đối với hàng hoá dệt may và giày dép không bán được, mở đường cho các lệnh cấm tương tự trong các lĩnh vực khác nếu có bằng chứng cho thấy việc này là cần thiết.
Quy định này cũng yêu cầu các trên tất cả các lĩnh vực phải công khai thông tin về các sản phẩm tiêu dùng không bán được trên trang web của họ hàng năm, chẳng hạn như các thông tin về số lượng và trọng lượng của sản phẩm bị tiêu huỷ, cũng như lý do tiêu huỷ.
Quy định này có hiệu lực đối với các doanh nghiệp lớn kể từ ngày 19 tháng 7 năm 2026. Đối với các doanh nghiệp vừa, thời điểm có hiệu lực là ngày 19 tháng 7 năm 2030. Quy định này không áp dụng đối với các công ty nhỏ và siêu nhỏ.
(c) Mua sắm công xanh
ESPR đặt ra quy tắc Mua sắm công xanh, được thiết lập cho từng sản phẩm cụ thể. Dựa trên các quy tắc đó, các cơ quan công quyền được yêu cầu sử dụng các sản phẩm đáp ứng mức hiệu suất cao nhất về tính bền vững và tính tuần hoàn. Điều này có khả năng thúc đẩy nhu cầu về các sản phẩm bền vững, do đó, khuyến khích các công ty đầu tư vào lĩnh vực này nhiều hơn.
4. Lộ trình tiếp theo
Kế hoạch thực thi ESPR dự kiến sẽ được phê duyệt và công bố vào Quý 2/2025.
Nguồn: Vụ Chính sách thương mại đa biên
