Thông tin về tình hình xuất khẩu gạo Việt Nam sang Philippines
Thứ Bảy, 30/11/2024
1. Thực trạng sản xuất lúa gạo và nhu cầu tiêu thụ gạo của Philippines giai đoạn 2019 - 2023
Philippines là quốc gia sản xuất nông nghiệp trong đó có sản xuất lúa gạo, tuy nhiên, trong nhiều năm qua sản xuất lúa gạo trong nước luôn không đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ.
Hàng năm, tùy thuộc vào các điều kiện canh tác và thời tiết, sản xuất nội địa trong những năm gần đây của Philippines đạt khoảng từ 19 đến 20 triệu tấn thóc, tương đương khoảng trên 12 triệu đến 13 triệu tấn gạo.
Cụ thể, theo số liệu thống kê của Bộ Nông nghiệp Philippines, sản xuất lúa nội địa của Philippines năm 2022 đạt khoảng 19,75 triệu tấn, tương đương khoảng 12,74 triệu tấn gạo. Năm 2023, lần đầu tiên sản xuất lúa nội địa của Philippines vượt con số 20 triệu tấn (cụ thể 20,06 triệu tấn), tăng 1,5% so với năm 2022 và vượt qua mức đỉnh đạt được năm 2021 (là 19,96 triệu tấn).
Nhu cầu tiêu thụ gạo trong nước của Philippines hàng năm từ khoảng 14,5 triệu đến 15 triệu tấn. Đồng thời, nhu cầu dự trữ tối thiểu đủ lương thực cho 30 ngày để đảm bảo an ninh lương thực trong nước khoảng từ 1 đến 1,5 triệu tấn. Vì vậy, tổng nhu cầu gạo hàng năm của Philippines khoảng từ 15,5 đến 16,5 triệu tấn. Do sản xuất trong nước không đáp ứng đủ nhu cầu nên hàng năm Philippines cần nhập khoảng 3 triệu đến 4 triệu tấn gạo. Trong đó, nhập khẩu từ Việt Nam chiếm khoảng 85%, từ Thái Lan khoảng 10%, phần còn lại được nhập khẩu từ Ấn Độ, Bangladesh, Nhật Bản và quốc gia khác.
Philippines là thị trường truyền thống quan trọng đối với xuất khẩu gạo của Việt Nam. Giai đoạn năm 2021 – 2023 lượng gạo và kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam vào thị trường Philippines luôn chiếm trên 40% đến gần 45% về lượng và kim ngạch trong tổng lượng và tổng kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam trên toàn thế giới. Kể từ năm 2022, gạo của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Philippines hàng năm đạt trên 3 triệu tấn, cụ thể, năm 2022 là 3,214 triệu tấn, năm 2023 là 3,150 triệu tấn.
2. Tình hình xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Philippines
Gạo là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam vào thị trường Philippines, với lượng và kim ngạch xuất khẩu năm 2022 lần lượt đạt trên 3,2 triệu tấn và gần 1,5 tỷ USD, chiếm khoảng 85% trong tổng lượng gạo nhập khẩu của Philippines. Năm 2022, gạo xuất khẩu sang thị trường Philippines chiếm tới 45% về lượng và khoảng 43% về kim ngạch trong tổng lượng và kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam. Năm 2023, kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam sang thị trường Philippines đạt 1,75 tỷ USD, tăng 17,6% so với năm 2022, lượng gạo xuất khẩu đạt 3,1 triệu tấn, giảm 2% so với năm 2022. Mặc dù vậy, gạo của Việt Nam vẫn chiếm trên 80% tổng lượng gạo nhập khẩu của Philippines. Trong 11 tháng/2024, kim ngạch xuất khẩu gạo Việt Nam sang Philippines đạt hơn 2,2 tỷ USD, tương đương 3,6 triệu tấn.
Những năm trước, Philippines mua gạo theo phương thức đàm phán liên chính phủ (GTG), Việt Nam cạnh tranh với Thái Lan, là hai đối tác xuất khẩu gạo lớn vào Philippines. Tuy nhiên, kể từ năm 2019, khi Philippines ban hành và thực thi luật cho phép tự do xuất nhập khẩu và thương mại gạo, dỡ bỏ hạn ngạch và hạn chế nhập khẩu gạo thì Việt Nam đã vượt qua Thái Lan trở thành nhà cung ứng quan trọng, chiếm vị thế số 1 xuất khẩu gạo vào thị trường Philippines.
Đối với Philippines, gạo của Việt Nam không chỉ là mặt hàng nhập khẩu thông thường mà còn là mặt hàng quan trọng nhằm đảm bảo an ninh lương thực. Hiện nay gạo nhập khẩu từ Việt Nam đã chiếm tới hơn 80% (năm 2022 là trên 83%) tổng lượng gạo nhập khẩu của Philippines.
Tại thị trường Philippines, gạo của Việt Nam có lợi thế (i) phẩm cấp, chất lượng phù hơn, giá phải chăng nên có tính cạnh tranh, phù hợp thị hiếu và có thể đáp ứng với nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng, đặc biệt là tầng lớp dân cư đông đảo có thu nhập trung bình và thấp; (ii) nguồn cung ổn định, khoảng cách địa lý, chi phí và thuận tiện trong chuyên trở, có niềm tin và mối quan hệ bạn hàng lâu năm.
Hiện nay, nhằm tạo thuận lợi cho thương mại gạo giữa hai nước và để duy trì ổn định thị trường xuất khẩu gạo truyển thống của Việt Nam, Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Nông nghiệp Philippines đã ký Bản ghi nhớ về thương mại gạo giai đoạn 2024-2028. Bản ghi nhớ được ký kết nhằm đưa ra những định hướng lớn và thúc đẩy các nội dung hợp tác cụ thể trong lĩnh vực thương mại gạo giữa Việt Nam và Philippines. Việc ký kết Bản ghi nhớ về Hợp tác thương mại gạo cũng góp phần nâng cao hình ảnh, thương hiệu gạo Việt Nam trên thế giới và góp phần đảm bảo an ninh lương thực của Philippines./.
Vụ Thị trường châu Á - châu Phi, Bộ Công Thương
Nguồn tham khảo:
Thương vụ Việt Nam tại Philippines:
Địa chỉ: 670 Pablo Ocampo Str, Malate District, Manila, Philippines
Điện thoại: (632)-998-558-6169
Fax: (632) 404 3661
Email:ph@moit.gov.vn
