Tình hình xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Brunei
Thứ Sáu, 19/07/2024
1. Tình hình xuất khẩu thủy sản của Việt Nam ra thế giới
Việt Nam là một trong những quốc gia xuất khẩu thủy sản lớn trên thế giới. Ngành thủy sản Việt Nam không chỉ phát triển mạnh mẽ về sản lượng mà còn được chú trọng về chất lượng sản phẩm. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, giá trị xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt trên 8,9 tỷ USD năm 2023 và đạt 7,2 tỷ USD trong 09 tháng đầu năm 2024, với các mặt hàng chủ lực như tôm, cá tra, cá basa, mực và bạch tuộc. Những sản phẩm này được xuất khẩu sang nhiều thị trường lớn, bao gồm Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và các quốc gia trong khu vực ASEAN. Các thị trường này chiếm gần 80% kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam.
Kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam ra thế giới
giai đoạn 2020 – 9T/2024
|
Năm |
Kim ngạch xuất khẩu (tỷ USD) |
Tăng trưởng (%) |
|
2020 |
8,4 |
-1,5 |
|
2021 |
8,9 |
5,6 |
|
2022 |
10,9 |
23,0 |
|
2023 |
8,9 |
17,9 |
|
9T/2024 |
7,2 |
9,5 |
Nguồn: Tổng hợp từ số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam
Nhu cầu tiêu thụ thủy sản của thế giới ngày càng tăng cao do yếu tố tăng dân số, thu nhập và sức khỏe. Trong những năm gần đây, ngành thủy sản Việt Nam không chỉ duy trì được thị phần vững chắc tại các thị trường truyền thống mà còn mở rộng ra các thị trường mới, đặc biệt là các quốc gia có nhu cầu lớn về thực phẩm Halal như Malaysia, Indonesia, và Brunei. Việc xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang các thị trường này không chỉ mang lại lợi ích về kinh tế mà còn giúp nâng cao giá trị thương hiệu quốc gia trong lĩnh vực thực phẩm sạch, an toàn.
2. Nhu cầu nhập khẩu thủy sản của Brunei
Do nhu cầu tiêu thụ ngày càng cao và sản lượng sản xuất trong nước không đáp ứng đủ, Brunei vẫn phải nhập khẩu thủy sản từ các quốc gia khác. Với dân số khoảng 450.000 người và mức sống cao, nhu cầu tiêu thụ thủy sản tại Brunei chủ yếu tập trung vào các sản phẩm chất lượng cao, đặc biệt là tôm, cá tra, cá basa, mực và bạch tuộc.
Kim ngạch nhập khẩu thủy sản của Brunei
giai đoạn 2020 – 2023
|
Năm |
Nhập khẩu từ thế giới (triệu USD) |
Nhập khẩu từ Việt Nam (triệu USD) |
Thị phần thủy sản Việt Nam (%) |
|
2020 |
35,9 |
1,5 |
4,2 |
|
2021 |
49,1 |
2,0 |
4,1 |
|
2022 |
52,8 |
2,3 |
4,4 |
|
2023 |
51,8 |
2,0 |
3,9 |
Nguồn: Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC)
Theo số liệu của Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), năm 2023, Brunei nhập khẩu 51,8 triệu USD thủy sản từ thế giới, trong đó Việt Nam đứng thứ 5 trong số các quốc gia xuất khẩu thủy sản vào thị trường này với kim ngạch đạt 2,0 triệu USD, chiếm thị phần là 3,9%. Quốc gia đứng đầu trong xuất khẩu thủy sản vào Brunei là Malaysia với kim ngạch đạt 32,7 triệu USD và thị phần là 63,1%. Tiếp đến là Singapore và Ấn Độ với kim ngạch lần lượt là 4,2 triệu USD và 3,6 triệu USD. Trung Quốc đứng thứ 4 với kim ngạch đạt 2,3 triệu USD.
3. Các quy định liên quan đến nhập khẩu thủy sản vào Brunei
Chính phủ Brunei áp dụng các quy định nghiêm ngặt đối với việc nhập khẩu thủy sản nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và đảm bảo chất lượng thực phẩm. Tất cả các sản phẩm thủy sản nhập khẩu vào Brunei phải đáp ứng các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm và chứng nhận Halal.
Các sản phẩm thủy sản nhập khẩu vào Brunei cần phải có chứng nhận Halal từ các cơ quan có thẩm quyền. Điều này là yếu tố quyết định để sản phẩm có thể được phân phối trong thị trường tiêu thụ chính tại Brunei. Việc nhập khẩu tất cả hàng hóa vào Brunei đều được Cục Hải quan và Thuế tiêu thụ đặc biệt Hoàng gia (thuộc Bộ Kinh tế và Tài chính Brunei) giám sát. Người nhập khẩu phải đăng ký với cảng nhập cảnh. Việc xác định phân loại thuế dựa trên Lệnh Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2012 và 2007. Một số sản phẩm phải có giấy phép nhập khẩu. Giấy phép nhập khẩu có thể được cấp từ các cơ quan chính phủ có liên quan. Hàng hóa không bị cấm có thể được nhập khẩu theo giấy phép chung.
Đối với mặt hàng thực phẩm nói chung trong đó có thủy sản, các nhà nhập khẩu thực phẩm phải tuân thủ Lệnh thực phẩm Brunei Darussalam (2020), Đạo luật Y tế công cộng (Thực phẩm) (Chương 182) và Quy định về Y tế công cộng (Thực phẩm) năm 2000.
4. Đánh giá
Do dân số Hồi giáo tại Brunei chiếm tỷ lệ lớn, thị trường này có nhu cầu mạnh mẽ về các sản phẩm thủy sản Halal. Việt Nam, với ngành thủy sản đa dạng và chất lượng cao, có tiềm năng lớn để gia tăng xuất khẩu sang thị trường Brunei. Việt Nam có lợi thế lớn về giá thành nhờ chi phí sản xuất thấp và nguồn nguyên liệu phong phú. Các sản phẩm thủy sản Việt Nam, đặc biệt là tôm, cá tra, mực và bạch tuộc, được ưa chuộng nhờ vào độ tươi ngon và quy trình chế biến đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn đối với các doanh nghiệp Việt Nam khi xuất khẩu thủy sản sang Brunei là việc đáp ứng yêu cầu chứng nhận Halal. Các doanh nghiệp Việt Nam cần phải đầu tư vào quy trình sản xuất và kiểm tra chất lượng để đạt chứng nhận Halal từ các cơ quan có thẩm quyền. Đây là một yếu tố quan trọng giúp các sản phẩm thủy sản Việt Nam có thể thâm nhập hơn nữa vào thị trường Brunei.
Ngoài chứng nhận Halal, các sản phẩm thủy sản Việt Nam cũng phải đáp ứng các yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm của Brunei. Việc tuân thủ các quy định này có thể gây khó khăn cho một số doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam, đặc biệt là khi họ chưa có kinh nghiệm trong việc xuất khẩu thủy sản sang các thị trường yêu cầu tiêu chuẩn nghiêm ngặt.
Bên cạnh đó, mặc dù Việt Nam có lợi thế về giá và chất lượng, nhưng Brunei cũng nhập khẩu thủy sản từ các quốc gia khác trong khu vực như Malaysia, Singapore, Ấn Độ, Trung Quốc... Sản phẩm thủy sản Việt Nam gặp phải sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ này.
Thị trường Brunei đang tiếp tục đặt ra nhiều cơ hội cho sản phẩm cho thủy sản xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, để khai thác tốt tiềm năng này, các doanh nghiệp Việt Nam cần chú trọng việc đáp ứng các yêu cầu về chứng nhận Halal và các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Việc tăng cường chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu và tuân thủ các quy định sẽ giúp sản phẩm thủy sản Việt Nam thâm nhập tốt hơn và phát triển tại thị trường Brunei./.
Vụ Thị trường châu Á – châu Phi, Bộ Công Thương
Nguồn tham khảo:
- Tổng cục Hải quan Việt Nam: https://www.customs.gov.vn/
- Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC): https://www.trademap.org/Index.aspx
- Ban Thực phẩm Brunei Darussalam: https://bdfa.gov.bn/about/
- Bộ Tôn giáo Brunei Darussalam:
https://www.mora.gov.bn/SitePages/Home.aspx
- Bộ Kinh tế và Tài chính Brunei Darussalam:
