Cảnh báo sớm đối với mặt hàng polyester có độ bền cao xuất khẩu sang thị trường EU

Thứ Năm, 03/10/2024

1. Tình hình nhập khẩu mặt hàng polyester có độ bền cao từ các nguồn trên thế giới vào EU

Theo số liệu của Trung tâm Thương mại quốc tế (ITC), nhập khẩu nhóm hàng sợi polyester độ bền cao vào EU từ tất cả các thị trường trên thế giới giảm trong năm 2020 do dịch bệnh nhưng sau đó tăng trở lại từ năm 2021 và tiếp tục tăng trong năm 2022. Đến năm 2023, trị giá nhập khẩu điều chỉnh giảm do sức mua giảm vì lạm phát, xuống chỉ còn khoảng 507 triệu USD.

Trong 7 tháng đầu năm 2024 (tháng gần nhất có thống kê số liệu cho toàn khối), trị giá nhập khẩu đạt trên 346 triệu USD, tương đương với trung bình khoảng 49,5 triệu USD/tháng, cao hơn so với mức trung bình 42 triệu USD/tháng của năm 2023.

Biểu đồ 1: Trị giá nhập khẩu nhóm hàng sợi polyester có độ bền cao mã HS 540220 vào EU giai đoạn 2019-2024

Nguồn: Tính toán từ số liệu của Trung tâm thương mại quốc tế (ITC)

2. Tình hình nhập khẩu mặt hàng sợi polyester từ Việt Nam

Theo số liệu của Trung tâm Thương mại quốc tế (ITC), Trung Quốc và Việt Nam là hai nguồn cung ứng lớn nhất ngoại khối (bên ngoài các thị trường EU) đối với nhóm hàng nhập khẩu nhóm hàng sợi polyester độ bền cao vào EU mã HS 5402220.

Tuy nhiên, nhập khẩu nhóm hàng này từ hai nguồn cung ứng trên đang điều chỉnh theo xu hướng trái ngược, với mức tăng nhập khẩu từ Việt Nam và giảm nhập khẩu từ Trung Quốc trong năm 2023.

Biểu đồ 2: Trị giá nhập khẩu  mã HS 5402220 từ Trung Quốc và Việt Nam vào EU

Nguồn: Tính toán từ số liệu của Trung tâm thương mại quốc tế (ITC)

Ngoài Trung Quốc và Việt Nam, một số thị trường châu Á khác cũng cung ứng nhóm hàng này vào EU, như Hàn Quốc, Đài Loan (TQ) và Nhật Bản. Tuy nhiên, trong khi thị phần nhập khẩu từ Trung Quốc sụt giảm trong 2 năm trở lại đây thì thị phần của hàng nhập khẩu từ Việt Nam lại tăng lên trong tổng trị giá nhập khẩu nhóm hàng này vào EU.

Cụ thể, thị phần hàng nhập khẩu từ Việt Nam đã tăng từ mức 6,79% trong năm 2022 lên 15,05% trong năm 2023 và 17,23% trong 7 tháng đầu năm 2024.

Biểu đồ 3: Thị phần  nhập khẩu mã HS 5402220 từ Việt Nam vào EU và so sánh với một số nguồn cung ứng châu Á khác

Nguồn: Tính toán từ số liệu của Trung tâm thương mại quốc tế (ITC)

3. Khuyến nghị và Cảnh báo

Sợi polyester có độ bền cao là một trong những mặt hàng mà EU đã và vẫn đang áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại.

 Các biện pháp chống bán phá giá đã được áp dụng đối với sợi polyester có độ bền cao (gọi tắt là ‘HTYP’) từ Trung Quốc kể từ năm 2010 và đã được gia hạn trong quá khứ. 

Các bên liên quan cho rằng các biện pháp thương mại cần gia hạn thuế chống bán phá giá đối với hàng nhập khẩu sợi polyester có độ bền cao từ Trung Quốc trong 5 năm nữa và tăng lên từ 6,9% đến 23,7%. Các biện pháp nhằm bảo vệ ngành công nghiệp này của Liên minh Châu Âu khỏi những thiệt hại do hàng nhập khẩu bị bán phá giá từ Trung Quốc, qua đó giúp bảo vệ hơn 1.000 việc làm trên khắp EU.

Do đó, Ủy ban châu Âu đã ban hành quyết định (EU) 2023/935 ngày 11/5/2023([1]) áp dụng thuế chống bán phá giá chính thức đối với hàng nhập khẩu sợi polyester có độ bền cao có xuất xứ từ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và được sản xuất bởi Công ty TNHH Vật liệu mới Chiết Giang Hailide.

Trước đó, các mức thuế chống bán phá giá đối với hàng nhập khẩu sợi polyester có độ bền cao có xuất xứ từ Trung Quốc trong phạm vi từ 5,1% đến 9,8% ban đầu được áp dụng theo Quy định thực hiện của Hội đồng châu Âu (EU) số 1105/2010 (‘các biện pháp ban đầu’).

Các biện pháp ban đầu được áp dụng cho tất cả các mặt hàng nhập khẩu HTYP có nguồn gốc từ Trung Quốc, ngoại trừ các mặt hàng nhập khẩu HTYP do các nhà sản xuất xuất khẩu Trung Quốc là Zhejiang Hailide New Material Co. Ltd. (‘Hailide’) và Hangzhou Huachun Chemical Fiber Co. Ltd. (‘Huachun’) sản xuất. Ban đầu, không có mức thuế nào được áp dụng (Quy định (EU) số 1105/2010) đối với các công ty này vì không phát hiện bán phá giá.

Sau đợt xem xét hết hạn đầu tiên, thông qua Quy định thực hiện của Ủy ban châu Âu (EC) 2017/325, được sửa đổi lần cuối bởi Quy định thực hiện của Ủy ban châu Âu(EC) 2017/1159 đã duy trì biện pháp ban đầu.

Đợt xem xét hết hạn thứ hai đối với các biện pháp có hiệu lực theo Điều 11(2) của Quy định cơ bản và đợt xem xét tạm thời một phần (5) theo Điều 11(3) của Quy định cơ bản, giới hạn trong phạm vi kiểm tra việc bán phá giá đã được bắt đầu vào ngày 23 tháng 2 năm 2022 và ngày 30 tháng 6 năm 2022.

Biên độ bán phá giá trung bình có trọng số được thể hiện dưới dạng phần trăm giá CIF, chưa nộp thuế, nằm trong khoảng từ 9,7% đến 23,7%. Do đó, có thể kết luận rằng việc bán phá giá vẫn tiếp tục trong thời gian điều tra xem xét.

Cũng theo báo cáo của Ủy ban châu Âu, xuất khẩu nhóm hàng trong phạm vi điều tra từ Việt Nam trong kỳ điều tra (Năm 2021) chiếm 5% thị phần tại EU. Xuất khẩu từ Việt Nam chỉ đạt 12.000 tấn và chỉ đáp ứng một phần nhỏ nhu cầu nhập khẩu phục vụ tiêu thụ trên thị trường EU.

Tuy nhiên, các số liệu từ năm 2022 đến 7 tháng năm 2024 như được phân tích ở phần 2 của báo cáo này cho thấy nhập khẩu từ Việt Nam và thị phần nhập khẩu hàng từ Việt Nam đang gia tăng. Việc EU duy trì các biện pháp thương mại đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc có thể dẫn đến việc tăng cường giám sát xuất xứ, nguồn cung hàng nhập khẩu từ Việt Nam. Đặc biệt việc đánh giá giữa năng lực sản xuất thực tế tại Việt Nam và nguồn hàng xuất khẩu từ Việt Nam sang EU có thể là một chỉ báo quan trọng cho việc xem xét hành vi lẩn trốn các biện pháp phòng vệ thương mại đối với sợi polyester độ bền cao vào EU.

Do đó Cục Phòng vệ thương mại khuyến cáo các doanh nghiệp cần theo dõi sát sao các diễn biến thị trường cũng như các cảnh báo của Bộ Công Thương (Cục Phòng vệ Thương mại) để kịp thời nắm bắt tình hình, sàng lọc đối tác cung ứng vật tư đầu vào và đối tác hợp tác sản xuất kinh doanh phù hợp, hạn chế nguy cơ bị đưa vào diện điều tra.

Các doanh nghiệp cần có sự cẩn trọng, nhất quán trong việc lưu trữ hồ sơ, chứng từ sản xuất và xuất khẩu, lưu ý về việc công bố số liệu trong các báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo tài chính hàng năm bởi các số liệu này có thể sẽ được phía bên khởi kiện thu thập và sử dụng làm bằng chứng trong hồ sơ khiếu nại của mình.

Nguồn: Cục Phòng vệ thương mại - Bộ Công Thương