Cảnh báo sớm đối với mặt hàng xe đạp điện xuất khẩu vào thị trường EU
Thứ Ba, 08/10/2024
1. Tình hình nhập khẩu xe đạp điện từ các nguồn trên thế giới vào thị trường EU
Xe đạp điện (mã HS 871160)
Theo số liệu của Trung tâm Thương mại quốc tế (ITC), giá trị nhập khẩu xe đạp điện mã HS 871160 vào EU-27 tăng liên tục, xuyên suốt giai đoạn dịch bệnh cho đến năm 2023 mới điều chỉnh giảm chung theo xu hướng chung.
Trong quý 2/2024, nhập khẩu nhóm hàng này vào EU có sự phục hồi, tuy nhiên, tính chung 7 tháng năm 2024, EU nhập khẩu 3,5 tỷ USD nhóm hàng này từ các thị trường trên thế giới, với mức trung bình 511 triệu USD/tháng, vẫn thấp hơn mức trung bình 549 triệu USD/tháng của năm 2023.
Biểu đồ 1: Tổng trị giá nhập khẩu mã HS 871160 vào EU-27 (đvt: nghìn USD)
Nguồn: Tính toán từ số liệu của ITC
EU nhập khẩu nhóm hàng này từ nhiều thị trường, gồm cả nội khối và ngoại khối. Xét ở nhóm thị trường ngoại khối, Đài Loan (TQ), Trung Quốc và Việt Nam dẫn đầu về trị giá.
2. Tình hình nhập khẩu xe đạp điện vào EU từ Việt Nam
Biểu đồ 2: Trị giá nhập khẩu mã HS 871160 vào EU-27 từ Việt Nam từ năm 2019-7T/2024 (đvt: nghìn USD)
Nguồn: Tính toán từ số liệu của ITC
Đặc biệt nhập khẩu nhóm hàng xe đạp điện mã HS 871160 từ Việt Nam vào EU có sự khác biệt so với xu hướng chung, đó là liên tiếp tăng trong giai đoạn 2019-2023 (không bị giảm trong năm 2023). Theo đó, trong khi tổng giá trị nhập khẩu chung nhóm hàng này vào EU giảm 12% trong năm 2023 so với năm 2022, từ Đài Loan (TQ) và Trung Quốc đại lục giảm lần lượt 38% và 16,1% thì nhập khẩu từ Việt Nam vẫn tiếp tục tăng 7,6% trong năm qua.
Xét về thị phần, hiện nay Trung Quốc đại lục đang dẫn đầu trong các thị trường ngoại khối với khoảng 16,23% trong năm 2023, tiếp theo là Đài Loan (Trung Quốc) và Việt Nam lần lượt chiếm 12,25% và 3,1%. Thị phần của hàng nhập khẩu từ Việt Nam tăng trong giai đoạn 2021-2023.
Biểu đồ 3: So sánh biến động thị phần của nhóm hàng HS 871160 nhập khẩu vào EU-27 từ Việt Nam, Trung Quốc, Đài Loan(TQ) giai đoạn 2019-2024
Nguồn: Tính toán từ số liệu của ITC
- Một số khuyến nghị và Cảnh báo
Xe đạp điện của Trung Quốc đang bị EU áp thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp
Ngày 20/8/2024, Uỷ Ban Châu Âu (EC) thông báo kế hoạch áp thuế nhập khẩu lên tới 36% trong 5 năm đối với xe điện của Trung Quốc, trừ khi Trung Quốc có thể đưa ra một giải pháp thay thế cho tranh chấp thương mại liên quan đến trợ cấp nhà nước.
Ngoài ra, EU cũng tích cực điều tra lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại đối với xe đạp điện nhập khẩu. Ví dụ: Các điều tra viên từ Văn phòng chống gian lận châu Âu (OLAF) đã theo dõi 20.000 xe đạp điện từ Trung Quốc đã được nhập khẩu vào EU để trốn thuế chống bán phá giá ít nhất 8 triệu euro và thuế VAT 4 triệu euro. Những chiếc xe đạp điện này đã bị Hải quan Ba Lan tịch thu. Một số quốc gia thành viên khác cũng hỗ trợ cuộc điều tra. Cuộc điều tra của OLAF đã phát hiện ra một tuyến đường thương mại đi từ Trung Quốc đến các kho thương mại điện tử ở Ba Lan, thông qua một số điểm nhập cảnh và cửa khẩu biên giới tại biên giới bên ngoài của EU. Từ các kho hàng, xe đạp điện sau đó được bán cho khách hàng châu Âu trên các nền tảng trực tuyến do các thương nhân không phải người châu Âu điều hành.
Hiệp hội các Nhà sản xuất xe đạp châu Âu cũng đã bày tỏ quan ngại về một doanh nghiệp của Trung Quốc có dấu hiệu gian lận xuất xứ của Việt Nam để lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại của EU áp dụng đối với sản phẩm Trung Quốc.
Trong thời gian qua, qua tăng cường công tác kiểm tra giám sát, các cơ quan chức năng của Việt Nam đã ngăn chặn một số trường hợp doanh nghiệp kê khai không chính xác về xuất xứ đối với sản phẩm xe đạp điện.
Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), tiếp tục khuyến cáo các doanh nghiệp sản xuất xe đạp điện xuất khẩu sang thị trường EU cần theo dõi sát tình hình, chuẩn bị tốt về hồ sơ, chứng từ, không tiếp tay cho các hành vi gian lận xuất xứ, lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại. Chính tinh thần chủ động chuẩn bị sẽ tạo thuận lợi hơn để doanh nghiệp phối hợp với cơ quan chức năng kịp thời ứng phó, xử lý trong trường hợp bị khởi xướng điều tra vụ việc.
Nguồn: Cục Phòng vệ thương mại – Bộ Công Thương
