Kết quả ấn tượng này có được nhờ vào những lợi thế từ Hiệp định thương mại tự do EVFTA. Tuy nhiên, thực tế cho thấy kim ngạch xuất khẩu cà phê chế biến sang thị trường EU vẫn còn khiêm tốn khi chỉ chiếm tỉ trọng gần 3% khối lượng cà phê xuất khẩu trung bình hàng năm của Việt Nam sang thị trường này (624 nghìn tấn).
Về kim ngạch
Trong giai đoạn 2015 – 2023, kim ngạch xuất khẩu cà phê chế biến của Việt Nam sang các thị trường EU đạt bình quân 72,4 triệu Euro/năm, tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm đạt 18%/năm. Có thể thấy thông qua các số liệu thống kê của Eurostat, giá trung bình các nhóm cà phê chế biến của Việt Nam xuất khẩu sang EU tăng, đặc biệt là năm 2022, khi sản lượng xuất khẩu giảm 12% so với năm 2021 nhưng kim ngạch xuất khẩu năm 2022 lại tăng gần 22% so với năm 2021. Bên cạnh đó trong năm 2023, kim ngạch xuất khẩu cà phê chế biến sang EU cũng tăng tới 62% so với năm 2022.
Về cơ cấu sản phẩm
Trong giai đoạn 2015 – 2023, nhóm cà phê chưa rang, đã khử caffein (HS090112) là nhóm cà phê chế biến luôn dẫn đầu về tỷ trọng tính theo khối lượng xuất khẩu sang thị trường EU. Trong giai đoạn 2015 – 2023, tỷ trọng xuất khẩu trung bình theo khối lượng của nhóm cà phê này chiếm hơn 60% khối lượng cà phê chế biến xuất khẩu sang EU. Tiếp đến là nhóm cà phê hòa tan, chiết xuất, tinh chất và chất cô đặc của cà phê (HS210111) chiếm tỷ trọng trung bình 37,1% trong tổng khối lượng cà phê xuất khẩu sang EU. Ba nhóm cà phê chế biến còn lại chiếm chỉ trọng rất nhỏ, chỉ trên dưới 1%, đặc biệt là nhóm cà phê đã rang, đã khử caffein (HS090122) chiếm tỷ trọng không đáng kể (0,02%).
Về thị trường
Trong giai đoạn 2017 – 2023, Tây Ban Nha là nước nhập khẩu chủ yếu nhóm cà phê chưa rang, đã khử caffein xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU. Trong giai đoạn này, kim ngạch nhập khẩu nhóm cà phê này của Tây Ban Nha đạt tỷ trọng từ 75,8% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU trong năm 2017 và tăng lên trên 90% trong những năm gần đây. Trong năm 2023, trong tổng số kim ngạch 69,5 triệu Euro cà phê chưa rang, đã khử caffein của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường EU thì Tây Ban Nha đã nhập khẩu đến hơn 65 triệu Euro (chiếm tỷ trọng 93,6%). Các nước EU khác nhập khẩu nhóm cà phê chưa rang, đã khử caffein của Việt Nam trong năm 2023 chiếm tỷ trọng nhỏ hơn, trong đó có: Italia (3%), Bồ Đào Nha (1,4%), Hà Lan (0,9%)...
Trong giai đoạn 2017 – 2023, các thị trường EU chính nhập khẩu nhóm cà phê hòa tan, chiết xuất, tinh chất và chất cô đặc của cà phê (HS 210111) gồm Ba Lan, Tây Ban Nha, Đức, Hà Lan, Hungary, Italia... Theo số liệu thống kê Eurostat, trong năm 2023 Ba Lan và Tây Ban Nha là hai nước có kim ngạch nhập khẩu nhiều nhất nhóm cà phê nêu trên, trong đó Ba Lan nhập khẩu 24,4 triệu Euro (chiếm tỷ trọng 30%) và Tây Ban Nha nhập khẩu 24,1 triệu Euro (chiếm tỷ trọng 30%). Tiếp đến là các nước (Đức 11,4 triệu Euro), Hà Lan (8,2 triệu Euro), Hungary (7 triệu Euro), Italia (3,7 triệu Euro), Rumani (1,4 triệu Euro). Đặc biệt, Tây Ban Nha là thị trường có kim ngạch nhập khẩu tăng nhanh nhất trong giai đoạn 2017 – 2023, tỷ trọng xuất khẩu cà phê hòa tan, chiết xuất, tinh chất và chất cô đặc của cà phê (HS 210111) của Việt Nam sang Tây Ban Nha tăng từ 4% trong năm 2017 tăng lên 30% trong năm 2023.
Nguồn: Vụ Thị trường châu Âu-châu Mỹ
