Chính sách, Tiềm năng và Dư địa Xuất khẩu Hàng Nội thất, Gia dụng Việt Nam sang Anh
Thứ Ba, 10/12/2024
Các sản phẩm nội thất, gia dụng Việt Nam, từ các sản phẩm thủ công mỹ nghệ đến đồ gia dụng thông minh, đang ngày càng thu hút sự chú ý tại thị trường quốc tế, châu Âu, đặc biệt là Vương quốc Anh. Đây là thị trường đầy tiềm năng cho các sản phẩm mang dấu ấn Việt Nam nhờ chất lượng, giá cả cạnh tranh và sự hỗ trợ từ các chính sách thương mại song phương.
Vương quốc Anh, với GDP đạt hơn 3.340 tỷ USD vào năm 2023 và thu nhập bình quân đầu người khoảng 48.866 USD, là một trong những cường quốc kinh tế và thị trường tiêu dùng hàng đầu châu Âu. Quốc gia này không chỉ được biết đến như trung tâm tài chính toàn cầu mà còn nổi bật với nhu cầu tiêu thụ hàng hóa lớn, thị hiếu đa dạng và tiêu chuẩn khắt khe. Với hơn 67 triệu dân và sức mua mạnh, Vương quốc Anh luôn là điểm đến lý tưởng cho các nhà xuất khẩu, trong đó có Việt Nam.
Sau Brexit vào năm 2020, Anh quốc đã bước sang một kỷ nguyên thương mại mới, thoát khỏi sự phụ thuộc vào các hiệp định thương mại của EU. Sự thay đổi này thúc đẩy Anh xây dựng chiến lược độc lập và tích cực mở rộng mạng lưới Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) với các quốc gia trên toàn cầu.
Trong bối cảnh đó, Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Vương quốc Anh (UKVFTA), có hiệu lực từ đầu năm 2021, đã đánh dấu bước ngoặt trong quan hệ hợp tác kinh tế song phương. UKVFTA không chỉ kế thừa các ưu đãi từ Hiệp định EVFTA trước đây mà còn được điều chỉnh để phù hợp hơn với thực tế thương mại giữa hai nước.
Đáng chú ý, Anh đã hoàn tất đàm phán gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và dự kiến chính thức trở thành thành viên vào ngày 15/12/2024. Đây là một bước đi quan trọng, hứa hẹn khơi thông luồng thương mại giữa Anh và các quốc gia thành viên, trong đó có Việt Nam.
Thị trường Anh đặc biệt hấp dẫn trong lĩnh vực tiêu dùng gia dụng. Người Anh có xu hướng đầu tư đáng kể vào các sản phẩm phục vụ đời sống gia đình, đặc biệt là những mặt hàng mang lại sự tiện ích, chất lượng cao và thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó, xu hướng cải thiện không gian sống, tiết kiệm năng lượng và ưu tiên các sản phẩm công nghệ cao đang tạo ra những cơ hội đột phá cho các doanh nghiệp Việt Nam chinh phục thị trường này.
1.Tình hình thương mại xuất khẩu sản phẩm gia dụng của Việt Nam với Thị trường Anh
1.1.Thị trường xuất khẩu Việt Nam sang Anh
- Số liệu xuất khẩu
Thương mại Việt Nam Vương quốc Anh liên tục chứng kiến sự tăng trưởng trong những năm gần đây. Năm 2023, tổng kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - Anh đạt 7 tỷ USD, tăng 4,5% so với năm 2022. Trong đó, Việt Nam xuất khẩu sang Anh 6,35 tỷ USD, chiếm tỷ trọng lớn và tăng 4,6%, trong khi nhập khẩu hàng hóa từ Anh đạt 683,8 triệu USD, tăng 4,5%. Với mức tăng trưởng này, Anh trở thành một trong số ít thị trường ở châu Âu có thương mại song phương với Việt Nam đạt tăng trưởng dương trong năm 2023. Hiện tại, Vương quốc Anh là thị trường xuất khẩu lớn thứ ba của Việt Nam tại châu Âu, chỉ đứng sau Đức và Hà Lan.
Trong 10 tháng đầu năm 2024, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Vương quốc Anh tiếp tục tăng trưởng ấn tượng, đạt trên 7 tỷ USD, tăng 21,9% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xuất khẩu từ Việt Nam đạt 6,4 tỷ USD, tăng 3,7%, còn nhập khẩu từ Anh đạt 683,8 triệu USD, tăng 19,9%. Đáng chú ý, các sản phẩm gia dụng xuất khẩu của Việt Nam chiếm một tỷ trọng đáng kể trong tổng giá trị thương mại với thị trường này.
Đáng chú ý, các sản phẩm gia dụng và nội thất đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu xuất khẩu sang thị trường Anh, chiếm tỷ tọng cao trong tổng giá trị xuất khẩu. Các mặt hàng tiêu biểu bao gồm đồ gỗ nội thất, sản phẩm dệt may gia dụng và đồ dùng nhà bếp, được người tiêu dùng Anh ưa chuộng nhờ chất lượng tốt, thiết kế hiện đại và giá cả cạnh tranh. Xu hướng này cho thấy tiềm năng lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam trong việc mở rộng thị phần và xây dựng thương hiệu tại thị trường này.
Bảng 1: Giá trị xuất khẩu một số sản phẩm gia dụng của Việt Nam vào thị trường Anh theo số liệu hải quan Việt Nam
|
Tên sản phẩm |
10 tháng 2024 |
10 tháng 2023 |
|
Gỗ và sản phẩm gỗ |
182,058,638 |
157,580,527 |
|
Đồ chơi, dụng cụ thể thao và bộ phận |
169,792,189 |
139,456,614 |
|
Sản phẩm mây, tre, cói và thảm |
33,031,827 |
30,403,331 |
|
Sản phẩm từ cao su |
27,005,568 |
20,067,198 |
|
Sản phẩm gốm, sứ |
24,556,636 |
20,574,639 |
|
Xơ, sợi dệt các loại |
18,783,276 |
22,685,191 |
|
Dây điện và dây cáp điện |
16,187,316 |
13,677,914 |
|
Giấy và các sản phẩm từ giấy |
15,151,683 |
12,807,573 |
ĐVT: USD
b)Các dòng sản phẩm gia dụng Việt Nam xuất khẩu sang Anh
Thiết bị điện tử gia dụng: Bao gồm nhiều sản phẩm như Tivi, điều hòa, tủ lạnh, dây cáp điện, phụ kiện ngành điện. Vương quốc Anh nhập khẩu các dòng sản phẩm này (HS 85) nhiều nhất từ Việt Nam với giá trị năm 2025 đạt 3,5 tỷ USD. (Tuy nhiên dòng sản phẩm này cũng bao gồm các sản phẩm điện thoại, vi tính, thiết bị dùng trong công nghiệp).
Đồ nội thất, chăn ga gối nệm: Đồ nội thất, chăn ga gối nệm là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Anh. Số liệu của ITC cho thấy năm 2023 Việt Nam xuất khẩu 273,7 triệu USD giá trị dòng sản phẩm này (HS 94) sang thị trường Anh. Các sản phẩm tiêu biểu bao gồm bàn ghế, giường, tủ và đồ nội thất trang trí, chăn ga gối, đệm bông. Với giá thành cạnh tranh và mẫu mã đa dạng, các sản phẩm này của Việt Nam được ưa chuộng tại thị trường Anh. Tuy nhiên, các sản phẩm này của Việt Nam vẫn chiếm tỷ trọng nhỏ so với cơ cấu nhập khẩu của Anh, chỉ chiếm 2,2% trong 12,5 tỷ USD nhập khẩu của Anh về dòng hàng này năm 2023.
Các sản phẩm gốm sứ: Việt Nam nổi tiếng lâu đời với các sản phẩm gốm sứ thủ công mỹ nghệ, và sản phẩm này được đặc biệt ưa chuộng tại Anh với giá trị nhập khẩu từ Việt Nam năm 2023 đạt 27,7 triệu USD, tuy nhiên chỉ chiếm tỷ trọng 1,4% trong tổng giá trị nhập khẩu 2 tỷ USD của Anh cho dòng snar phẩm này.
Các loại thảm: Vương quốc Anh nhập khẩu các sản phẩm thảm dược dệt và gia công tại Việt Nam, từ Việt Nam năm 2023 với giá trị là 23 triệu USD, chiếm tỷ trọng 2%
Dụng cụ nhà bếp và đồ gia dụng nhỏ: Việt Nam xuất khẩu nhiều loại dụng cụ nhà bếp và đồ gia dụng nhỏ như nồi, chảo, dao kéo, và các thiết bị tiện ích cho gia đình, các sản phẩm này có giá trị nhập khẩu từ Việt Nam năm 2023 là 15,8 triệu USD, chiếm tỷ trọng 0,8% nhập khẩu của Anh trong dòng hàng này (HS 82)
(iv) Đồ thủ công mỹ nghệ: Các sản phẩm thủ công mỹ nghệ như mây tre đan, gốm sứ, và các sản phẩm trang trí gia đình là điểm sáng của xuất khẩu Việt Nam. Những mặt hàng này mang đậm nét văn hóa truyền thống Việt Nam, được yêu thích nhờ tính độc đáo và giá trị thẩm mỹ cao. Để thâm nhập sâu hơn vào thị trường Anh, doanh nghiệp cần tập trung cải thiện chất lượng sản phẩm và đáp ứng yêu cầu về tiêu chuẩn xuất khẩu.
Bảng 2: Giá trị nhập khẩu một số sản phẩm gia dụng của Anh từ Việt Nam và Thế giới năm 2023 theo mã HS
|
Mã HS |
Sản phẩm |
Anh nhập khẩu từ Việt Nam |
Anh nhập khẩu từ Thế giới |
Tỷ trọng của VN |
|
85 |
Thiết bị điện tử |
3,486,725 |
73,396,096 |
4,8% |
|
94 |
Đồ nội thất; chăn ga, đệm, giá đỡ đệm, gối và các đồ nhồi tương tự; ... |
273,745 |
12,556,713 |
2.2% |
|
69 |
Các sản phẩm gốm sứ |
27,667 |
2,005,318 |
1.4% |
|
57 |
Thảm và các loại phủ sàn bằng vải khác |
22,024 |
1,111,727 |
2.0% |
|
82 |
Dụng cụ, thiết bị, dao kéo, thìa và dĩa bằng kim loại cơ bản; các bộ phận của chúng |
15,859 |
1,868,168 |
0.8% |
|
44 |
Gỗ và các sản phẩm từ gỗ; than gỗ |
16,342 |
8,183,253 |
0.2% |
|
46 |
Các sản phẩm từ rơm, cỏ hoặc các vật liệu đan khác; đồ đan lát và đồ thủ công từ liễu |
10,657 |
91,870 |
11.6% |
|
70 |
Thủy tinh và các sản phẩm thủy tinh |
3,858 |
2,714,383 |
0.1% |
|
91 |
Đồng hồ và các bộ phận của chúng |
2,951 |
2,304,233 |
0.1% |
Nguồn: Trademap ITC, ĐVT: Ngàn USD
1.2.Thị trường nhập khẩu hàng gia dụng của Anh
Vương quốc Anh là một trong những thị trường tiêu thụ hàng gia dụng lớn, với nhu cầu nhập khẩu tập trung vào các sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng tiêu chuẩn an toàn và tiết kiệm năng lượng. Những sản phẩm như đồ gia dụng thông minh, đồ dùng nhà bếp tiện ích, và đồ nội thất thân thiện với môi trường đang được ưa chuộng nhờ xu hướng sống bền vững và tiêu dùng hiệu quả.
Anh nhập khẩu hàng gia dụng chủ yếu từ EU và các nước châu Á như Trung Quốc, Việt Nam, và Ấn Độ. Trung Quốc hiện là nhà cung cấp lớn nhất, đặc biệt là các sản phẩm điện gia dụng và đồ nội thất giá rẻ. Việt Nam cũng có cơ hội khai thác thị trường nhờ lợi thế sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ, sản phẩm thân thiện môi trường, và chất lượng cao với chi phí cạnh tranh.
Xu hướng thị trường đang chuyển dịch sang các sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn môi trường và có thể tái chế, mang lại cơ hội lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu định hướng xanh.
2.Tình hình hiện tại và chính sách hỗ trợ hàng gia dụng xuất khẩu
Hàng gia dụng Việt Nam đang dần khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế, đặc biệt là các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, đồ dùng nhà bếp, và đồ nội thất. Các doanh nghiệp xuất khẩu tập trung vào chất lượng, tính sáng tạo, và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về môi trường. Việt Nam đã thiết lập quan hệ thương mại với nhiều quốc gia, trong đó Anh là một trong những thị trường tiềm năng nhờ nhu cầu cao về sản phẩm gia dụng thân thiện môi trường và giá cả cạnh tranh.
Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt Nam vẫn gặp phải những thách thức như hàng rào kỹ thuật cao, thiếu hiểu biết về thị hiếu tiêu dùng, và áp lực cạnh tranh với các đối thủ từ Trung Quốc và các nước khác.
2.1.Tổng hợp các chính sách phát triển sản xuất, xuất khẩu hàng gia dụng hiện nay
a) Đề án “Thúc đẩy Doanh nghiệp Việt Nam tham gia trực tiếp các mạng phân phối nước ngoài đến năm 2030
Đề án “Thúc đẩy Doanh nghiệp Việt Nam tham gia trực tiếp các mạng phân phối nước ngoài đến năm 2030” được Chính phủ ban hành tại Quyết định số 1415/QĐ-TTg ngày 14/11/2022 là đến năm 2030, hàng hóa Việt Nam có mặt tại tất cả quốc gia có hiệp định thương mại tự do (FTA) với Việt Nam.
Mục tiêu tổng quát của Đề án nhằm phát triển thị trường xuất khẩu, nhập khẩu, bảo đảm tăng trưởng bền vững trong dài hạn; khuyến khích doanh nghiệp Việt Nam tham gia mạnh mẽ vào chuỗi sản xuất, cung ứng, phân phối hàng hóa toàn cầu, xuất khẩu trực tiếp vào các mạng phân phối nước ngoài trên cơ sở phát huy thế mạnh và khai thác tối đa lợi thế cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.
Đồng thời, xây dựng mối quan hệ hợp tác chiến lược chặt chẽ giữa doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu của Việt Nam với các mạng phân phối nước ngoài trên các kênh xuất khẩu truyền thống và kênh thương mại điện tử, hướng tới mô hình sản xuất - xuất khẩu - phân phối ổn định, bền vững;
Góp phần làm thay đổi tư duy sản xuất, tổ chức sản xuất theo hướng bài bản, bền vững, từ đó tăng cường khả năng cạnh tranh lâu dài của doanh nghiệp; thu hút nguồn đầu tư trong và ngoài nước vào sản xuất xanh sạch, bền vững, chế biến hàng xuất khẩu có chất lượng cao, mang lại giá trị gia tăng cao cho hàng hóa xuất khẩu Việt Nam; xây dựng hình ảnh Việt Nam là quốc gia có năng lực cung ứng hàng hóa khối lượng lớn, đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng, uy tín.
Bộ Công Thương được giao chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương, các Hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao để triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp nêu trong Đề án.
Trong khuôn khổ đề án, Bộ Công Thương hằng năm tổ chức hàng loạt chương trình kết nối doanh nghiệp với các hệ thống phân phối nước ngoài, trong đó tiêu biểu là Triển lãm kết nối chuỗi cung ứng quốc tế “Viet Nam International Sourcing Expo”. Triển lãm Viet Nam International Sourcing Expo 2025 dự kiến được tổ chức ngày 04 – 06 tháng 9 năm 2025 tại Trung tâm Hội nghị triển lãm SECC thành phố Hồ Chí Minh.
b) Chương trình hành động thực hiện Chiến lược xuất nhập khẩu hàng hóa đến năm 2030.
Chương trình hành động thực hiện Chiến lược xuất nhập khẩu hàng hóa đến năm 2030 (Chương trình hành động) nhằm cụ thể hóa những nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu đã được nêu tại Quyết định số 493/QĐ-TTg ngày 19/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược xuất nhập khẩu hàng hóa đến năm 2030, hướng tới mục tiêu: Xuất nhập khẩu phát triển bền vững với cơ cấu cân đối, hài hòa, phát huy lợi thế cạnh tranh, lợi thế so sánh, phát triển thương hiệu hàng hoá Việt Nam, khai mở các thị trường, lĩnh vực mới, có tiềm năng, nâng cao vị thế quốc gia trong chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị toàn cầu.
Để thực hiện mục tiêu trên, Chương trình đưa ra 6 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu bao gồm:
- Phát triển sản xuất, tạo nguồn cung bền vững cho xuất khẩu; 2- Phát triển thị trường xuất khẩu, nhập khẩu, bảo đảm tăng trưởng bền vững trong dài hạn;
- Hoàn thiện thể chế, tăng cường quản lý nhà nước trong tổ chức hoạt động xuất nhập khẩu nhằm tạo thuận lợi thương mại, chống gian lận thương mại và hướng tới thương mại công bằng;
- Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho phát triển xuất khẩu;
- Quản lý và kiểm soát nhập khẩu đáp ứng đủ nhu cầu cho sản xuất trong nước và hướng đến cán cân thương mại lành mạnh, hợp lý;
- Nâng cao vai trò của Hiệp hội ngành hàng và các doanh nghiệp hạt nhân, thúc đẩy hình thành các chuỗi giá trị xuất khẩu quy mô lớn.
Trên cơ sở đó, Bộ Công Thương đã ban hành Định hướng xây dựng đề án Chương trình cấp quốc gia về xúc tiến thương mại 2024. Trong đó có bao gồm một số định hướng:
Về thị trường:
- Đa dạng hóa thị trường, khai thác hiệu quả các cơ hội mở cửa thị trường từ các cam kết hội nhập kinh tế quốc tế trong các Hiệp định thương mại tự do để đẩy mạnh xúc tiến xuất khẩu vào các thị trường lớn như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, ASEAN... Tăng cường khai thác các thị trường còn tiềm năng như Hoa Kỳ, Nga, Đông Âu, Bắc Âu, Ấn Độ, châu Phi, Trung Đông và châu Mỹ La tinh,... Đặc biệt tận dụng các cơ hội thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc vì đây là thị trường có qui mô lớn, gần gũi về khoảng cách địa lý, thuận lợi khai thác cơ hội từ RCEP.
- Tăng cường khai thác có hiệu quả thị trường trong nước với trên 100 triệu dân; phát triển thị trường nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo, tận dụng tối đa lợi thế về độ mở của thương mại trong nước, hạn chế được những tác động tiêu cực trước những biến cố rủi ro về chính trị, kinh tế quốc tế, giảm sự phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài.
Về các ngành hàng:
+ Ngành cao su: Đẩy mạnh quảng bá thương hiệu ngành cao su, thương hiệu sản phẩm cao su Việt Nam tại thị trường xuất khẩu tiềm năng; tăng cường các hoạt động kết nối trực tiếp B2B để xúc tiến bán hàng trực tiếp sang các thị trường lớn, thị trường truyền thống, tổ chức các chương trình nghiên cứu thị trường, tìm hiểu nhu cầu, tiếp cận khách hàng tại các thị trường mới.
+ Ngành gỗ: Tăng cường tuyên truyền quảng bá nhằm giữ vững và phát triển hình ảnh về ngành gỗ xuất khẩu Việt Nam đã có trên thị trường quốc tế, đặc biệt thị trường Hoa Kỳ; tham gia hội chợ triển lãm chuyên ngành đồ gỗ nội ngoại thất có uy tín; mời các nhà nhập khẩu vào Việt Nam thăm quan nhà máy qua đó vừa quảng bá năng lực sản xuất, vừa phát triển quan hệ khách hàng và giao dịch đơn hàng; gia tăng đầu tư vào nghiên cứu, thiết kế mẫu mã, phát triển sản phẩm để nâng cao giá trị gia tăng xuất khẩu.
- Chú trọng xúc tiến xuất khẩu các sản phẩm kinh tế xanh, thân thiện với môi trường, không khuyến khích phát triển sản xuất, xuất khẩu các mặt hàng thâm dụng tài nguyên, gây ô nhiễm môi trường.
Trên cơ sở đó, Bộ Công Thương triển khai hàng loạt hoạt động xúc tiến thương mại quy mô lớn thúc đẩy các ngành hàng nêu trên vào các thị trường trọng điểm mục tiêu, với sự tham gia của hệ thống Thương vụ Việt Nam trên khắp thế giới, kêu gọi các nhà nhập khẩu, hệ thống siêu thị lớn trên toàn cầu tìm nguồn thu mua tại Việt Nam.
2.2.Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA) và CPTPP
a) Hiệp định UKVFTA
Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Vương quốc Anh và Bắc Ailen (UKVFTA) có hiệu lực vào đầu năm 2021 đã tạo nền tảng pháp lý vững chắc để thúc đẩy thương mại giữa hai quốc gia. Một số chính sách đáng chú ý bao gồm:
- Giảm thuế quan: Hơn 99% dòng thuế được xóa bỏ trong vòng 6 năm kể từ khi hiệp định có hiệu lực, giúp nông sản Việt Nam có giá cạnh tranh hơn tại Anh.
- Ưu đãi về thủ tục hải quan: Các quy trình xuất khẩu được đơn giản hóa, giảm chi phí và thời gian thông quan.
Biểu thuế ưu đãi cho các sản phẩm nông, lâm sản của Việt Nam theo hiệp định UKVFTA doanh nghiệp có thể tra cứu chi tiết tại Nghị định số 117/2022/NĐ-CP ngày 30/12/2022 của Chính phủ quy định Biểu thuế xuất nhập khẩu ưu đãi của Việt Nam thực hiện Hiệp định UKVFTA.
a) Hiệp định CPTPP
Gần đây nhất, Vương quốc Anh đã hoàn tất đàm phán gia nhập Hiệp định CPTPP và chính thức trở thành thành viên từ ngày 15/12/2024.
Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) là một trong những hiệp định thương mại tự do lớn nhất thế giới, với sự tham gia của 11 quốc gia thành viên ban đầu, bao gồm Nhật Bản, Canada, Úc, Việt Nam, Singapore, Malaysia, và các quốc gia khác tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Việc Anh gia nhập CPTPP đánh dấu bước ngoặt quan trọng, mở rộng phạm vi hiệp định ra ngoài khu vực Thái Bình Dương và tăng cường liên kết thương mại toàn cầu. Nông sản Việt Nam sẽ có thêm một "cầu nối" quan trọng để tăng trưởng bền vững tại thị trường Anh. Đây là cơ hội để Việt Nam phát huy thế mạnh, xây dựng thương hiệu nông sản quốc gia, và khẳng định vị trí trên thị trường toàn cầu.
Biểu thuế ưu đãi chi tiết theo Hiệp định CPTPP doanh nghiệp có thể tham khảo tại Nghị định 115/2022/NĐ-CP về Biểu thuế xuất, nhập khẩu ưu đãi Hiệp định CPTPP giai đoạn 2022-2027.
3.Tiềm năng xuất khẩu hàng gia dụng sang Anh
3.1.Nhu cầu, tiềm năng sử dụng hàng gia dụng tại Anh
Nhu cầu tiêu dùng của người dân Vương quốc Anh phát triển hàng đầu thế giới, với những đòi hỏi khắt khe về chất lượng, an toàn. Một số hướng đi phát triển sản phẩm doanh nghiệp Việt Nam có thể hướng tới, đáp ứng nhu cầu của thị trường Anh là:
Đồ thủ công và bền vững: Các sản phẩm thủ công mỹ nghệ làm từ nguyên liệu tự nhiên như mây, tre, gỗ, và gốm sứ Việt Nam rất được ưa chuộng,
Hướng tới sản phẩm thân thiện với môi trường: Các sản phẩm gia dụng, đồ chơi gỗ an toàn thân thiện môi trường. Hàng gia dụng sử dụng vật liệu có thể phân hủy, tái chế hoặc có tính bền vững phù hợp với xu hướng tiêu dùng "xanh" tại Anh.
Đồ gia dụng thông minh: Với sự phát triển công nghệ, người tiêu dùng Anh ngày càng yêu thích các sản phẩm gia dụng tích hợp công nghệ thông minh như robot hút bụi, nồi chiên không dầu,… nơi Việt Nam đang có năng lực sản xuất, đáp ứng nhu cầu
Đồ nội thất: Đồ gỗ Việt Nam đã khẳng định vị thế tại thị trường Anh nhờ chất lượng cao, giá thành cạnh tranh và thiết kế sáng tạo.
Đồ dùng nhà bếp: Các sản phẩm như dụng cụ nấu ăn, dao kéo, nồi, chảo có thiết kế tiện lợi, bền bỉ và an toàn đang rất được ưa chuộng.
Đồ nội thất nhỏ và trang trí: Nội thất làm từ vật liệu tự nhiên như gỗ, tre, mây đang thu hút người tiêu dùng Anh yêu thích phong cách sống bền vững.
Đồ gia dụng nhựa: Các sản phẩm như hộp đựng thực phẩm, thùng rác, và các vật dụng bằng nhựa thân thiện môi trường được ưu tiên.
Sản phẩm chiếu sáng: Đèn LED, đèn trang trí, và các thiết bị chiếu sáng tiết kiệm năng lượng rất phổ biến.
Dệt may gia dụng: Chăn, ga, gối, rèm cửa, khăn tắm từ chất liệu cotton hoặc sợi tre có tính thẩm mỹ cao.
Sản phẩm thân thiện môi trường: Đồ gia dụng sử dụng vật liệu tái chế hoặc dễ phân hủy như cốc, đĩa, túi, và hộp đựng thực phẩm.
3.2.Hệ thống phân phối tại Anh
Hệ thống phân phối sản phẩm gia dụng và tiêu dùng tại Anh hoạt động thông qua nhiều mô hình và kênh khác nhau, đảm bảo hàng hóa tiếp cận người tiêu dùng một cách hiệu quả. Phân phối tại thị trường Anh được chia thành hai hình thức chính: phân phối trực tiếp và phân phối gián tiếp.
Phân phối trực tiếp thường thông qua các nền tảng thương mại điện tử hoặc các cửa hàng riêng lẻ của nhà sản xuất. Điều này bao gồm việc bán hàng qua các website thương mại điện tử và các sàn giao dịch như Amazon và eBay. Đối với một số sản phẩm gia dụng, các thương hiệu cũng có thể thiết lập các cửa hàng showroom để trực tiếp tiếp xúc với khách hàng, đặc biệt là với các sản phẩm có tính chất tiêu dùng và gia dụng như đồ gia dụng cao cấp hoặc đồ nội thất.
Bên cạnh đó, mô hình phân phối gián tiếp phổ biến thông qua các nhà bán lẻ lớn như siêu thị, trung tâm thương mại và cửa hàng tiện lợi. Các mô hình này giúp sản phẩm tiếp cận thị trường nhanh chóng và hiệu quả nhờ sự tập trung của người tiêu dùng tại các điểm bán lẻ này. Các siêu thị lớn và chuỗi cửa hàng như Tesco và Sainsbury's là những ví dụ tiêu biểu về các trung tâm phân phối gián tiếp nổi bật tại Anh..
Một số chuỗi siêu thị lớn tại Anh bao gồm:
- Tesco: Thành lập năm 1919, Tesco là một trong những chuỗi siêu thị lớn nhất tại Anh, với hơn 3.400 cửa hàng trên toàn quốc.
- Sainsbury's: Được thành lập năm 1869, Sainsbury's hiện có khoảng 1.430 cửa hàng, bao gồm cả siêu thị lớn và cửa hàng tiện lợi.
- Asda: Ra đời năm 1949, Asda sở hữu hơn 600 cửa hàng trên khắp nước Anh, cung cấp đa dạng các sản phẩm tiêu dùng.
- Morrisons: Thành lập năm 1899, Morrisons có khoảng 542 cửa hàng, tập trung vào việc cung cấp thực phẩm tươi sống và các mặt hàng gia dụng.
- Aldi: Bắt đầu hoạt động tại Anh từ năm 1990, Aldi hiện có khoảng 960 cửa hàng, nổi tiếng với mô hình kinh doanh giá rẻ và sản phẩm chất lượng.
- Lidl: Gia nhập thị trường Anh năm 1994, Lidl có khoảng 935 cửa hàng, cạnh tranh trực tiếp với Aldi trong phân khúc siêu thị giá rẻ.
- Co-op Food: Được thành lập năm 1844, Co-op Food điều hành khoảng 2.500 cửa hàng, tập trung vào các sản phẩm thực phẩm và nhu yếu phẩm hàng ngày.
- Waitrose & Partners: Ra đời năm 1904, Waitrose có khoảng 344 cửa hàng, hướng đến phân khúc khách hàng cao cấp với các sản phẩm chất lượng cao.
- Marks & Spencer (M&S): Được thành lập năm 1884, M&S có khoảng 852 cửa hàng, cung cấp cả thực phẩm và các sản phẩm thời trang, gia dụng.
- Amazon Fresh: Ra mắt tại Anh năm 2021, Amazon Fresh hiện có 19 cửa hàng, tập trung vào mô hình mua sắm không cần thanh toán tại quầy.
Một số chuỗi siêu thị châu Á tại Anh:
- Chuỗi siêu thị Longdan: Là chuỗi siêu thị thành công hàng đầu của người Việt tại thị trường Anh. Longdan tập trung vào hàng hóa tiêu dùng Việt Nam và châu Á. Hiện tại Longdan đã có 23 siêu thị tại Anh ở quy mô khá lớn và tiếp tục mở rộng.
- Siêu thị Loon Fung: Một chuỗi siêu thị nổi tiếng chuyên về các sản phẩm Trung Quốc và châu Á.
- New Loon Moon: Nằm tại khu phố người Hoa, cung cấp một loạt hàng hóa châu Á phong phú, bao gồm các sản phẩm Trung Quốc, Nhật Bản, và Đông Nam Á.
- Wing Yip: Một chuỗi siêu thị châu Á lớn với cửa hàng ở nhiều thành phố, cung cấp đa dạng thực phẩm, rau củ tươi, và đồ dùng nhà bếp.
- See Woo: Có cửa hàng chính nằm ở khu phố người Hoa, chuyên các sản phẩm thực phẩm châu Á toàn diện.
Ngoài ra, các trung gian thương mại như các nhà phân phối và đại lý đóng vai trò then chốt trong việc kết nối sản phẩm từ nhà sản xuất tới tay người tiêu dùng. Nhà sản xuất có thể chọn các chiến lược như phân phối độc quyền, phân phối chọn lọc hoặc phân phối rộng rãi tùy thuộc vào chiến lược kinh doanh và thị trường mục tiêu. Phân phối độc quyền thường giới hạn nhà sản xuất chỉ hợp tác với một nhà phân phối hoặc trung gian nhất định, giúp kiểm soát chất lượng và chính sách phân phối hiệu quả
Thêm vào đó, các dịch vụ hỗ trợ như dịch vụ vận tải, kho hàng, và các công ty bảo hiểm cũng được xem là bộ phận quan trọng trong hệ thống phân phối. Chúng đảm bảo hàng hóa được vận chuyển, lưu kho và đến tay người tiêu dùng một cách an toàn và nhanh chóng. Sự phát triển thương mại điện tử và các nền tảng kỹ thuật số đã làm tăng vai trò của các kênh trực tuyến trong hệ thống phân phối này, đặc biệt trong giai đoạn tiêu dùng hiện đại hóa và dịch chuyển thói quen mua sắm online của người dân Anh.
4.Chính sách nhập khẩu hàng hóa vào Anh
4.1.Chính sách nhập khẩu hàng hóa
Chính sách nhập khẩu hàng hóa của Anh được xây dựng trên nền tảng pháp luật và tiêu chuẩn riêng, đặc biệt sau khi Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU). Biểu thuế nhập khẩu của Anh, gọi là UK Global Tariff (UKGT), thay thế biểu thuế EU từ ngày 1/1/2021. Một số mặt hàng được hưởng thuế suất 0% nếu đáp ứng quy tắc xuất xứ theo các hiệp định thương mại tự do, trong đó có Hiệp định Thương mại Tự do Anh-Việt Nam (UKVFTA).
Ngoài thuế nhập khẩu, hàng hóa cũng phải chịu thuế giá trị gia tăng (VAT) với mức tiêu chuẩn là 20%, riêng một số sản phẩm thiết yếu có mức VAT thấp hơn.
Để nhập khẩu vào Anh, doanh nghiệp cần tuân thủ quy định về tiêu chuẩn chất lượng và an toàn sản phẩm, như kiểm định UKCA hoặc CE, cùng các yêu cầu môi trường về đóng gói và tái chế. Các mặt hàng đặc biệt như thực phẩm, dược phẩm hoặc hóa chất có thể yêu cầu giấy phép nhập khẩu từ cơ quan chức năng.
Đồng thời, doanh nghiệp phải đăng ký số EORI (Economic Operator Registration and Identification) để thông quan hàng hóa tại cảng. Hàng hóa nhập khẩu vào Anh cũng phải tuân thủ quy tắc xuất xứ để hưởng ưu đãi thuế quan và đảm bảo không nằm trong danh mục hạn chế hoặc cấm nhập khẩu. Đối với doanh nghiệp Việt Nam, việc tận dụng các ưu đãi từ UKVFTA và kết nối với các cơ quan hỗ trợ thương mại như Thương vụ Việt Nam tại Anh là giải pháp quan trọng để thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa sang thị trường này.
4.2.Tiêu chuẩn UKCA
Tiêu chuẩn UKCA (UK Conformity Assessed) là một nhãn hiệu chứng nhận được áp dụng cho các sản phẩm được bán tại thị trường Vương quốc Anh (UK), bao gồm Anh, Scotland, và xứ Wales. Đây là tiêu chuẩn thay thế cho CE Marking sau khi UK rời khỏi Liên minh châu Âu (Brexit). Các sản phẩm có UKCA đảm bảo tuân thủ các yêu cầu pháp lý và an toàn của UK.
Các điểm chính về UKCA:
- Phạm vi áp dụng: UKCA áp dụng cho hầu hết các sản phẩm chịu sự điều chỉnh của pháp luật, bao gồm thiết bị điện, đồ chơi, máy móc, và nhiều loại sản phẩm khác. Tuy nhiên, Bắc Ireland tiếp tục sử dụng CE Marking hoặc UK(NI) Marking.
- Thời gian chuyển tiếp: Đến hết ngày 31/12/2024, các sản phẩm có chứng nhận CE từ cơ quan của EU vẫn được chấp nhận trên thị trường UK trong một số trường hợp. Sau ngày này, mọi sản phẩm cần chứng nhận từ cơ quan được ủy quyền tại UK.
- Chứng nhận: Các sản phẩm cần được kiểm định bởi các Cơ quan Đánh giá Phù hợp (Conformity Assessment Bodies - CAB) được công nhận tại UK. Một số quy định cho phép sử dụng lại chứng nhận CE có trước ngày 31/12/2024 để giảm chi phí tái kiểm tra.
- Yêu cầu kỹ thuật: Các sản phẩm phải tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật của UK và được dán nhãn UKCA rõ ràng. Các nhà sản xuất cần chuẩn bị Tuyên bố Phù hợp UK (UK Declaration of Conformity) để chứng minh sản phẩm đáp ứng yêu cầu.
- Tài liệu cần thiết: Hồ sơ kỹ thuật (Technical File) của sản phẩm phải đầy đủ, bao gồm các chi tiết thiết kế, thử nghiệm, và hướng dẫn sử dụng.
- UKCA giúp các doanh nghiệp tiếp cận thị trường UK và đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn, tạo niềm tin cho người tiêu dùng. Các nhà sản xuất cần kiểm tra kỹ lưỡng để chuyển đổi kịp thời và tránh gián đoạn trong kinh doanh.
5.Dư địa phát triển và thách thức
a) Dư địa phát triển:
Thị trường Anh là một thị trường rộng lớn và phát triển, do đó dư địa xuất khẩu các sản phẩm nội thất, gia dụng của Việt Nam sang Anh còn rộng mở, cụ thể:
Thị trường rộng lớn: Với dân số khoảng 67 triệu người và nền kinh tế phát triển mạnh, nhu cầu tiêu dùng hàng gia dụng tại Anh luôn duy trì ổn định và tăng trưởng. Đây là một thị trường đa dạng với nhiều phân khúc khách hàng khác nhau, từ các hộ gia đình bình dân đến những khách hàng cao cấp. Cùng với sự gia tăng của các khu vực đô thị hóa và thay đổi trong lối sống của người dân, nhu cầu về các sản phẩm gia dụng, từ nội thất văn phòng đến đồ dùng trong gia đình, đang ngày càng gia tăng. Các xu hướng như không gian sống nhỏ gọn, tối giản, nhưng vẫn đầy đủ tiện nghi, cũng tạo ra cơ hội lớn cho các sản phẩm gia dụng đa năng và thiết kế sáng tạo, là những thế mạnh của các sản phẩm nhập khẩu từ Việt Nam.
Xu hướng tiêu dùng bền vững: Trong bối cảnh các vấn đề về bảo vệ môi trường đang được quan tâm mạnh mẽ, xu hướng tiêu dùng bền vững đã trở thành một yếu tố quan trọng trong quyết định mua sắm của người tiêu dùng Anh. Người tiêu dùng Anh ngày càng tìm kiếm các sản phẩm thân thiện với môi trường, có thể tái chế hoặc làm từ các nguyên liệu tự nhiên như tre, mây, gỗ tái chế và các vật liệu thân thiện với tự nhiên. Điều này mở ra cơ hội lớn cho các nhà sản xuất và xuất khẩu hàng gia dụng từ Việt Nam. Các sản phẩm nội thất, gia dụng làm từ gỗ tái chế, mây, tre không chỉ đáp ứng nhu cầu bảo vệ môi trường mà còn mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam, tạo ra sự khác biệt trong mắt người tiêu dùng Anh. Việc khai thác tốt xu hướng này có thể giúp hàng gia dụng Việt Nam dễ dàng chiếm lĩnh được thị phần lớn tại thị trường Anh.
Thương mại điện tử: Thương mại điện tử tại Anh phát triển mạnh mẽ, đặc biệt trong các lĩnh vực tiêu dùng. Các nền tảng trực tuyến như Amazon UK, eBay, và các website bán lẻ khác đã trở thành kênh quan trọng để hàng gia dụng, nội thất Việt Nam tiếp cận trực tiếp với người tiêu dùng Anh. Việc bán hàng qua các nền tảng thương mại điện tử không chỉ giúp giảm chi phí phân phối mà còn tăng khả năng tiếp cận người tiêu dùng trên toàn quốc. Các doanh nghiệp Việt Nam có thể sử dụng những nền tảng này để quảng bá sản phẩm, xây dựng thương hiệu và tương tác trực tiếp với khách hàng. Điều này giúp tối ưu hóa quy trình bán hàng, từ việc quảng bá, giao nhận cho đến việc xử lý phản hồi của khách hàng, tất cả đều có thể được quản lý hiệu quả qua các công cụ trực tuyến. Sự phát triển của thương mại điện tử không chỉ giúp giảm rủi ro mà còn tạo ra cơ hội cho các nhà xuất khẩu nhỏ và vừa từ Việt Nam có thể tham gia vào thị trường này mà không cần đầu tư quá lớn vào hệ thống phân phối.
Nghiên cứu thị trường: Để tận dụng tối đa tiềm năng của thị trường Anh, các nhà xuất khẩu từ Việt Nam cần thực hiện các nghiên cứu thị trường kỹ lưỡng để hiểu rõ hơn về xu hướng tiêu dùng và các sản phẩm đang được ưa chuộng. Các công cụ trực tuyến như Google Trends, Amazon, eBay, hay các trang web thống kê dữ liệu tiêu dùng sẽ giúp các nhà xuất khẩu Việt Nam tìm hiểu về nhu cầu và xu hướng của thị trường. Việc nghiên cứu các từ khóa phổ biến, các dòng sản phẩm bán chạy, và các yếu tố tiêu dùng trong ngành gia dụng sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam xác định rõ dòng sản phẩm nào còn dư địa phát triển, từ đó đưa ra các quyết định chiến lược đúng đắn. Ví dụ, các sản phẩm nội thất thông minh, tiết kiệm không gian, hoặc sản phẩm gia dụng đa năng đang có nhu cầu cao tại Anh. Việc tìm hiểu kỹ lưỡng nhu cầu thị trường giúp các doanh nghiệp Việt Nam có thể điều chỉnh sản phẩm và chiến lược tiếp cận phù hợp với thị trường Anh, tối đa hóa khả năng thành công trong việc xuất khẩu hàng gia dụng vào thị trường này.
b) Thách thức:
Tiêu chuẩn chất lượng cao: Thị trường Anh yêu cầu tiêu chuẩn chất lượng rất cao đối với các sản phẩm gia dụng và nội thất. Người tiêu dùng Anh không chỉ đòi hỏi sản phẩm có tính thẩm mỹ, mà còn yêu cầu sự an toàn và độ bền vượt trội. Sản phẩm nhập khẩu vào Anh phải tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn hàng hóa, như tiêu chuẩn UKCA đối với các sản phẩm điện, điện tử, và các sản phẩm tiêu dùng khác.
Cạnh tranh quốc tế: Việt Nam phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ nhiều quốc gia khác trong việc xuất khẩu hàng gia dụng và nội thất vào thị trường Anh. Các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ đều có thế mạnh sản xuất các sản phẩm gia dụng với mức giá cạnh tranh. Ngoài ra, việc Anh đã ký các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) với các quốc gia khác, đặc biệt là các thành viên CPTPP (Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương), cũng tạo ra một môi trường cạnh tranh khốc liệt. Các quốc gia này có lợi thế về chi phí sản xuất thấp, khả năng sản xuất số lượng lớn, và các điều kiện thương mại ưu đãi. Điều này đặt ra thách thức lớn cho các nhà sản xuất Việt Nam
Chi phí logistics: Chi phí logistics luôn là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp xuất khẩu, đặc biệt trong bối cảnh biến động của giá cước vận chuyển và sự bất ổn trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Đối với hàng hóa gia dụng, chi phí vận chuyển và lưu kho có thể chiếm một phần lớn trong giá thành sản phẩm. Việc duy trì một chuỗi cung ứng hiệu quả, giảm thiểu chi phí vận chuyển và lưu kho là điều kiện tiên quyết để các sản phẩm gia dụng Việt Nam có thể cạnh tranh với các sản phẩm nhập khẩu từ các quốc gia khác. Các doanh nghiệp cần tìm cách tối ưu hóa quá trình vận chuyển, cải thiện các phương thức logistics và hợp tác với các nhà cung cấp dịch vụ vận chuyển có uy tín để giảm thiểu chi phí và rủi ro.
6.Giải pháp để tận dụng tiềm năng
Đề tận dụng được các cơ hội phát triển, xuất khẩu vào thị trường Anh, doanh nghiệp cần:
- Tuân thủ tiêu chuẩn UKCA: Đảm bảo sản phẩm đáp ứng các yêu cầu về an toàn và chất lượng tại thị trường Anh.
- Tăng cường nghiên cứu và phát triển sản phẩm để đáp ứng thị hiếu hiện đại và các tiêu chuẩn quốc tế, đầu tư vào công nghệ sản xuất thông minh để cải thiện chất lượng và hạ giá thành.
- Nâng cao giá trị thương hiệu: Triển khai thương hiệu mang đẳng cấp quốc tế và giá trị khác biệt, kèm theo chất lượng sản phẩm vượt trội là chìa khóa để chinh phục người tiêu dùng Anh. Tăng cường quảng bá các sản phẩm “Made in Vietnam” với câu chuyện thương hiệu độc đáo, nhấn mạnh đến giá trị bền vững, thân thiện môi trường. Tăng cường thiết kế và bao bì: Đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng Anh, đặc biệt về thẩm mỹ và tính tiện dụng.
- Xây dựng kế hoạch khai thác thị trường lâu dài, hợp tác với các đối tác Anh: Việc tận dụng mạng lưới phân phối sẵn có của đối tác bản địa là giải pháp khả thi cho doanh nghiệp khai thác thị trường Anh ổn định. Do đó, doanh nghiệp cần tìm kiếm các tác chuyên nhập khẩu, phân phối sản phẩm tại Anh, cung ứng cho các chuỗi siêu thị.
- Khai thác hiệp định UKVFTA CPTPP: Tận dụng các ưu đãi thuế quan khi xuất khẩu sang Anh.
7.Kết luận
Hàng gia dụng Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển mạnh mẽ tại thị trường Anh nhờ những chính sách hỗ trợ từ UKVFTA và xu hướng tiêu dùng bền vững. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa dư địa phát triển, các doanh nghiệp cần chú trọng cải tiến chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu mạnh, và nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng. Đây sẽ là chìa khóa giúp hàng gia dụng Việt Nam vươn xa trên thị trường quốc tế.
Nguồn: Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ, Bộ Công Thương
