Xuất khẩu Dịch vụ của Việt Nam vào Thị trường Vương quốc Anh
Thứ Ba, 10/12/2024
Sau sự kiện Brexit (Anh rời khỏi Liên minh châu Âu vào năm 2020), quốc gia này đã thay đổi mạnh mẽ chiến lược thương mại quốc tế. Trước đây, Anh phụ thuộc lớn vào các thỏa thuận thương mại của EU. Tuy nhiên, Brexit đã tạo động lực để Anh xây dựng các chính sách độc lập và tập trung ký kết Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) với nhiều quốc gia khác trên thế giới. Mục tiêu của Anh là đẩy mạnh chuỗi cung ứng, thương mại ra rộng khắp các Thế giới thay vì phụ thuộc vào châu Âu như trước đây, với chiến lược “Nước Anh toàn cầu” được Thủ tướng Anh nêu vào năm 2022.
Trong bối cảnh đó, Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA) được ký kết và có hiệu lực vào đầu năm 2021 đã trở thành một trong những cột mốc quan trọng, đánh dấu sự phát triển trong mối quan hệ thương mại song phương giữa hai quốc gia và tạo lợi thế cạnh tranh đặc biệt cho hàng hóa của Việt Nam gia nhập thị trường Anh.
Đặc biệt, gần đây nhất, Vương quốc Anh đã hoàn tất đàm phán gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và chính thức trở thành thành viên CPTPP từ ngày 15/12/2024, mở ra cơ hội lớn khơi thông thương mại hai nước, kết nối chuỗi cung ứng.
Thị trường xuất khẩu Dịch vụ vẫn còn bỏ ngỏ. Dù Việt Nam có tiềm năng lớn trong các lĩnh vực dịch vụ như du lịch, công nghệ thông tin, logistics và giáo dục, thị trường Anh vẫn chưa được khai thác hiệu quả. Các doanh nghiệp Việt Nam mới chỉ tập trung mạnh vào xuất khẩu hàng hóa, trong khi xuất khẩu dịch vụ, một lĩnh vực có giá trị gia tăng cao, chưa được chú trọng đầy đủ.
Một số ngành dịch vụ tiềm năng xuất khẩu sang thị trường Anh bao gồm: Dịch vụ công nghệ thông tin và phần mềm; Dịch vụ du lịch; Dịch vụ sáng tạo; Ngành âm nhạc; Ngành điện ảnh; Dịch vụ giải trí trực tuyến; Tổ chức sự kiện và lễ hội văn hóa; Dịch vụ logistics; Dịch vụ giáo dục và đào tạo; Dịch vụ y tế và chăm sóc sức khỏe
1.Số liệu kim ngạch nhập khẩu dịch vụ của Anh
Ngành xuất, nhập khẩu dịch vụ hiện nay vẫn chưa có các số liệu xuất nhập khẩu dịch vụ chính xác giữa các quốc gia, mà chỉ thống kê được số liệu xuất nhập khẩu dịch vụ của mỗi quốc gia đơn lẻ. Tuy nhiên, nhờ đó chúng ta vẫn ước lượng được quy mô thị trường dịch vụ của Vương quốc Anh, cụ thể như sau:
Bảng 1: Nhập khẩu dịch vụ của Vương quốc Anh qua các năm
|
Mã |
Loại dịch vụ |
2022 |
2023 |
|
S |
Tất cả dịch vụ |
317,065,766 |
393,940,872 |
|
4 |
Du lịch |
82,600,590 |
110,728,544 |
|
3 |
Vận tải |
34,561,741 |
42,190,634 |
|
1 |
Dịch vụ sản xuất dựa trên nguyên liệu vật lý thuộc sở hữu của người khác |
2,791,810 |
Chưa có số liệu |
|
2 |
Dịch vụ bảo trì và sửa chữa không được phân loại ở nơi khác |
2,508,315 |
Chưa có số liệu |
|
5 |
Xây dựng |
5,047,444 |
Chưa có số liệu |
|
6 |
Dịch vụ bảo hiểm và lương hưu |
7,473,175 |
Chưa có số liệu |
|
7 |
Dịch vụ tài chính |
20,905,909 |
Chưa có số liệu |
|
8 |
Phí sử dụng tài sản trí tuệ không được phân loại ở nơi khác |
17,204,450 |
Chưa có số liệu |
|
9 |
Dịch vụ viễn thông, máy tính và thông tin |
17,434,944 |
Chưa có số liệu |
|
10 |
Các dịch vụ kinh doanh khác |
112,277,588 |
Chưa có số liệu |
|
11 |
Dịch vụ cá nhân, văn hóa và giải trí |
9,718,949 |
Chưa có số liệu |
|
12 |
Hàng hóa và dịch vụ của chính phủ không được phân loại ở nơi khác |
4,540,851 |
Chưa có số liệu |
Nguồn: ITC Trademap, ĐVT: Ngàn USD
Qua Bảng trên, có thể thấy quy mô nhập khẩu ngành dịch vụ của Vương quốc Anh là tương đối với, với tổng giá trị năm 2022 và 2023 lần lượt đạt 317 tỷ USD và 394 tỷ USD, tương đương hơn 1 / 2 giá trị nhập khẩu hàng hóa của quốc gia này. (năm 2023 nhập khẩu của Anh đạt 792 tỷ USD).
Trong khi đó, giá trị xuất khẩu dịch vụ của Việt Nam tương đối nhỏ so với nhập khẩu dịch vụ của Anh. Cụ thể, xuất khẩu dịch vụ của Việt Nam ra toàn cầu chỉ tương đương 1/10 của Vương quốc Anh, với giá trị năm 2022 và 2023 lần lượt đạt 34,3 và 36,7 tỷ USD. Việt Nam hoàn toàn có thể gia tăng giá trị này với dư địa còn lớn của Vương quốc Anh, cũng như cạnh tranh với quốc gia khác
Bảng 2: Giá trị xuất khẩu dịch vụ của Việt Nam qua các năm
|
Mã |
Loại dịch vụ |
2022 |
2023 |
|
S |
Tất cả dịch vụ |
34,304,792 |
36,741,000 |
|
1 |
Dịch vụ sản xuất dựa trên nguyên liệu vật lý thuộc sở hữu của người khác |
20,778,792 |
16,476,000 |
|
2 |
Dịch vụ bảo trì và sửa chữa không được phân loại ở nơi khác |
32,000 |
39,000 |
|
3 |
Vận tải |
5,709,632 |
6,456,000 |
|
4 |
Du lịch |
3,203,000 |
9,158,000 |
|
5 |
Xây dựng |
100,802 |
53,000 |
|
6 |
Dịch vụ bảo hiểm và lương hưu |
78,000 |
109,000 |
|
7 |
Dịch vụ tài chính |
178,000 |
140,000 |
|
8 |
Phí sử dụng tài sản trí tuệ không được phân loại ở nơi khác |
231,213 |
37,000 |
|
9 |
Dịch vụ viễn thông, máy tính và thông tin |
1,676,368 |
1,666,000 |
|
10 |
Các dịch vụ kinh doanh khác |
2,122,015 |
2,383,000 |
|
11 |
Dịch vụ cá nhân, văn hóa và giải trí |
14,971 |
18,000 |
|
12 |
Hàng hóa và dịch vụ của chính phủ không được phân loại ở nơi khác |
180,000 |
206,000 |
Nguồn: ITC Trademap, ĐVT: Ngàn USD
2.Đánh giá tiềm năng và dư địa phát triển xuất khẩu dịch vụ của Việt Nam sang thị trường Anh
Dưới đây là một số lĩnh vực tiềm năng Việt Nam có thể xuất khẩu dịch vụ sang Anh
2.1.Dịch vụ Phần mềm
Việt Nam đã có những bước tiến mạnh mẽ trong lĩnh vực gia công phần mềm và cung cấp các giải pháp công nghệ với mức giá cạnh tranh. Các doanh nghiệp châu Âu đang ngày càng tìm kiếm các đối tác gia công phần mềm từ Đông Nam Á, trong đó Việt Nam là lựa chọn chiến lược nhờ chi phí thấp nhưng chất lượng tốt. Doanh nghiệp Việt Nam thành công điển hình trong lĩnh vực này là FPT với hàng loạt văn phòng tại các nước châu Âu và Anh, doanh thu hiện tại của FPT là trên 1 tỷ USD cho mảng xuất khẩu phần mềm.
Năm 2022, Vương quốc Anh nhập khẩu ngành Dịch vụ viễn thông, máy tính và thông tin đạt 17,4 tỷ USD, trong khi đó, Việt Nam chỉ xuất khẩu ngành này ra quốc tế khoảng 1,7 tỷ USD trong 2 năm 2022 2023, chỉ tương đương 1/10 nhu cầu hiện tại của Anh. Điều đó cho thấy tiềm năng, cơ hội phát triển xuất khẩu công nghệ thông tin sang Anh là rất lớn với khả năng của Việt Nam.
Các doanh nghiệp Việt Nam có thể tập trung vào phát triển các giải pháp như ứng dụng quản trị, công nghệ AI, dữ liệu lớn (Big Data) và dịch vụ Cloud, các lĩnh vực mà Anh đang có nhu cầu rất lớn. Việt Nam sở hữu những lợi thế cạnh tranh sau:
Lực lượng lao động chất lượng cao: Việt Nam hiện nay là một quốc gia đi đầu về công nghệ thông thi với đội ngũ kỹ sư phần mềm, lập trình viên có trình độ chuyên môn cao và đông đảo. Nhiều trường đại học tại Việt Nam đã và đang đào tạo các ngành công nghệ kỹ thuật phần mềm, AI, cloud, các công nghệ tiên tiến bậc nhất.
Chi phí cạnh tranh: Việt Nam nổi bật với chi phí nhân công thấp so với các quốc gia phát triển như Ấn Độ, Trung Quốc hay các nước Đông Âu. Điều này giúp các công ty Việt Nam cung cấp các dịch vụ gia công phần mềm với mức giá cạnh tranh nhưng vẫn đảm bảo chất lượng.
Kinh nghiệm trong gia công phần mềm: Việt Nam đã có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực gia công phần mềm cho các công ty quốc tế, từ các dịch vụ phát triển phần mềm, thiết kế ứng dụng di động, xây dựng hệ thống quản lý, đến các dịch vụ về dữ liệu và AI.
Cơ sở hạ tầng và công nghệ hiện đại: Việt Nam sở hữu nền tảng hạ tầng internet, data center hàng đầu thế giới với hoạt động đầu tư mở rộng liên tục của các công ty công nghệ của Việt Nam.
2.2.Dịch vụ Du lịch, sự kiện và lễ hội văn hóa
Việt Nam là điểm đến hấp dẫn: Anh là một trong những thị trường du lịch lớn của Việt Nam, với số lượng khách du lịch Anh đến Việt Nam năm 2023 đạt 215.000 lượt, tăng 25% so với năm trước. Các dịch vụ du lịch cao cấp, tour trải nghiệm văn hóa sẽ là yếu tố thu hút khách du lịch Anh.
Việt Nam hoàn toàn có thể mở rộng Dịch vụ đặt tour du lịch trực tuyến tới các khách hàng Anh, tư vấn, đặt vé máy bay, và thiết kế hành trình cho khách du lịch Anh mà không tốn chi phí thiết lập cơ sở kinh doanh tại thị trường này.
Trong 10 tháng đầu năm 2024, có hơn 15,8 triệu lượt khách quốc tế đến Việt Nam, tăng ng 41% so với cùng kỳ năm trước, theo Cục Du lịch quốc gia Việt Nam. Trong đó lượng khách du lịch từ Vương quốc Anh tới Việt Nam đạt khoảng 279,6 ngàn người, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước, và cao nhất trong số các nước châu Âu.
Tuy khách du lịch từ Vương quốc Anh vào Việt Nam chứng kiến sự tăng trưởng nhưng vẫn còn chiếm tỷ trọng nhỏ trong lượng khách du lịch từ các nước vào Việt Nam. Để so sánh, đến tháng 10 năm 2024, lượng khách Trung quốc đến Viêt Nam là 3,3 triệu người, lượng khách Hàn Quốc đến Việt Nam là 4,1 triệu người.
Vương quốc Anh nhập khẩu du lịch là 110 tỷ USD, trong khi đó xuất khẩu du lịch của Việt Nam chỉ đạt 9 tỷ USD năm 2023. Điều đó cho thấy dư địa phát triển sản phẩm du lịch Việt Nam sang thị trường Anh còn rất lớn.
2.3.Dịch vụ Điện ảnh, âm nhạc, giải trí trực tuyến
Ngành âm nhạc
Việt Nam có nguồn lực nghệ thuật phong phú với các nghệ sĩ trẻ tài năng, âm nhạc hiện đại kết hợp yếu tố truyền thống. Việc tổ chức các buổi biểu diễn trực tiếp, giao lưu văn hóa hoặc phát hành âm nhạc số qua các nền tảng như Spotify, Apple Music có thể thu hút khán giả tại Anh. Đặc biệt, làn sóng yêu thích văn hóa Á Đông tại Anh đang tạo cơ hội cho các nghệ sĩ Việt Nam tham gia thị trường quốc tế.
Ngành điện ảnh
Điện ảnh Việt Nam đang có những bước tiến đáng kể với các bộ phim chất lượng đạt giải quốc tế. Xuất khẩu phim Việt sang Anh, hợp tác sản xuất với các hãng phim Anh, hoặc tổ chức tuần lễ phim Việt tại Anh có thể thúc đẩy giao lưu văn hóa và mở rộng thị trường.
Việc phát hành các sản phẩm điện ảnh lên các nền tảng như Netflix, Disney, Youtube giúp dễ dàng tiếp cận khách hàng quốc tế và khai thác ngành công nghiệp điện ảnh toàn cầu.
Dịch vụ giải trí trực tuyến
Sự phát triển mạnh mẽ của các nền tảng trực tuyến tạo điều kiện cho các sản phẩm giải trí Việt Nam như chương trình thực tế, nội dung video, và trò chơi điện tử tiếp cận khán giả Anh. Các nền tảng phát trực tiếp hoặc YouTube có thể là kênh quảng bá hiệu quả để đưa các sản phẩm giải trí của Việt Nam vươn tầm quốc tế.
Việc đưa các nghệ sĩ Việt Nam biểu diễn tại các sự kiện âm nhạc lớn hoặc tổ chức các lễ hội văn hóa Việt Nam thu hút khách du lịch Anh là một cách hiệu quả để quảng bá ngành giải trí và du lịch Việt. Một số chương trình giải trí gần đây như “Anh trai vượt ngàn chông gai” đã gây được tiếng vang lớn quốc tế và thể hiện được trình độ, quy mô tổ chức sự kiện Việt Nam tương đương các sự kiện đẳng cấp quốc tế.
Trò chơi điện tử và e-sports đang ngày càng trở nên phổ biến tại Anh. Các công ty Việt Nam có thể sản xuất, xuất khẩu các trò chơi điện tử, phát hành trên các nền tảng toàn cầu như Steam, AppStore, PlayStore, tham gia vào các sự kiện e-sports quốc tế hoặc hợp tác với các nhà phát triển game ở Anh để đưa sản phẩm của mình ra thế giới.
2.4.Dịch vụ sáng tạo
- Tiềm năng
Dịch vụ sáng tạo của đội ngũ lao động trẻ Việt Nam, bao gồm các lĩnh vực như thiết kế đồ họa, sản xuất nội dung truyền thông, marketing sáng tạo, video marketing, sản xuất phim ngắn, quảng cáo, và nội dung số cho các nền tảng trực tuyến, đang ngày càng được mở rộng trên thị trường quốc tế. Với những thế mạnh về nhân lực sáng tạo và giá cả cạnh tranh, Việt Nam có nhiều cơ hội phát triển dịch vụ outsourcing các công việc sáng tạo tại Anh. Dưới đây là những tiềm năng và cơ hội trong các lĩnh vực này:
- Anh là một thị trường lớn với các công ty khởi nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và vừa, cũng như các tập đoàn lớn, cần đến các dịch vụ thiết kế sáng tạo để phát triển sản phẩm, nâng cao thương hiệu và cải thiện trải nghiệm người dùng.
- Tăng trưởng ngành thiết kế số: Với sự phát triển của công nghệ và các nền tảng kỹ thuật số, nhu cầu thiết kế sáng tạo cho các trang web, ứng dụng di động, và các chiến dịch marketing trực tuyến đang gia tăng. Các công ty Việt Nam có thể tận dụng lợi thế chi phí thấp nhưng chất lượng cao để cung cấp các dịch vụ thiết kế cho thị trường Anh.
Một số ngành dịch vụ sáng tạo Việt Nam có thể khai thác phục vụ thị trường Anh:
- Marketing trực tuyến, bao gồm các chiến dịch trên mạng xã hội, Facebook Ads, Google Ads, và các chiến lược SEO/SEM,…
- Ấn phẩm, nội dung truyền thông, marketing sáng tạo, video marketing, sản xuất phim ngắn;
- Thiết kế website, app, Thiết kế giao diện UX UI
2.5.Dịch vụ logistics
Dịch vụ logistics là một trong những lĩnh vực tiềm năng của Việt Nam trong việc mở rộng cung cấp tới khách hàng Anh. Với vị trí địa lý chiến lược tại Đông Nam Á, mạng lưới giao thông phát triển, chi phí vận hành hợp lý, Việt Nam có thể tận dụng lợi thế này để xuất khẩu các dịch vụ logistics sang Anh. Dưới đây là các yếu tố làm nổi bật tiềm năng này.
- Vị trí trung tâm của Đông Nam Á: Việt Nam nằm ở vị trí chiến lược trong khu vực Đông Nam Á, là cửa ngõ kết nối các nền kinh tế lớn của châu Á như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và các quốc gia ASEAN. Với hệ thống cảng biển lớn như Cảng Hải Phòng, Cảng Sài Gòn và Cảng Cái Mép-Thị Vải, Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
- Kết nối vận tải biển và hàng không: Việt Nam có mạng lưới vận tải biển, đường sắt và hàng không phát triển, giúp dễ dàng kết nối với Anh và các quốc gia châu Âu tới các quốc gia Đông Nam Á.
- Dịch vụ fulfillment cho các doanh nghiệp Anh: Các doanh nghiệp Anh có thể nghiên cứu mở rộng hoạt động bán lẻ tại Việt Nam nhờ dựa vào các doanh nghiệp fulfillment, giao hàng trong nước. Hoạt động này đồng thời giúp tăng cường kết nối cung ứng, giúp hàng hóa Anh trực tiếp đến tay các khách hàng Việt Nam
3.Chính sách hỗ trợ xuất khẩu dịch vụ
3.1.Hiệp định UKVFTA và CPTPP
a)Hiệp định UKVFTA
Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Vương quốc Anh và Bắc Ailen (UKVFTA) có hiệu lực vào đầu năm 2021 đã tạo nền tảng pháp lý vững chắc để thúc đẩy thương mại giữa hai quốc gia. Một số chính sách đáng chú ý bao gồm:
- Giảm thuế quan: Hơn 99% dòng thuế được xóa bỏ trong vòng 6 năm kể từ khi hiệp định có hiệu lực, giúp nông sản Việt Nam có giá cạnh tranh hơn tại Anh.
- Ưu đãi về thủ tục hải quan: Các quy trình xuất khẩu được đơn giản hóa, giảm chi phí và thời gian thông quan.
Hiệp định UKVFTA mang lại nhiều lợi thế cho các ngành dịch vụ của Việt Nam mở rộng tăng trưởng sang thị trường Anh, cụ thể
- Doanh nghiệp tiếp cận dễ dàng hơn vào thị trường Anh: UKVFTA đảm bảo các doanh nghiệp dịch vụ Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực như công nghệ thông tin, viễn thông, giáo dục, và du lịch, có điều kiện thuận lợi hơn khi tiếp cận thị trường Anh. Hiệp định giúp giảm rào cản pháp lý và minh bạch hóa quy trình cấp phép kinh doanh.
- Gia tăng cơ hội hợp tác trong công nghệ và sáng tạo: Các doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực gia công phần mềm, ứng dụng công nghệ thông tin, và dịch vụ sáng tạo như thiết kế, quảng cáo, giải trí có tiềm năng lớn khi thị trường Anh có nhu cầu cao đối với các dịch vụ này.
- Bảo hộ đầu tư: UKVFTA đảm bảo quyền lợi cho các nhà đầu tư trong lĩnh vực dịch vụ từ Việt Nam tại Anh. Điều này giúp các doanh nghiệp Việt Nam yên tâm hơn khi mở rộng hoạt động kinh doanh, đặt văn phòng đại diện hoặc đầu tư trực tiếp tại Anh.
- Thúc đẩy hợp tác giáo dục và đào tạo: Các thỏa thuận về công nhận bằng cấp và tăng cường hợp tác giáo dục trong UKVFTA giúp các tổ chức giáo dục và đào tạo Việt Nam dễ dàng triển khai các chương trình hợp tác với đối tác Anh, từ đó xuất khẩu dịch vụ giáo dục.
- Hỗ trợ ngành du lịch và dịch vụ lưu trú: Anh là một trong những nguồn khách du lịch quan trọng đối với Việt Nam. UKVFTA không chỉ giúp thúc đẩy lượng khách từ Anh mà còn mở ra cơ hội hợp tác trong các dịch vụ lưu trú, tổ chức sự kiện, và dịch vụ trải nghiệm văn hóa.
Nhờ UKVFTA, các ngành dịch vụ của Việt Nam có cơ hội nâng cao giá trị và gia tăng sự hiện diện tại thị trường Anh, giúp củng cố vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
b)Hiệp định CPTPP
Gần đây nhất, Vương quốc Anh đã hoàn tất đàm phán gia nhập Hiệp định CPTPP và chính thức trở thành thành viên từ ngày 15/12/2024.
Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) là một trong những hiệp định thương mại tự do lớn nhất thế giới, với sự tham gia của 11 quốc gia thành viên ban đầu, bao gồm Nhật Bản, Canada, Úc, Việt Nam, Singapore, Malaysia, và các quốc gia khác tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Việc Anh gia nhập CPTPP đánh dấu bước ngoặt quan trọng, mở rộng phạm vi hiệp định ra ngoài khu vực Thái Bình Dương và tăng cường liên kết thương mại toàn cầu. Nông sản Việt Nam sẽ có thêm một "cầu nối" quan trọng để tăng trưởng bền vững tại thị trường Anh. Đây là cơ hội để Việt Nam phát huy thế mạnh, xây dựng thương hiệu nông sản quốc gia, và khẳng định vị trí trên thị trường toàn cầu.
Biểu thuế ưu đãi chi tiết theo Hiệp định CPTPP doanh nghiệp có thể tham khảo tại Nghị định 115/2022/NĐ-CP về Biểu thuế xuất, nhập khẩu ưu đãi Hiệp định CPTPP giai đoạn 2022-2027.
3.2.Chính sách hỗ trợ của Việt Nam
Việt Nam đã triển khai nhiều chính sách để hỗ trợ phát triển và xuất khẩu các ngành dịch vụ, đặc biệt là những lĩnh vực tiềm năng như văn hóa, du lịch, và công nghệ thông tin. Một số chính sách nổi bật bao gồm:
a)Thúc đẩy các ngành khởi nghiệp công nghệ, sáng tạo
Chính phủ Việt Nam đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ nhằm thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp sáng tạo khởi nghiệp, tạo ra môi trường thuận lợi cho các startup trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo tại Việt Nam và có thể vươn ra Thế giới. Các chính sách này bao gồm hỗ trợ tài chính, đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng cơ sở hạ tầng khởi nghiệp, và kết nối doanh nghiệp với các cơ hội hợp tác quốc tế.
Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 844/QĐ-TTg ngày 18/5/2016 về phê duyệt Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025”, với mục tiêu: Khẩn trương hoàn thiện cơ sở pháp lý hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, xác định những hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, bao gồm: Xây dựng cổng thông tin khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia, xây dựng khu tập trung dịch vụ hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại các ngành, địa phương, hỗ trợ kinh phí từ ngân sách nhà nước về khoa học - công nghệ hằng năm để tổ chức sự kiện ngày hội khởi nghiệp công nghệ quốc gia, triển khai thực hiện đề án thương mại hóa các sản phẩm khởi nghiệp, phát triển hoạt động đào tạo, nâng cao năng lực và dịch vụ khởi nghiệp sáng tạo, hỗ trợ kinh phí xây dựng chương trình truyền thông về khởi nghiệp sáng tạo, hỗ trợ kinh phí để kết nối mạng lưới khởi nghiệp của Việt Nam với thế giới…
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng thành lập Trung tâm Nghiên cứu và Hỗ trợ Khởi nghiệp Sáng tạo (NIC) là nhằm hỗ trợ và phát triển các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong nước. Trung tâm NIC có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo ở Việt Nam, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp startup phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Trung tâm này bao gồm các hoạt động như hỗ trợ nguồn vốn, tư vấn đào tạo, kết nối mạng lưới, hỗ trợ địa điểm, hạ tầng,…
Ngoài ra, Việt Nam còn có Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa và Nghị định số 80/2021/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của lật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong đó đưa ra các chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp
b)Đẩy mạnh phát triển công nghiệp văn hóa:
Chính phủ tập trung xây dựng các trung tâm công nghiệp văn hóa tại Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM và phát triển các sản phẩm văn hóa có chất lượng để xuất khẩu. Các chương trình quảng bá thương hiệu văn hóa Việt Nam cũng được triển khai nhằm mở rộng giao lưu quốc tế và tiếp cận thị trường nước ngoài, bao gồm thị trường Anh.
Thủ tướng Chính phủ đã ban hành: Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 trong đó nêu ra các mục tiêu phát triển các loại hình văn hóa, du lịch mang đậm bản sắc Việt Nam đến cộng đồng quốc tế, thúc đẩy du lịch
c)Kế hoạch hành động nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam đến năm 2025.
Chính phủ Việt Nam đã ban hành Quyết định 221/QĐ-TTg năm 2021 về Kế hoạch hành động nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam đến năm 2025. Kế hoạch đặt mục tiêu:
- Đến năm 2025, tỷ trọng đóng góp của ngành dịch vụ logistics vào GDP đạt 8%-10%, tốc độ tăng trưởng dịch vụ đạt 15%-20%, tỷ lệ thuê ngoài dịch vụ logistics đạt 50%-60%, chi phí logistics giảm xuống tương đương 16%-20% GDP, xếp hạng theo chỉ số năng lực quốc gia về logistics (LPI) trên thế giới đạt thứ 50 trở lên.
- Tập trung thu hút đầu tư vào phát triển hạ tầng logistics, xây dựng các trung tâm logistics cấp khu vực và quốc tế, nâng cao hiệu quả kết nối giữa Việt Nam với các nước. Đưa Việt Nam trở thành một đầu mối logistics của khu vực.
- Hình thành các doanh nghiệp dịch vụ logistics đầu tàu, có đủ sức cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế, đồng thời hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp dịch vụ logistics theo phương châm hiện đại, chuyên nghiệp.
- Doanh nghiệp sản xuất, thương mại quản lý tốt chuỗi cung ứng, tiết kiệm nguyên vật liệu và chi phí sản xuất, rút ngắn thời gian lưu chuyển hàng hóa.
- Ứng dụng các công nghệ mới trong logistics, đào tạo nhân lực chuyên nghiệp, trình độ cao về logistics, góp phần thúc đẩy thuận lợi hóa thương mại, tái cấu trúc hoạt động sản xuất, thương mại của doanh nghiệp.
- Hoàn thiện cơ chế quản lý Nhà nước, bao gồm các chính sách hỗ trợ phát triển dịch vụ logistics, pháp luật điều chỉnh ngành, bộ máy quản lý tương xứng với trình độ phát triển của dịch vụ logistics của Việt Nam trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế.
Trên cơ sở đó, Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm trung chuyển, logistics hàng đầu khu vực cho các doanh nghiệp Anh.
4. Thách thức và giải pháp
a)Thách thức:
- Tiêu chuẩn cao:
Dịch vụ cung cấp sang Anh phải đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về chất lượng và bảo mật, đặc biệt trong lĩnh vực CNTT và logistics. - Cạnh tranh từ các nước khác: Anh là thị trường rất cạnh tranh, đặc biệt trong các ngành như công nghệ thông tin, dịch vụ tài chính và giáo dục. Các doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các quốc gia đã có thương hiệu mạnh như Ấn Độ, Philippines và các nước trong EU.
- Khác biệt về văn hóa:
Anh có một nền văn hóa và thị trường rất khác biệt so với Việt Nam. Các doanh nghiệp Việt Nam có thể gặp khó khăn trong việc hiểu rõ nhu cầu và hành vi của người tiêu dùng Anh, từ đó ảnh hưởng đến việc cung cấp dịch vụ phù hợp. Các doanh nghiệp Việt Nam cần thời gian để làm quen với hệ thống pháp luật và văn hóa kinh doanh của Anh. - Rào cản pháp lý và quy định: Anh có các quy định pháp lý khắt khe về việc cung cấp dịch vụ, đặc biệt là trong các lĩnh vực như công nghệ, tài chính, y tế và giáo dục. Các doanh nghiệp Việt Nam cần phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về bảo vệ dữ liệu, sở hữu trí tuệ và các tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ.
- Khó khăn trong tiếp cận khách hàng, xây dựng mối quan hệ và mạng lưới kinh doanh:
Doanh nghiệp Việt Nam có ít cơ hội tiếp xúc, xây dựng mối quan hệ kinh doanh vững chắc tại Anh có thể mất thời gian và đòi hỏi sự kiên nhẫn, đặc biệt đối với các doanh nghiệp mới gia nhập thị trường.
b)Giải pháp:
Nâng cao chất lượng dịch vụ: Đầu tư vào công nghệ hiện đại và đào tạo nhân lực. Đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế cho các lĩnh vực khác nhau.
Hợp tác chiến lược: Kết nối với các đối tác Anh để phát triển sản phẩm, mở rộng mạng lưới khách hàng thay vì phát triển độc lập. Doanh nghiệp có thể thuê văn phòng đại diện tại Anh để hỗ trợ nhanh chóng và hiệu quả. Việc hợp tác với doanh nghiệp bản địa còn giúp giảm thiểu các rủi ro pháp lý khi gia nhập thị trường.
Tham gia các chương trình hỗ trợ của Chính phủ: Chính phủ Anh và Việt Nam thường xuyên tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại, kết nối doanh nghiệp. Doanh nghiệp nên theo dõi và thường xuyên tham gia để tạo kênh tiếp xúc các khách hàng tiềm năng.
Thuê tư vấn, tìm hiểu kỹ về văn hóa kinh doanh và pháp lý tại Anh: Doanh nghiệp có thể dựa vào chuyên gia, cộng đồng người Việt tại Anh hoặc Thương vụ, Đại sứ quán Việt Nam tại Anh để nghiên cứu kỹ thị trường, giúp giảm các rủi ro pháp lý, rủi ro kinh doanh không đáng có.
5. Kết luận
Xuất khẩu dịch vụ của Việt Nam sang Vương quốc Anh có tiềm năng phát triển mạnh mẽ nhờ dư địa còn lớn, nhờ vào lợi thế cạnh tranh về chi phí, lực lượng lao động chất lượng cao, và sự hỗ trợ từ chính sách. Tuy nhiên, để khai thác hết tiềm năng, doanh nghiệp cần chủ động tập trung vào cải tiến chất lượng, xây dựng thương hiệu, và đẩy mạnh hợp tác quốc tế. Với chiến lược phù hợp, Việt Nam hoàn toàn có thể tăng trưởng bền vững trong lĩnh vực xuất khẩu dịch vụ và khẳng định vị thế tại thị trường Anh.
Nguồn: Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ, Bộ Công Thương
