Xúc tiến xuất khẩu các mặt hàng dược liệu của Việt Nam
Thứ Ba, 26/11/2024
Trên bản đồ dược liệu thế giới, Việt Nam được đánh giá có nguồn dược liệu đa dạng; tỷ lệ dược liệu tự nhiên quý hiếm vẫn còn khá phong phú. Theo thống kê, hiện nước ta có khoảng trên 5.100 loài cây dược liệu. Với nguồn dược liệu này, Việt Nam có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển dược liệu trở thành một ngành kinh tế.
Ông Nguyễn Thế Thịnh - Cục trưởng Cục quản lý y dược (Bộ Y tế) – cho biết, dù có nhiều tiềm năng nhưng dược liệu mới chỉ mang về nguồn thu khiêm tốn cho Việt Nam. Đây cũng chưa phải là nguồn hàng hoá có kim ngạch xuất khẩu cao, tương xứng với tiềm năng và giá trị. Nguyên nhân chủ yếu do quy hoạch phát triển cây dược liệu tại Việt Nam đang mang tính tự phát, đặc biệt do chưa xác định đầu ra cụ thể nên vẫn xảy ra tình trạng phá bỏ do không tiêu thụ được. Bên cạnh đó, mặt hàng này vẫn được xuất khẩu chủ yếu ở dạng thô. Việc sản xuất những mặt hàng có thế mạnh như quế, hồi, thảo quả, nghệ, hòe… vẫn còn manh mún, quy mô nhỏ, theo kiểu mạnh ai nấy làm.
Theo Cục Xúc tiến thương mại, các mặt hàng, sản phẩm từ cây dược liệu đang ngày càng được quan tâm và ngày càng mở rộng thị trường xuất khẩu. Lý do là do người tiêu dùng đã thay đổi nhận thức, quan điểm và thị hiếu theo lối sống xanh, sạch, tốt cho sức khỏe và hỗ trợ tăng miễn dịch. Bên cạnh đó, sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp sản xuất dược phẩm, thực phẩm chức năng, chế biến thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm toàn cầu…
Hiện nay, một số sản phẩm dược liệu của Việt Nam đã được biết đến và tiêu thụ ở một số nước khu vực Nam Á (như Ấn Độ, Bangladesh), Trung Đông (UAE, Pakistan), Đông Á (Nhật Bản, Đài Loan - Trung Quốc, Hàn Quốc), Mỹ và các nước thuộc Liên minh Châu Âu - EU. Trước xu hướng gia tăng nhu cầu nguyên liệu trong các ngành công nghiệp thực phẩm, hóa mỹ phẩm, dược phẩm… cùng nhiều hiệp định thương mại tự do được ký kết, sản phẩm quế, hồi Việt Nam có thêm động lực, thời cơ phát triển.
Để tăng cơ hội và tạo điều kiện xuất khẩu các sản phẩm từ cây dược liệu của Việt Nam ra thị trường quốc tế, cần tập trung vào các giải pháp chính gồm: Thúc đẩy hoạt động nghiên cứu phát triển sản phẩm, bảo tồn gen, giống quý hiếm của dược liệu; Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; Đẩy mạnh tăng cường liên doanh liên kết, xúc tiến thương mại phát triển thị trường xuất khẩu; Xây dựng thương hiệu cho sản phẩm, ngành dược liệu Việt Nam; phát triển dịch vụ logistics; Quy hoạch vùng nguyên liệu lớn nhằm tạo ra sản lượng thương mại đủ lớn, phục vụ cho xuất khẩu.
Trong số các giải pháp trên, xúc tiến thương mại phát triển thị trường xuất khẩu là giải pháp có thể được thực hiện mạnh mẽ hơn nữa. Ông Nguyễn Thế Thịnh đề nghị: Các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài hỗ trợ tìm thị trường đầu ra cho bà con vùng trồng. Doanh nghiệp tăng cường tham gia triển lãm quốc tế nhằm tìm đối tác. Liên kết cá nhân trong và người nước phát triển dược liệu hướng đến xuất khẩu. Xác định chiến lược tiếp thị và quảng bá phù hợp. Tăng cường hiệu quả vận chuyển giao hàng, trao đổi thông tin về chính sách thương mại, nhất là chính sách mới.
Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại cho biết, “Bộ Công Thương sẽ tăng cường phối hợp, nắm bắt kịp thời tình hình sản xuất, xuất khẩu sản phẩm của các địa phương; giữ kết nối chặt chẽ với Bộ Y tế, tạo mối liên kết với doanh nghiệp nuôi trồng, chế biến dược liệu của Việt Nam. Đồng thời, đề nghị các Thương vụ Việt Nam quan tâm, hỗ trợ, cung cấp thông tin nhu cầu thị trường, các quy định, yêu cầu để quế, hồi, cây dược liệu tiếp cận, phát triển thị trường xuất khẩu, gia tăng giá trị thương hiệu trên thị trường thế giới”.
Thời gian tới, dược liệu Việt Nam được dự đoán có nhiều cơ hội để xuất khẩu sang thị trường châu Âu nếu ngành dược liệu Việt Nam chuyển đổi theo hướng bền vững hơn. Cụ thể, người tiêu dùng châu Âu ngày càng có xu hướng sử dụng các hương vị tự thiên thay thế cho những hương vị nhân tạo trong thực phẩm và đồ uống nên cơ hội cho những gia vị có nguồn gốc tự nhiên như của Việt Nam.
Đây là lợi thế có thể giúp gia tăng giá trị cho sản phẩm từ cây dược liệu Việt Nam trong tương lai, không chỉ tạo nên thương hiệu mà còn đưa Việt Nam trở thành nguồn cung dược liệu quan trọng trên thị trường thế giới.
Từ ngày 21-23/11/2024 tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), Thành phố Hồ Chí Minh đã diễn ra Hội chợ dược liệu, y dược cổ truyền và các sản phẩm từ dược liệu toàn quốc lần thứ hai năm 2024 (VIETRAMED EXPO 2024).
Hội chợ quy tụ 425 gian hàng của hơn 300 tổ chức, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh dược liệu, thuốc cổ truyền, cơ sở nuôi trồng dược liệu, thiết bị chăm sóc sức khỏe, y tế thông minh, phòng sạch, bệnh viện y học cổ truyền, hội đông y trong nước và quốc tế...
Lĩnh vực trưng bày giới thiệu tại Hội chợ được chia làm 5 nhóm chính: Sản phẩm, nguyên liệu, dược liệu; Chăm sóc sức khỏe; Máy móc, công nghệ sản xuất dược liệu; Thiết bị phân tích và y dược thông minh; Trường đại học, trung tâm đào tạo y học cổ truyền…
Đây là hoạt động xúc tiến thương mại quan trọng nhằm hỗ trợ các địa phương, hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp nuôi trồng-khai thác-chế biến-kinh doanh dược liệu, cơ sở sản xuất thuốc cổ truyền và sản phẩm từ dược liệu, các bệnh viện y học cổ truyền… gặp gỡ trao đổi kinh nghiệm, tăng cường kết nối giao thương nhằm phát triển thị trường sản phẩm dược liệu, y dược cổ truyền và những sản phẩm từ dược liệu.
Hội chợ đồng thời khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp tăng cường học hỏi, liên doanh liên kết, đầu tư phát triển sản xuất và phát triển chuỗi giá trị sản phẩm từ dược liệu có chất lượng cao.
Trong thời gian Hội chợ sẽ diễn ra các hoạt động như: Hội thảo Ứng dụng các thành tựu y học cổ truyền trong điều trị, chăm sóc sức khỏe; Hội thảo Phát triển dược liệu Việt Nam trong thời kỳ 4.0; Hội nghị kết nối giao thương phát triển vùng trồng dược liệu, sản phẩm từ dược liệu vùng dân tộc thiểu số và miền núi; Cung cấp kiến thức và cách phân biệt các loại dược liệu, thuốc cổ truyền; Chương trình giao lưu, tư vấn về chính sách pháp luật, cơ chế chính sách hỗ trợ cơ sở, cá nhân khởi nghiệp cũng như doanh nghiệp vừa và nhỏ…
Hội chợ cũng là một điểm mua sắm dược liệu, thuốc cổ truyền phục vụ nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân Thành phố Hồ Chí Minh và các địa phương trên toàn quốc; tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu sâu rộng hơn nữa các sản phẩm dược liệu sạch, an toàn, chất lượng đến người tiêu dùng...
Các doanh nghiệp trong ngành cho rằng, những sự kiện xúc tiến thương mại chuyên ngành dược liệu như này cần được mở rộng tổ chức nhiều hơn nữa, không chỉ ở trong nước mà còn cần có các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp đưa sản phẩm dược liệu ra các hội chợ, triển lãm quy mô quốc tế ở những thị trường xuất khẩu mục tiêu của Việt Nam.
Nguồn: Cục Xúc tiến thương mại - Bộ Công Thương
