Trong những năm qua, các doanh nghiệp Việt Nam đã có nhiều tiến bộ trong xây dựng và phát triển thương hiệu, qua đó nâng cao hơn khả năng cạnh tranh của của sản phẩm, thu hút đầu tư và phát triển ngoại thương, nhất là với các thị trường FTA.
Nhận thức được tầm quan trọng của thương hiệu quốc gia, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã chú trọng xây dựng và có sự đầu tư thích đáng cho thương hiệu doanh nghiệp, sản phẩm. Chính vì vậy, nhiều thương hiệu hàng đầu Việt Nam không chỉ có những cải tiến vượt bậc cả về giá trị thương hiệu và chỉ số sức mạnh mà còn dần bắt kịp với xu thế toàn cầu.
Thống kê cho thấy, giai đoạn từ 2019- 2023, Thương hiệu quốc gia Việt Nam có tốc độ tăng trưởng giá trị nhanh nhất thế giới là 102%. Nếu như năm 2019 giá trị Thương hiệu quốc gia Việt Nam được định giá là 247 tỷ USD nhưng năm 2023 đã đạt 498,13 tỷ USD, ghi nhận mức tăng trưởng liên tục về phần trăm giá trị thương hiệu hai con số.
Những thách thức trong xây dựng và phát triển thương hiệu của doanh nghiệp
Các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới đã và đang mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp nhưng đi liền đó là khó khăn, thách thức lớn, thậm chí đào thải doanh nghiệp không quan tâm phát triển thương hiệu.
Thương hiệu chính là tài sản lớn nhất của doanh nghiệp, song quá trình xây dựng thương hiệu tiêu tốn nhiều thời gian, công sức và chi phí. Có những thách thức rõ rệt trong quá trình xây dựng và phát triển thương hiệu của doanh nghiệp như khả năng xây dựng chiến lược thương hiệu bài bản, khả năng tập trung, đầu tư nguồn nhân lực, vật lực cho quá trình xây dựng và phát triển thương hiệu, cam kết duy trì vị thế thương hiệu mạnh trên thị trường…
Ông Bạch Ngọc Văn, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2) chia sẻ, trong quá trình xây dựng thương hiệu, một trong những khó khăn lớn đối với doanh nghiệp chính là chi phí thực hiện bộ nhận diện thương hiệu. Về chi phí đầu vào, giai đoạn đầu thật sự rất khó khăn cho doanh nghiệp nhưng nhìn về tổng thể 1 năm hay nhiều năm sau đó lại không phải là quá lớn mà cần thời gian.
Đặc biệt, với ngành gạo, đối thủ cạnh tranh quá nhiều, cả trong nước cũng như quốc tế. Chính vì vậy, để tạo ra sự khác biệt về thương hiệu cần một nguồn lực tổng thể không chỉ ở trong kinh doanh mà cả trong đầu tư hệ thống máy móc thiết bị đến liên kết bao tiêu với nông dân rồi đến mẫu mã bao bì, kết hợp lại thành một chuỗi để tạo niềm tin cho người tiêu dùng.
Việc xây dựng một thương hiệu hàng Việt Nam xuất khẩu sang các thị trường FTA trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt từ nhiều thị trường khác hiện nay là không dễ dàng. Quá trình tạo dựng thương hiệu có thể bị vấp phải những rào cản, những áp lực lớn cả từ bên trong lẫn từ ngay ở các thị trường có nhiều yêu cầu khác lạ đối với doanh nghiệp.
Thương hiệu phải gắn với sự khác biệt
Để xây dựng và phát triển thương hiệu sang các thị trường FTA một cách hiệu quả, doanh nghiệp cần tìm ra những giá trị cốt lõi, nổi bật. Thương hiệu phải gắn với sự khác biệt.
Có thể thấy, xây dựng thương hiệu đòi hỏi sự bền bỉ, liên tục không ngừng nghỉ và phải luôn đổi mới; xây dựng thương hiệu phải gắn chặt với quản trị thương hiệu. Đặc biệt, doanh nghiệp phải khắc phục tư duy hàng tốt xuất khẩu, hàng kém bán trong nước; chinh phục người tiêu dùng ở các thị trường FTA trên cơ sở xây dựng mạng lưới phân phối đủ rộng, với sự phối hợp mạnh mẽ của truyền thông tại chính thị trường mà doanh nghiệp nhắm đích.
Mặt khác, doanh nghiệp phải đáp ứng mọi yêu cầu chất lượng, giá cả và thỏa mãn thị hiếu đa dạng, ngày càng khắt khe, tôn trọng và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dung tại các thị trường FTA. Cần xây dựng niềm tin thương hiệu bằng chất lượng, giá trị sản phẩm, uy tín trong cung ứng cho các đơn hàng với đối tác nước ngoài.
Giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp nâng tầm thương hiệu
Thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ tập trung các giải pháp hỗ trợ các doanh nghiệp Việt có năng lực để xây dựng, quản trị và phát triển các thương hiệu sản phẩm nhằm tiệm cận, đáp ứng được các tiêu chí của Chương trình Thương hiệu Quốc gia, từ đó hình thành các thương hiệu mạnh mang lại giá trị gia tăng lớn hơn để doanh nghiệp vững vàng, tự tin hơn khi tiến vào các thị trường FTA.
Với việc phát triển và xây dựng các thương hiệu mạnh như vậy và với giá trị của các sản phẩm được nâng cao, Bộ Công Thương kỳ vọng sẽ đóng góp một phần vào việc tăng tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu của các doanh nghiệp sang các thị trường FTA.
Công tác quảng bá, phát triển thương hiệu quốc gia, thương hiệu sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm xuất khẩu tiềm năng của Việt Nam luôn được Bộ Công Thương quan tâm, chỉ đạo Cục Xúc tiến thương mại triển khai với nhiều hoạt động cụ thể trong khuôn khổ Chương trình Thương hiệu quốc gia Việt Nam và Chương trình hỗ trợ đăng ký bảo hộ nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý cho các sản phẩm xuất khẩu tiềm năng của Việt Nam ở nước ngoài, tiêu biểu là các hoạt động sau:
- Tổ chức kỳ xét chọn sản phẩm đạt Thương hiệu quốc gia Việt Nam lần thứ 9 năm 2024 nhằm tôn vinh doanh nghiệp có sản phẩm đáp ứng hệ thống tiêu chí “Chất lượng – Đổi mới, sáng tạo – Năng lực tiên phong” của Chương trình Thương hiệu quốc gia. Theo đó, sau khi rà soát, đánh giá, thẩm định trên 1.000 hồ sơ đăng ký của các doanh nghiệp theo các tiêu chí, quy định của Chương trình Thương hiệu quốc gia, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 2776/QĐ-BCT ngày 21/10/2024 về công nhận danh sách sản phẩm đạt Thương hiệu quốc gia Việt Nam năm 2024 với 359 sản phẩm của 190 doanh nghiệp. Lễ Công bố các sản phẩm đạt Thương hiệu quốc gia năm 2024 với chủ đề “Vươn mình tiến vào Kỷ nguyên xanh” đã được Bộ Công Thương tổ chức trang trọng tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia nhằm tôn vinh các doanh nghiệp có sản phẩm đạt Thương hiệu quốc gia và gửi gắm thông điệp về sự kết hợp giữa phát triển kinh tế và phát triển bền vững, thể hiện tinh thần đổi mới sáng tạo, thân thiện với môi trường đến cộng đồng doanh nghiệp.
Lễ Công bố đã có sự tham dự, phát biểu chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và sự tham dự của Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn cùng Lãnh đạo các Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, các địa phương đã thể hiện sự quan tâm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đến công tác phát triển thương hiệu, đặc biệt là thương hiệu quốc gia để tăng cường phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh hiện nay.
- Triển khai khu Gian hang Thương hiệu quốc gia Việt Nam tại các Triển lãm quốc tế tại Việt Nam do Bộ Công Thương, Bộ Quốc phòng tổ chức như Triển lãm quốc tế ngành dệt may và công nghệ dệt Việt Nam 2024, Triển lãm Quốc tế Công nghiệp thực phẩm Việt Nam 2024, Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024 để quảng bá, giới thiệu về Chương trình Thương hiệu quốc gia Việt Nam và hỗ trợ các doanh nghiệp có sản phẩm đạt Thương hiệu quốc gia trong lĩnh vực dệt may, thực phẩm và quốc phòng trưng bày, giới thiệu các sản phẩm đến các đối tác, doanh nghiệp trong nước và quốc tế.
- Tổ chức Tuần lễ Thương hiệu quốc gia Việt Nam 2024 (từ ngày 16 - 23/4/2024) nhằm nâng cao nhận thức trong đại chúng và cộng đồng doanh nghiệp về Chương trình Thương hiệu quốc gia Việt Nam và các doanh nghiệp có sản phẩm đạt Thương hiệu quốc gia Việt Nam, với nhiều hoạt động, trong đó tiêu biểu là Lễ khai mạc Tuần lễ Thương hiệu quốc gia năm 2024 và Diễn đàn quốc tế Thương hiệu quốc gia Việt Nam năm 2024 với chủ đề “Nâng tầm những giá trị cốt lõi”, Triển lãm ảnh thành tựu Thương hiệu quốc gia Việt Nam cung các hoạt động truyền thông, cùng các hoạt động truyền thông, quảng bá tại các địa phương trong cả nước và trên các phương tiện thông tin đại chúng.
- Thực hiện truyền thông, quảng bá về Chương trình Thương hiệu quốc gia và các sản phẩm đạt Thương hiệu quốc gia một cách đồng bộ và đa dạng trên các phương tiên thông tin đại chúng như: chuyên mục “Thương hiệu quốc gia Việt Nam” phát sóng định kỳ trên kênh VTV1 Đài Truyền hình Việt Nam, chuyên trang Thương hiệu quốc gia trên Báo Nhân dân điện tử và các tin, bài viết trên Tạp chí Công Thương, Báo Công Thương… cùng các phương tiện truyền thông số khác nhằm nâng cao nhận thức xã hội về chương trình Thương hiệu quốc gia, khẳng định uy tín và giá trị của sản phẩm Việt Nam, đồng thời thúc đẩy hình ảnh quốc gia đổi mới, sáng tạo và hội nhập toàn cầu.
- Phối hợp với các bộ, ngành triển khai nhiều đề án thuộc Chương trình Thương hiệu Quốc gia nhằm nâng cao năng lực xây dựng, phát triển thương hiệu và quảng bá cho các sản phẩm đạt Thương hiệu quốc gia. Các hoạt động trọng tâm bao gồm tổ chức chương trình đào tạo, hội thảo nâng cao nhận thức về vai trò của thương hiệu, hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng và quản trị thương hiệu, tuyên truyền thông qua các sự kiện lớn trong và ngoài nước như hội chợ quốc tế, cùng việc triển khai các đề án phát triển thương hiệu ngành thực phẩm Việt Nam. Những nỗ lực này đã góp phần gia tăng uy tín, sức cạnh tranh của thương hiệu Việt trên thị trường toàn cầu.
- Phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng sản phẩm truyền thông đặc biệt cho ngành hàng gạo, nhãn hiệu “Gạo Việt Nam/Vietnam Rice” đã được bảo hộ tại châu Âu. Các sản phẩm truyền thông gồm video 3-4 phút và flip ảnh động, được thiết kế chuyên nghiệp, thể hiện giá trị và chất lượng của gạo Việt Nam, đồng thời được dịch sang 6 ngôn ngữ chính thức của Liên hợp quốc (Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc, Ả Rập, Tây Ban Nha) và gửi đến các cơ quan Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài để truyền thông, quảng bá tại các sự kiện xúc tiến thương mại, kinh tế, ngoại giao và văn hóa chính trị nhằm nâng cao nhận thức và quảng bá thương hiệu gạo Việt trên thị trường quốc tế.
- Phối hợp với các Sở Công Thương tỉnh Kon Tum và tỉnh Sơn La tổ chức 02 chương trình đào tạo về xây dựng, phát triển và quản trị thương hiệu cho các chủ thể quản lý, sử dụng nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý tại hai tỉnh. Các chương trình đã nhận được sự đánh giá cao từ học viên, đồng thời hỗ trợ địa phương trong việc đăng ký, quản lý và sử dụng hiệu quả nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý; qua đó, chương trình góp phần xây dựng, phát triển thương hiệu và thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm mang nhãn hiệu chỉ dẫn địa lý tiềm năng của địa phương.
Nguồn: Cục Xúc tiến thương mại - Bộ Công Thương
