Việt Nam là quốc gia phụ thuộc nhiều vào ngoại thương, với thế mạnh xuất khẩu tập trung vào nhóm các mặt hàng dệt may, da giày, nông sản, thực phẩm… Các doanh nghiệp Việt Nam đang ngày càng năng động trong việc ứng dụng các nền tảng TMĐT để xuất khẩu hàng hóa trực tuyến, và dư địa thị trường khai thác được từ những nền tảng này còn rất lớn.
Số liệu từ Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho thấy, những năm gần đây, thương mại điện tử xuyên biên giới có tốc độ phát triển nhanh chóng, nếu như năm 2021 nền tảng này đạt 1.900 tỷ USD thì năm 2023 đã đạt 2.300 tỷ USD và dự kiến đạt 7.938 tỷ USD vào năm 2030, tốc độ tăng trưởng trung bình tới 26,2%/năm. Tại Việt Nam, năm 2022, doanh số xuất khẩu TMĐT xuyên biên giới mới đạt khoảng 3,3 tỷ USD, thì năm 2027, con số này có thể đạt hơn 11 tỷ USD. Đây là cơ hội nổi trội mà Việt Nam có thể khai thác mạnh mẽ hơn nữa với các thị trường cả xa lẫn gần, trong đó Việt Nam có lợi thế tiếp giáp với thị trường khổng lồ Trung Quốc, nơi có nhiều nền tảng TMĐT trực tuyến hoạt động sôi động.
TMĐT xuyên biên giới được nhận định là đòn bẩy cho xuất khẩu trực tuyến. Khảo sát mới đây, 53% số doanh nghiệp tham gia xuất khẩu thông qua sàn TMĐT, 47% sử dụng website hoặc ứng dụng tự xây. Ngoài ra, 60% doanh nghiệp thừa nhận giá trị hàng hóa xuất nhập khẩu thông qua TMĐT chiếm 10-30%.
Các doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu tiếp cận các thị trường ứng dụng TMĐT cho xuất khẩu như Hàn Quốc chiếm 45%; Nhật Bản chiếm 40%; Trung Quốc chiếm 38%. Số lượng trung bình nhà mua hàng sản phẩm Việt Nam đã tăng 55%; số lượng sản phẩm của Việt Nam có mặt trên nền tảng tăng 24%.
Hiện nay, các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam đã xây dựng nền tảng TMĐT B2B, kết nối với sàn của thế giới như Amazon, Alibaba, Timo... để hàng hóa khi lên sàn TMĐT của Việt Nam cũng tương ứng xuất hiện trên các sàn TMĐT của thế giới, kết nối người mua trực tiếp với người bán cũng như nhà sản xuất.
TMĐT hướng tới xuất khẩu để đưa sản phẩm “Made in Vietnam” ra thị trường quốc tế, đặc biệt là hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ cùng các nhà sản xuất có thể bán hàng ra toàn cầu là một trong những trọng tâm ưu tiên phát triển trong chiến lược phát triển TMĐT của Việt Nam trong tương lai. Phát triển bền vững sẽ là định hướng lớn khi xây dựng những giải pháp thúc đẩy TMĐT xuyên biên giới và xuất khẩu nói chung.
Hiện tại, Bộ Công Thương đang làm việc với những sàn TMĐT lớn trong và ngoài nước để thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa có hàm lượng cao sản xuất tại Việt Nam, đặc biệt là các mặt hàng nông sản. Nhưng về lâu dài, cần phối hợp với các sàn để xây dựng những thương hiệu trực tuyến cho hàng hóa Việt Nam.
Nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam trong việc quảng bá, giới thiệu sản phẩm trên nền tảng thương mại điện tử quốc tế, Cục Xúc tiến thương mại phối hợp với nền tảng thương mại điện tử Alibaba.com triển khai Gian hàng quốc gia Việt Nam – Vietnam Pavilion trên Alibaba.com. Song song với đó, Cục Xúc tiến thương mại đã phối hợp Alibaba tuyển chọn và công bố 100 doanh nghiệp tiêu biểu được lựa chọn tham gia Gian hàng quốc gia Việt Nam – Vietnam Pavilion. Theo đó, các doanh nghiệp Việt Nam được chọn tham gia Gian hàng sẽ hiển thị trong Gian hàng, hỗ trợ kỹ thuật, tư vấn, đào tạo và các hỗ trợ khác trên nền tảng thương mại điện tử này. Đồng thời, để tạo hiệu ứng lan tỏa, Cục Xúc tiến thương mại quảng bá, giới thiệu về Gian hàng Vietnam Pavilion với các doanh nghiệp và tổ chức trong nước và quốc tế thông qua các bài viết, quảng cáo và thông tin về Gian hàng đăng tải trên 30 trang báo uy tín và các nền tảng truyền thông tại Châu Âu và Việt Nam; qua đó giúp tăng cường sự nhận diện thương hiệu của các sản phẩm Việt Nam, đồng thời tạo cơ hội kết nối các doanh nghiệp Việt Nam với các đối tác, khách hàng tiềm năng tại nước ngoài.
Mặc dù TMĐT là cơ hội lớn nhưng cũng tiềm ẩn nhiều cạnh tranh gay gắt. Để tham gia vào sân chơi này hiệu quả, doanh nghiệp cần có nguồn hàng đủ lớn, đáp ứng đa dạng các nhu cầu về mẫu mã, yêu cầu về chất lượng, tính năng, công dụng của nhiều thị trường nước ngoài, đáp ứng xu thế tiêu dung xanh, phục vụ cuộc sống xanh. Không những thế, để nổi bật trên các sàn TMĐT, thu hút được sự chú ý của người tiêu dùng mục tiêu, doanh nghiệp phải thể hiện được những điểm khác biệt nổi trội của sản phẩm, phải có những câu chuyện gắn với hàng hóa, con người, xuất xứ, bản sắc, truyền thống, văn hóa Việt Nam.
Nguồn: Cục Xúc tiến thương mại - Bộ Công Thương
