Tình hình thảo luận về đề xuất áp dụng cơ chế đối xử đặc biệt và khác biệt trong khuôn khổ Ủy ban Thương mại và Phát triển của WTO
Thứ Hai, 28/07/2025
Ngày 22/5/2025 vừa qua, Ủy ban Thương mại và Phát triển trong phiên đặc biệt của WTO đã tiếp tục thảo luận về các đề xuất cụ thể liên quan đến cơ chế đối xử đặc biệt và khác biệt (S&DT) do Nhóm G-90 đệ trình. Các đề xuất này tập trung vào việc áp dụng S&DT trong các lĩnh vực quan trọng bao gồm biện pháp vệ sinh và kiểm dịch động thực vật (SPS), rào cản kỹ thuật đối với thương mại (TBT), các khía cạnh thương mại của quyền sở hữu trí tuệ (TRIPS), và các biện pháp đầu tư liên quan đến thương mại (TRIMs).
Lộ trình chuẩn bị cho MC14
Đại diện Barbados, thay mặt Nhóm G-90, đã trình bày lộ trình làm việc hướng tới Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 14 (MC14) dự kiến diễn ra vào tháng 3/2026. Mục tiêu là đạt được một số kết quả cụ thể tại MC14 liên quan đến ba đề xuất nêu trên. Nhóm G-90 khẳng định cam kết thúc đẩy quá trình thảo luận theo hướng xây dựng, dựa trên bằng chứng và bảo đảm tính bao trùm, nhằm phản ánh đúng nhu cầu và lợi ích của các nền kinh tế đang phát triển cũng như các nước kém phát triển (LDCs).
Chủ tịch Ủy ban, Đại sứ Kadra Ahmed Hassan (Djibouti), cũng thông tin về những cuộc tham vấn song phương gần đây với các đoàn và điều phối viên nhóm. Bà ghi nhận sự sẵn sàng từ các thành viên trong việc tham gia đàm phán S&DT với tinh thần linh hoạt và thực tế, đồng thời nhấn mạnh yêu cầu làm việc khẩn trương khi thời gian đến MC14 không còn nhiều.
Các cuộc tham vấn về các đề xuất liên quan đến SPS, TBT và TRIPS
Đối với hai đề xuất liên quan đến SPS và TBT, ông Daniel Lim (Singapore), điều phối viên, cho biết đang phối hợp cùng các Ủy ban chuyên ngành để tổ chức một phiên họp chuyên đề vào tháng 7/2025. Phiên họp này sẽ tập trung vào các thách thức cụ thể mà các nước đang phát triển và kém phát triển gặp phải, đồng thời tìm giải pháp hỗ trợ phù hợp.
Chủ tịch Ủy ban SPS, bà Cecilia Risolo (Argentina), và Chủ tịch Ủy ban TBT, bà Daniela García (Ecuador), đã báo cáo về các nỗ lực tăng cường thực thi cơ chế S&DT trong khuôn khổ công việc của mình. Các thành viên WTO cũng được khuyến khích tham gia phiên chuyên đề về TBT dự kiến diễn ra ngày 24/6/2025, nhằm tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan.
Đối với TRIPS, ông Joel Richards (Saint Vincent và Grenadines), điều phối viên, cho biết một phiên họp chuyên đề không chính thức sẽ được tổ chức vào ngày 12/6/2025. Phiên họp này sẽ là diễn đàn để các nước kém phát triển, các nước tài trợ cũng như khối tư nhân và các tổ chức quốc tế chia sẻ nhu cầu, kinh nghiệm và các biện pháp khả thi nhằm đẩy mạnh chuyển giao công nghệ theo Điều 66.2 của Hiệp định TRIPS.
Thảo luận về TRIMs và triển vọng sắp tới
Tại phiên họp, ông Eduardo Terada Kosmiskas (Brazil) đã báo cáo kết quả tham vấn liên quan đến đề xuất về các biện pháp đầu tư liên quan đến thương mại (TRIMs). Ông kêu gọi các thành viên tiếp tục thể hiện sự linh hoạt trong việc tìm kiếm giải pháp thúc đẩy thảo luận về đề xuất của Nhóm G-90.
Kết thúc cuộc họp, Chủ tịch Ủy ban Kadra Ahmed Hassan nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tận dụng tối đa vai trò của các điều phối viên và duy trì cách tiếp cận mang tính xây dựng. Bà lưu ý rằng sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn của WTO sẽ là yếu tố then chốt để xây dựng hiểu biết chung và tìm ra giải pháp tập thể cho các thách thức đặc thù của các nền kinh tế đang phát triển và kém phát triển.
“Chỉ còn chưa đầy một năm trước khi diễn ra MC14, rõ ràng chúng ta cần làm việc với tinh thần khẩn trương hơn và tập trung mạnh mẽ hơn vào kết quả,” Đại sứ Kadra Ahmed Hassan khẳng định tại Phiên họp.
|
Cơ chế đối xử đặc biệt và khác biệt là các điều khoản trong các Hiệp định của WTO cho phép các quốc gia đang phát triển những quyền lợi đặc biệt và cho phép các nước phát triển đối xử với các nước đang phát triển theo hướng thuận lợi hơn so với các Thành viên WTO khác. Các điều khoản đặc biệt bao gồm:
Ví dụ: Hiệp định Nông nghiệp quy định rằng các Thành viên là nước đang phát triển có thể linh hoạt thực hiện các cam kết cắt giảm trong thời hạn tối đa mười năm, so với sáu năm đối với các Thành viên là nước phát triển. Các Thành viên là nước kém phát triển nhất không phải thực hiện bất kỳ cam kết cắt giảm nào. |
Nguồn: Vụ Chính sách thương mại đa biên
