Vào ngày 27/8/2025, Tổng thống Donald Trump đã chính thức ban hành quyết định tăng cường thuế đối ứng lên hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ, bổ sung thêm 25% vào mức thuế trước đó. Điều này khiến tổng mức thuế đối với nhiều mặt hàng xuất khẩu từ Ấn Độ sang Hoa Kỳ lên tới 50%, mức cao nhất trong số các đối tác thương mại của Hoa Kỳ. Động thái này được coi là bước leo thang mới trong căng thẳng thương mại song phương, khi Hoa Kỳ cho rằng cần bảo vệ lợi ích kinh tế và xử lý tình trạng thâm hụt thương mại kéo dài. Tuy nhiên, quyết định này đồng thời tạo ra những tác động tức thì và sâu rộng đối với nền kinh tế Ấn Độ, đặc biệt trong bối cảnh nước này phụ thuộc nhiều vào thị trường Hoa Kỳ cho một số ngành hàng chủ lực.
Theo sắc lệnh được ban hành, mức thuế đối ứng mới sẽ áp dụng từ ngày 27/8/2025,. Cấu trúc mức thuế này gồm ba phần: 10% thuế cơ bản đã áp dụng từ ngày 5/4/2025, 25% thuế đối ứng ban đầu công bố ngày 2/4/2025 và nay là 25% bổ sung. Việc cộng dồn các mức thuế khiến hàng hóa Ấn Độ rơi vào tình trạng chịu chi phí nhập khẩu cao vượt trội, làm suy giảm lợi thế cạnh tranh ngay tại thị trường Hoa Kỳ. Trong khi nhiều quốc gia khác chỉ phải chịu mức thuế 10–25%, Ấn Độ trở thành trường hợp đặc biệt bị áp mức 50%, cho thấy thông điệp mạnh mẽ hơn mà Hoa Kỳ muốn gửi tới quốc gia này.
Các ngành bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi thuế đối ứng chính là dệt may, đá quý và trang sức, da giày, thủy sản và hóa chất. Đây đều là những lĩnh vực chiếm tới 55% trong tổng kim ngạch xuất khẩu (khoảng 87 tỷ USD) của Ấn Độ sang Hoa Kỳ. Việc tăng thuế đồng nghĩa giá thành sản phẩm sẽ cao hơn, giảm sức hấp dẫn đối với người tiêu dùng Hoa Kỳ, từ đó đe dọa trực tiếp tới doanh thu của doanh nghiệp và việc làm của hàng triệu lao động Ấn Độ. Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu các tập đoàn trong ngành dệt may và trang sức đã phản ứng tiêu cực ngay sau thông tin được công bố, cho thấy lo ngại rõ rệt của giới đầu tư về triển vọng xuất khẩu.
Tuy nhiên, Hoa Kỳ vẫn duy trì các ngoại lệ quan trọng nhằm không làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu. Các sản phẩm dược phẩm, vi mạch bán dẫn, năng lượng và khoáng sản chiến lược của Ấn Độ được miễn trừ khỏi mức thuế bổ sung. Đây là những lĩnh vực then chốt trong hợp tác kinh tế Hoa Kỳ–Ấn và có tầm ảnh hưởng vượt ra ngoài phạm vi song phương, liên quan đến an ninh y tế, công nghệ cao và năng lượng toàn cầu. Việc giữ lại ngoại lệ này cho thấy Washington muốn gây áp lực nhưng đồng thời vẫn duy trì sự hợp tác trong những ngành có tính chiến lược cao.
Tác động kinh tế vĩ mô của việc tăng thuế đã được các chuyên gia nhanh chóng đưa ra dự báo. Theo phân tích, GDP Ấn Độ có thể giảm khoảng 0,3–0,5% trong năm tài khóa tới, trong khi kim ngạch xuất khẩu có thể sụt giảm 4–5 tỷ USD. Đồng rupee cũng được dự báo chịu áp lực mất giá trước đồng USD do lo ngại về cán cân thương mại và dòng vốn đầu tư. Tình hình này có thể tạo ra vòng xoáy khó khăn cho doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty vừa và nhỏ (MSME) vốn ít khả năng chống chịu trước biến động quốc tế.
Trước động thái từ Hoa Kỳ, chính phủ Ấn Độ đã lên tiếng mạnh mẽ, chỉ trích biện pháp áp thuế là “không công bằng và thiếu cơ sở”. New Delhi khẳng định sẽ theo đuổi các giải pháp ngoại giao, tránh rơi vào tình trạng đối đầu thương mại toàn diện với Washington. Đồng thời, chính phủ Ấn Độ cũng thúc đẩy chiến lược đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, mở rộng sang châu Âu, Đông Nam Á và châu Phi nhằm giảm phụ thuộc vào thị trường Hoa Kỳ. Bên cạnh đó, các gói hỗ trợ tài chính và chính sách tín dụng sẽ được triển khai để giúp khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa đối phó với thách thức mới.
Diễn biến áp thuế đối ứng giữa Hoa Kỳ và Ấn Độ trong năm 2025 có thể được mô tả như một chuỗi leo thang căng thẳng. Bắt đầu từ ngày 2/4/2025, Hoa Kỳ công bố mức thuế đối ứng 26% (sau điều chỉnh thành 25%), tiếp đó là việc áp dụng mức thuế cơ bản 10% cho tất cả hàng nhập khẩu từ 5/4. Đến ngày 9/4, Washington hoãn áp thuế riêng với Ấn Độ trong 90 ngày, và ngày 8/7 tiếp tục gia hạn đến 1/8. Tuy nhiên, đến cuối tháng 7, Hoa Kỳ lại công bố thuế 25% kèm khả năng áp chế tài do Ấn Độ mua dầu Nga. Từ 1/8, mức thuế 25% chính thức có hiệu lực, và sau đó được sắc lệnh ngày 7/8 xác nhận. Cuối cùng, ngày 27/8 đánh dấu việc bổ sung thêm mức thuế 25% nữa, nâng tổng mức thuế lên 50%, ngoại trừ những lĩnh vực được miễn trừ.
Nhìn tổng thể, việc Hoa Kỳ áp mức thuế đối ứng cao chưa từng có đối với Ấn Độ sẽ để lại hệ lụy sâu rộng không chỉ cho thương mại song phương mà còn cho chuỗi cung ứng toàn cầu. Dù giữ lại một số ngoại lệ chiến lược, chính sách này phản ánh sự cứng rắn của Washington trong việc sử dụng công cụ thuế quan như đòn bẩy thương mại và chính trị. Với Ấn Độ, thách thức đặt ra là vừa bảo vệ lợi ích kinh tế quốc gia, vừa duy trì quan hệ đối tác chiến lược với Hoa Kỳ, đồng thời phải gấp rút tái cơ cấu thị trường xuất khẩu và nâng cao sức cạnh tranh nội tại của doanh nghiệp./.
Nguồn: Vụ Chính sách thương mại đa biên tổng hợp
