Phản ứng của Ấn Độ trước Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon (CBAM) của Vương quốc Anh
Thứ Sáu, 19/09/2025
Việc Chính phủ Anh công bố dự thảo Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (UK CBAM) và kế hoạch áp dụng từ năm 2027 đã tạo ra phản ứng mạnh mẽ từ phía Ấn Độ. Cụ thể, trong quá trình đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) giữa hai nước, Ấn Độ đã tìm cách đưa ra điều khoản miễn trừ CBAM cho hàng hóa xuất khẩu của mình, nhưng kết quả là không đạt được thỏa thuận. Điều này có nghĩa là các mặt hàng phát thải cao của Ấn Độ, đặc biệt là thép và nhôm – vốn là những sản phẩm chủ lực xuất khẩu sang Anh – sẽ phải đối diện với chi phí bổ sung đáng kể khi UK CBAM có hiệu lực.
Ở cấp độ chính sách, Ấn Độ đã đưa ra những cảnh báo rõ ràng nếu UK CBAM gây phương hại đến xuất khẩu của Ấn Độ, đặc biệt trong bối cảnh FTA đã mở cửa thị trường cho hàng hóa Anh nhưng lại không bảo đảm đối xử công bằng với hàng hóa Ấn Độ. Quan điểm này được thể hiện rõ khi Piyush Goyal, Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Ấn Độ, được hỏi về chính sách thuế các-bon của UK. Cụ thể, ông trả lời rằng Ấn Độ sẽ triển khai các biện pháp đối phó, nếu Vương quốc Anh áp dụng một loại thuế carbon trong tương lai có thể gây tổn hại đến xuất khẩu trong nước.
Ngoài yếu tố thương mại, phản ứng của Ấn Độ còn mang tính chất nguyên tắc. Tại Hội thảo thường niên lần thứ 58 của Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) tại Milan diễn ra từ ngày 4 đến ngày 7 tháng 5 năm 2025, Nirmala Sitharaman, Bộ trưởng Tài chính Ấn Độ đã chỉ trích các cơ chế thuế carbon xuyên biên giới của phương Tây – cả EU CBAM lẫn UK CBAM – là “không công bằng”, thậm chí ví như “hình thức thực dân kiểu mới” vì chuyển gánh nặng chi phí khí hậu sang các nền kinh tế đang phát triển. Ấn Độ nhấn mạnh nguyên tắc “trách nhiệm chung nhưng khác biệt” (CBDR) trong đàm phán khí hậu toàn cầu, cho rằng các nước phát triển vốn có trách nhiệm lịch sử về phát thải nên không được áp đặt cơ chế làm xói mòn lợi thế cạnh tranh của các nền kinh tế mới nổi.
Về triển vọng, Ấn Độ có thể đẩy mạnh một số biện pháp kỹ thuật để giảm thiểu rủi ro. Một mặt, nước này có thể thiết lập hệ thống đo lường, báo cáo và thẩm tra phát thải (MRV) theo chuẩn quốc tế, nhằm chứng minh nỗ lực giảm phát thải và tránh bị áp chi phí carbon quá cao.. Mặt khác, Ấn Độ cũng để ngỏ khả năng sử dụng WTO và các cơ chế giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế nếu UK CBAM bị coi là biện pháp phân biệt đối xử. Đồng thời, việc tăng tốc các chương trình khử carbon trong ngành thép, nhôm và xi măng cũng được xem là biện pháp dài hạn để giảm thiểu tác động.
|
UK CBAM là Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon của Vương quốc Anh, được Chính phủ Anh đề xuất áp dụng từ năm 2027. Cơ chế này sẽ áp dụng mức điều chỉnh giá carbon đối với hàng hóa nhập khẩu có cường độ phát thải cao, tương ứng với chi phí carbon trong Hệ thống giao dịch phát thải của Anh (UK ETS). Các ngành dự kiến chịu tác động gồm thép, xi măng, nhôm, phân bón và điện. Mục tiêu của UK CBAM là kiểm soát lượng phát thải carbon gắn với hàng hóa nhập khẩu, đảm bảo tính nhất quán trong quy định khí thải và cơ chế định giá carbon. Trước sự cấp thiết và cần phải có những biện pháp đồng bộ thích ứng với cơ chế CBAM, tại công văn số 6082/VPCP-NN ngày 24 tháng 8 năm 2024 của Văn phòng Chính phủ, Bộ Công Thương được giao làm cơ quan đầu mối xây dựng và triển khai Đề án ứng phó với CBAM và sẽ chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành liên quan thực hiện các nhóm giải pháp về đàm phán, hợp tác quốc tế, tăng cường đối thoại với EU, Anh trong khuôn khổ WTO, EVFTA, UKVFTA,…; đồng thời nghiên cứu mở rộng phạm vi áp dụng cho CBAM, các cơ chế miễn trừ cho Việt Nam và theo dõi chính sách CBAM của các nước đối tác. Song song với đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) được giao chủ trì xây dựng chính sách giá carbon và phát triển thị trường carbon trong nước và Ngân hàng Nhà nước thúc đẩy tín dụng xanh, còn Bộ Tư pháp nghiên cứu cơ chế pháp lý quốc tế nhằm giảm thiểu tác động của CBAM. |
Nguồn: Vụ Chính sách thương mại đa biên
Danielle Myles, 2025, Indian minister slams European carbon taxes as ‘repeat of colonialism’, website: https://www.fdiintelligence.com/content/7dc833e9-f949-408b-9d1d-1e34e6c8aa5f
