Ủy ban về cấp phép nhập khẩu của WTO họp định kỳ về tăng cường minh bạch
Thứ Sáu, 10/10/2025
Ngày 10 tháng 10 năm 2025, Ủy ban về Cấp giấy phép nhập khẩu (Committee on Import Licensing) của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đã tổ chức cuộc họp định kỳ nhằm trao đổi về các biện pháp tăng cường minh bạch hóa trong thủ tục cấp phép nhập khẩu và xem xét các quan ngại thương mại cụ thể do các thành viên nêu ra. Tổng cộng có 11 vấn đề thương mại cụ thể được thảo luận trong phiên họp – con số được đánh giá là khá cao đối với một cuộc họp của Ủy ban.
Về minh bạch hóa thủ tục cấp phép nhập khẩu
Nội dung thảo luận chính của cuộc họp tập trung vào việc cải thiện tính minh bạch trong các thủ tục cấp phép nhập khẩu, đặc biệt là về thông báo (notification) theo quy định của Hiệp định về Cấp phép nhập khẩu (Agreement on Import Licensing Procedures).
Theo định nghĩa của WTO, “cấp phép nhập khẩu” bao gồm các thủ tục hành chính mà theo đó doanh nghiệp nhập khẩu phải nộp hồ sơ hoặc tài liệu cho cơ quan có thẩm quyền trước khi hàng hóa được phép nhập khẩu vào lãnh thổ hải quan. Các thành viên có nghĩa vụ công bố đầy đủ các quy định, quy trình và thông tin liên quan để đảm bảo tính trung lập, minh bạch và tránh tạo ra gánh nặng hành chính không cần thiết đối với thương mại.
Trong cuộc họp, Ủy ban đã thảo luận về tiến độ thực hiện nghĩa vụ minh bạch hóa, đặc biệt là việc gửi thông báo định kỳ và đầy đủ về các quy trình cấp phép nhập khẩu. Một số đoàn thành viên cho rằng tỷ lệ phản hồi thấp đối với bảng câu hỏi hằng năm về thủ tục cấp phép vẫn là vấn đề đáng quan ngại. Các ý kiến nhấn mạnh cần cải thiện tính kịp thời và phạm vi bao phủ của các thông báo, đồng thời đề xuất hỗ trợ kỹ thuật có mục tiêu cho những nước gặp khó khăn trong việc hoàn thành nghĩa vụ này.
Bên cạnh đó, một số thành viên cho rằng việc chia sẻ kinh nghiệm và thực tiễn tốt có thể giúp nâng cao tỷ lệ tuân thủ. Nhiều nước cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường hợp tác với khu vực tư nhân, nhằm giúp doanh nghiệp hiểu rõ giá trị thực tiễn của việc minh bạch hóa và công khai thông tin cấp phép nhập khẩu.
Ủy ban ghi nhận sự quan tâm mạnh mẽ của các thành viên đối với vấn đề minh bạch và thống nhất sẽ tiếp tục thảo luận song phương và đa phương để thúc đẩy tiến trình này trong các kỳ họp tới.
Về tình hình thông báo của các thành viên
Theo báo cáo của Ủy ban, kể từ cuộc họp trước vào tháng 5 năm 2025, WTO đã nhận được 45 thông báo theo các điều khoản khác nhau của Hiệp định về Cấp phép nhập khẩu. Trong số này, 33 thông báo đã được xem xét tại cuộc họp, trong khi 12 thông báo được gửi muộn và sẽ được đưa vào chương trình nghị sự của kỳ họp tới.
Cụ thể, có 26 thông báo liên quan đến bảng câu hỏi hằng năm được nộp theo Điều 7.3 của Hiệp định. Điều khoản này yêu cầu các thành viên phải hoàn thành và gửi bảng câu hỏi về thủ tục cấp phép nhập khẩu đầy đủ và kịp thời.
Tuy nhiên, báo cáo cho thấy tình hình thực hiện nghĩa vụ này còn hạn chế. Có 21 thành viên kể từ khi gia nhập WTO chưa từng gửi bất kỳ phản hồi nào đối với bảng câu hỏi hằng năm, và 13 thành viên chưa bao giờ gửi bất kỳ thông báo nào theo Hiệp định.
Tỷ lệ thông báo trung bình theo Điều 7.3 trong giai đoạn 2014–2025 chỉ đạt 38 thông báo mỗi năm, tương đương 29,5%, cho thấy mức độ tuân thủ vẫn còn thấp. Ngược lại, các loại thông báo khác, như thông báo về văn bản pháp luật và nguồn thông tin theo Điều 1.4(a) và 8.2(b), vốn chỉ cần nộp một lần, lại đạt tỷ lệ tương đối cao, khoảng 85,4%.
Ủy ban ghi nhận tình trạng chênh lệch lớn giữa các loại thông báo và cho rằng việc tăng cường hỗ trợ, hướng dẫn và phối hợp kỹ thuật giữa các thành viên là cần thiết để cải thiện tình hình.
Cuộc họp kết thúc với việc Ủy ban thống nhất tiếp tục thảo luận và hỗ trợ các thành viên nhằm cải thiện chất lượng, tính kịp thời và mức độ tuân thủ trong các thông báo về cấp phép nhập khẩu. Minh bạch hóa được xem là một trụ cột quan trọng trong hệ thống thương mại đa biên dựa trên luật lệ, góp phần đảm bảo môi trường thương mại công bằng, dự đoán được và thuận lợi cho tất cả các thành viên WTO.
Nguồn: Vụ CSTM Đa biên tổng hợp từ WTO
