Phiên thảo luận “Gắn kết hòa bình trong thương mại: Con đường do thành viên dẫn dắt hướng tới hợp tác và ổn định kinh tế” trong khuôn khổ Sự kiện Tuần lễ Hòa bình Geneva
Thứ Hai, 10/11/2025
Các đại biểu tập trung phân tích vai trò của thương mại như một nền tảng thúc đẩy đối thoại và ổn định, dựa trên kinh nghiệm của các thành viên WTO chịu tác động bởi xung đột như Liberia và Mozambique, cùng đóng góp của Oman trong nỗ lực hòa giải và duy trì hòa bình tại khu vực.
Phát biểu qua video, Phó Tổng Giám đốc WTO Xiangchen Zhang nhấn mạnh rằng trong thế giới ngày nay ranh giới giữa thương mại, hòa bình và phát triển ngày càng trở nên gắn kết. Hệ thống thương mại đa biên tạo ra khuôn khổ về khả năng tiên đoán, tính toàn diện và đối thoại là những yếu tố cốt lõi để duy trì hòa bình. Ông cho rằng hệ thống này chỉ thật sự có ý nghĩa khi đáp ứng được nhu cầu của những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề bởi xung đột, thông qua hỗ trợ nâng cao năng lực, gỡ bỏ rào cản tham gia thương mại và tăng cường các quan hệ đối tác.
Đại sứ Mozambique tại WTO, ông Geraldo Saranga, chia sẻ kinh nghiệm từ quá trình chuyển đổi của đất nước sau nội chiến, nhấn mạnh vai trò quan trọng của thương mại trong thúc đẩy tăng trưởng, cải thiện sinh kế, kết nối cộng đồng và giảm phụ thuộc vào các nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi xung đột. Ông cho biết việc mở cửa thị trường đã mang lại dòng vốn đầu tư, việc làm và hạ tầng cho Mozambique; đồng thời khẳng định các chính sách thương mại mang tính quốc gia, toàn diện và nhạy cảm với xung đột, tạo điều kiện cho phụ nữ, thanh niên và nông hộ nhỏ, chính là nền tảng thúc đẩy ổn định.
Đại diện Liberia, Quyền Trưởng phái đoàn Liberia tại WTO Ezekiel Pajibo, nhắc lại rằng Ủy ban Sự thật và Hòa giải Liberia đã sớm tiếp cận vấn đề hòa bình từ góc độ kinh tế, trong đó có yếu tố thương mại. Tiến trình tái thiết hậu xung đột gắn liền với nhiều cải cách, bao gồm cải cách liên quan đến việc gia nhập WTO là yếu tố quan trọng giúp định hướng lại thương mại phục vụ phục hồi kinh tế. Dù quá trình gia nhập WTO đã thu hút khoảng 3 tỷ USD đầu tư, nỗ lực cần được tăng cường để bảo đảm lợi ích thương mại lan tỏa tới người dân thông qua đào tạo kỹ năng và tạo việc làm.
Phó Trưởng Phái đoàn Thường trực Oman, ông Mohammed Al Balushi, nhấn mạnh truyền thống ngoại giao lâu đời của Oman gắn liền với thương mại và hàng hải. Xuyên suốt lịch sử, thương mại và hòa bình luôn song hành – như hai mặt của một đồng xu. Lịch sử giao thương Ấn Độ Dương chính là nền tảng hình thành chính sách đối ngoại của Oman dựa trên sự cân bằng, thực tế và đối thoại mang tính xây dựng. Nguyên tắc ngoại giao của Oman là người bạn chân thành của tất cả, và không là kẻ thù của ai, cùng cam kết thúc đẩy đồng thuận, hợp tác và tính bao trùm trong các thể chế đa phương.
Ông Al Balushi cho rằng việc Oman tích cực tham gia WTO, các hiệp định như Hiệp định Tạo thuận lợi Thương mại và Hiệp định Trợ cấp nghề cá, cũng như cam kết phát triển bền vững, phản ánh niềm tin rằng lợi ích kinh tế chung và hợp tác dựa trên thương mại là nền tảng vững chắc cho hòa bình và ổn định.
Kết thúc phiên thảo luận, Chủ tịch Interpeace Itonde Kakoma đánh giá cao những minh chứng về việc thương mại, khi được định hướng bởi chiến lược phản ứng hòa bình, có thể trở thành cầu nối giữa phát triển và ổn định. Thương mại không tự thân tích cực hay tiêu cực – điều quan trọng là các chính sách định hình nó. Việc hợp tác giữa Interpeace và sáng kiến “Thương mại vì Hòa bình” của WTO đang cho thấy quá trình gia nhập WTO – như trường hợp Somalia – có thể giúp củng cố thể chế, tăng tính bao trùm và khả năng chống chịu của quốc gia.
|
Chương trình Thương mại vì Hòa bình của WTO nhằm mục đích nhấn mạnh vai trò của thương mại và hội nhập kinh tế trong việc thúc đẩy hòa bình và an ninh. Chương trình kêu gọi sự hợp tác giữa các cộng đồng thương mại, hòa bình và nhân đạo để tăng cường các cơ hội tận dụng hệ thống thương mại đa phương nhằm thúc đẩy hòa bình và ổn định. Chương trình được khởi động cùng Nhóm Gia nhập WTO G7+ - một hiệp hội gồm 20 quốc gia dễ bị tổn thương và bị ảnh hưởng bởi xung đột - tại Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 11 tại Buenos Aires vào tháng 12 năm 2017. |
Nguồn: Vụ CSTM Đa biên tổng hợp từ Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO)
