Hoa Kỳ, Canada, Mexico họp Ủy ban Thương mại Hiệp định USMCA lần đầu trong bối cảnh gia tăng tranh chấp

Trong Tuyên bố chung của hội nghị, Hoa Kỳ, Canada và Mexico cho biết ba bên đã rà soát công tác triển khai USMCA từ khi Hiệp định chinh thức có hiệu lực. Trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp, các Ủy ban thành lập trong khuôn khổ của Hiệp định vẫn duy trì hoạt động qua hình thức họp trực tuyến.

Phiên họp FTC USMCA lần đầu này đã tập trung vào các vấn đề Lao động và Môi trường. Về Lao động, ba bên cho biết đã thảo luận về việc đảm bảo lệnh cấm nhấp khẩu hàng hóa có liên quan đến lao động cưỡng bức, và tái khẳng định cam kết hợp tác chặt chẽ để cùng xây dựng một hệ thống thương mại không có sự tồn tại sản phẩm từ lao động cưỡng bức. Về môi trường, ba nền kinh tế  ghi nhận rằng chính sách thương mại và chính sách môi trường có tính hỗ trợ lẫn nhau, và thương mại có thể tạo cơ hội cho các giải pháp sáng tạo để giải quyết nhiều vấn đề môi trường như buôn bán động vật hoang dã, đánh cá và khai thác lâm sản trái phép, và xả rác ra biển.

Ngoài ra, ghi nhận vai trò rất quan trọng của cộng đồng doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) với mỗi nền kinh tế, các bên đã công bố kế hoạch tổ chức Đối thoại doanh nghiệp SME trong khuôn khổ USMCA vày ngày 13-14/10 tại bang Texas, Hoa Kỳ. Đây sẽ là nền tảng tạo điều kiện cho chính phủ các bên tiếp xúc trực tiếp với cộng đồng SMEs đa dạng tại khu vực Bắc Mỹ.

Phiên họp Ủy ban Thương mại tự do của USMCA được tổ chức trong bối cảnh các ngành công nghiệp của Hoa Kỳ đã và đang bày tỏ nhiều quan ngại liên quan đến Hiệp định này. Cụ thể, cộng đồng trồng ngô tại Hoa Kỳ tỏ ra đặc biệt quan ngại về Nghị định cấm ngô biến đổi gen gần đây của Mexico, hàng xóm đồng thời là thị trường nhập khẩu ngô lớn nhất của Hoa Kỳ với kim ngạch nhập khẩu hằng năm lên đến 2,7 tỉ đô la Mỹ. Bên cạnh đó, chỉ 5 ngày trước thời điểm họp Ủy ban FTC, Hoa Kỳ đã chính thức nộp đơn khiếu nại đầu tiên trong khuôn khổ USMCA đối với Mexico, trên cơ sở công đoàn tại một nhà máy General Motors ở phía bắc Mexico bị bắt quả tang đang hủy phiếu bầu của công đoàn viên.

Đối với Canada, Hoa Kỳ cho rằng nước này đang lợi dụng hạn ngạch thuế quan các sản phẩm liên quan đến sữa để ngăn cản Hoa Kỳ tiếp cận thị trường này. Các doanh nghiệp Hoa Kỳ cho rằng phía Canada đang danh 85% hạn ngạch cho các doanh nghiệp chế biến để họ mua các sản phẩm Hoa Kỳ không cạnh tranh với sản phẩm nội địa, qua đó hình thành một rào cản hạn chế phía Hoa Kỳ xuất khẩu các sản phẩm ưu tiên. Vấn đề này đã được Hoa Kỳ chính thức đề nghị giải quyết tranh chấp trong khuôn khổ USMCA ngày 25 tháng 5 năm 2021.

USMCA là bản nâng cấp của Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA), thỏa thuận đã có hiệu lực từ năm 1994. Hiệp định này dựa trên kết quả các cuộc tái đàm phán giữa ba bên từ năm 2017, tập trung vào các lĩnh vực xuất khẩu ô tô, thuế quan đối với thép và nhôm, và các thị trường sữa, trứng và gia cầm. Về nội dung cam kết, USMCA cập nhật các thay đổi về quy định liên quan đến môi trường và lao động, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho ngành sản xuất ô tô tại Hoa Kỳ, cải thiện tiếp cận thị trường sữa Canada, và tăng giới hạn mua hàng miễn thuế từ Hoa Kỳ cho người Canada. Hiệp định đạt thỏa thuận không chinh thức vào tháng 9 năm 2018, được ký kết chinh thức vào tháng 12 năm 2019 và chính thức có hiệu lực từ ngày 01 tháng 7 năm 2021.

- Nguồn: USTR, Agri-Pulse -