Nhìn lại kết quả thực thi Hiệp định EVFTA năm 2020 - Phần 2

Thứ Tư, 25/10/2023

b. Thiết lập Đầu mối thông tin về Hiệp định CPTPP và các FTA

(tiếp tục)

Trong năm 2020, Vụ chính sách thương mại đa biên (đơn vị đầu mối thông tin về Hiệp định EVFTA và các FTA của Bộ Công Thương) tiếp tục đảm nhiệm việc tiếp nhận các câu hỏi từ cộng đồng doanh nghiệp và người dân liên quan đến Hiệp định EVFTA trực tiếp trả lời hoặc phối hợp với các cơ quan liên quan trả lời. Tính cho đến nay, Vụ chính sách thương mại đa biên đã nhận được 58 câu hỏi (qua hòm thư điện tử và Cổng dịch vụ công của Chính phủ).

c. Củng cố mạng lưới, tăng cường năng lực và đẩy mạnh công tác thông tin, dự báo thị trường xuất nhập khẩu, thị trường trong nước

Bộ Công Thương tiếp tục duy trì việc yêu cầu hệ thống Thương vụ tăng cường nghiên cứu thị trường nước sở tại thông qua các báo cáo định kỳ, đột xuất để cập nhật thị trường EVFTA, từ đó đưa ra những nhận định và phân tích chuyên sâu phục vụ cho việc dự báo. Nội dung thông tin mà hệ thống Thương vụ cung cấp bao gồm chính sách xuất nhập khẩu của các nước EVFTA, các yêu cầu kỹ thuật, vấn đề pháp lý, các biện pháp phòng vệ thương mại, xác minh nguồn hàng, đối tác v.v.

2. Công tác xây dựng pháp luật, thể chế

a. Sửa đổi, ban hành và rà soát văn bản pháp luật

Kể từ khi Hiệp định có hiệu lực, Chính phủ, các Bộ, ngành đã khẩn trương Để hướng dẫn thực thi Hiệp định EVFTA, Bộ Công Thương và các Bộ ngành liên quan đã ban hành các văn bản quy phạm pháp luật như sau:

- Nghị định số 103/2020/NĐ-CP ngày 04 tháng 9 năm 2020 quy định về chứng nhận chủng loại gạo thơm xuất khẩu sang Liên minh châu Âu.

- Nghị định số 111/NĐ-CP ngày 18 tháng 9 năm 2020 về Biểu thuế xuất khẩu ưu đãi, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Thương mại tự do giữa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Liên minh châu Âu giai đoạn 2020 – 2022.   

- Quyết định số 1175/QĐ-TTg ngày 04 tháng 8 năm 2020 quyết định về việc chỉ định cơ quan đầu mối thực thi Hiệp định EVFTA.

- Quyết định số 1201/QĐ-TTg ngày 06 tháng 8 năm 2020 về việc phê duyệt Kế hoạch thực hiện Hiệp định EVFTA.

- Thông tư số 11/2020/TT-BCT ngày 15 tháng 6 năm 2020 quy định quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định EVFTA.

- Thông tư số 30/2020/TT-BCT ngày 26 tháng 11 năm 2020 hướng dẫn thực hiện Hiệp định EVFTA về phòng vệ thương mại. 

Đối với các văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan địa phương ban hành, Bộ Tư pháp đánh giá hầu hết các địa phương đều đảm bảo việc rà soát theo hướng dẫn của Bộ Tư pháp và kết quả sơ bộ cho thấy về cơ bản, các văn bản do cơ quan Nhà nước ở địa phương ban hành trong đợt rà soát lần này đều tương thích với các cam kết có liên quan của Việt Nam trong Hiệp định EVFTA. 

b. Phối hợp với các thành viên EVFTA xây dựng, hoàn thiện thiết chế thực thi Hiệp định

Đối với Hiệp định EVFTA, Việt Nam và EU đã và đang tích cực triển khai việc xây dựng và vận hành các thiết chế để theo dõi, giám sát việc thực thi Hiệp định. Cụ thể, mỗi bên đã cử các đại diện thuộc các Bộ, ngành có liên quan để tham gia vào các ủy ban, nhóm công tác chuyên môn như Ủy ban Thương mại hàng hóa, Ủy ban SPS, Nhóm công tác về Sở hữu trí tuệ. Các Ủy ban/Nhóm công tác này đã nhóm họp để trao đổi, cập nhật tình hình thực thi Hiệp định cũng như thống nhất hướng xử lý đối với các vướng mắc phát sinh để bảo đảm việc thực thi Hiệp định được đầy đủ và hiệu quả nhất. Dự kiến trong thời gian tới các Ủy ban khác cũng sẽ tổ chức phiên họp, đặc biệt là cuộc họp của Ủy ban Thương mại ở cấp Bộ trưởng. 

c. Điều phối việc tiếp nhận hỗ trợ kỹ thuật từ các đối tác nước ngoài trong quá trình thực thi Hiệp định EVFTA

Liên quan đến Hiệp định EVFTA, hiện tại Bộ Công Thương đang triển khai các thủ tục tiếp nhận dự án “Hỗ trợ hội nhập khu vực ASEAN – Hỗ trợ Liên quan đến Thương mại dành cho Việt Nam (ARISE+ Việt Nam)” do EU tài trợ trong đó có cấu phần hỗ trợ thực thi Hiệp định EVFTA. Dự kiến, các hoạt động trong khuôn khổ dự án này sẽ bắt đầu được triển khai trong năm 2021.

3. Nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển nguồn nhân lực

Tình hình triển khai các hoạt động hỗ trợ và nâng cao năng lực cạnh tranh, xây dựng chính sách và cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực, khu vực trong phạm vi quản lý, tập trung vào các nhóm biện pháp sau đây:

a. Xây dựng các chương trình hỗ trợ, nâng cao năng lực cạnh tranh cho các ngành hàng, doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ; hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tham gia mạng lưới sản xuất, chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng khu vực, toàn cầu

Về phía các Bộ, ngành, căn cứ trên báo cáo, vấn đề này chưa được thể hiện rõ ràng nên chưa có thông tin để tổng hợp và đánh giá.

Về phía các địa phương, các nhóm hỗ trợ, nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp tập trung vào các biện pháp như khuyến khích, định hướng các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài kết nối với doanh nghiệp nội địa để hình thành và phát triển chuỗi cung ứng (Bắc Ninh), xây dựng và thực thi kế hoạch phát triển thương mại điện tử để hỗ trợ doanh nghiệp xúc tiến thương mại, đầu tư trực tuyến (Bình Dương, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh), tăng cường tổ chức rộng rãi các hoạt động hội chợ giới thiệu hàng Việt Nam (Đồng Nai, Hà Nội, Long An, Phú Thọ), đẩy mạnh chương trình kết nối doanh nghiệp và ngân hàng để ưu tiên vốn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (Hải Dương, Hải Phòng), khuyến khích tham gia các chuỗi cung ứng sản phẩm an toàn (Cần Thơ)…