Đánh giá tiềm năng và dư địa mặt hàng gạo xuất khẩu sang Singapore
Cấu trúc thị trường gạo của Singapore tuy nhỏ nhưng lại yêu cầu sự đa dạng về chủng loại: gạo lứt hommali, gạo lứt thường, gạo nếp, gạo japonica, gạo đồ, gạo trắng hommali, gạo tấm, và gạo thơm jasmine. Hiện nay, Việt Nam cùng Thái Lan chia sẻ thị phần trong mảng gạo thơm jasmine nhưng đang chịu sự cạnh tranh gay gắt từ phía các đối thủ mới gia nhập như Myanmar, Campuchia. Các nhóm mặt hàng gạo khác như gạo đồ, gạo japonica, gạo hommali vẫn thuộc độc quyền của các nước có thế mạnh như Thái Lan, Ấn Độ.
Về đặc tính thị trường, Singapore là một thị trường khó tính, kén chọn và nhiều yêu cầu. Các nhà nhập khẩu gạo Singapore cũng thường có tâm lý đắn đo, cân nhắc giá, thay đổi đối tác; sẵn sàng lựa chọn mua ở các thị trường mới nổi nếu mức giá cạnh tranh hơn.
Theo số liệu của Cơ quan quản lý Doanh nghiệp Singapore, quý I năm 2022 tiếp tục chứng kiến sự suy giảm mạnh về cả số lượng và giá trị nhập khẩu gạo của Singapore. Các mặt hàng gạo nhập khẩu chính của Singapore có gạo lứt, gạo nếp, gạo đồ, gạo trắng. Trong quý I/2022, 5/7 nhóm gạo nhập khẩu chính suy giảm ở mức 2 con số ví dụ như gạo lứt Homali (giảm 32,92%), gạo lứt thường (giảm 13,68%), gạo nếp (giảm 58,65%), gạo đồ (giảm 24,53%) và gạo vỡ (giảm 9,78%%). Chỉ có gạo trắng hom ma li và gạo tẻ trắng tăng nhẹ, lần lượt 2,59%, 0,55% (về giá trị), và 20,46%, 3,41% (về khối lượng). Sự suy giảm do nhu cầu nhập khẩu gạo sụt giảm mạnh so với cùng kỳ 2021 (năm 2021 Singapore nhập khẩu tăng đột biến do quan ngại đứt gãy chuỗi cung ứng). Các đối tác nhập khẩu gạo chính của Singapore vẫn là Thái Lan, Ấn Độ và Việt Nam chia sẻ 3 vị trí dẫn đầu với tổng 89,42% thị phần gạo của Singapore.
Theo số liệu cung cấp từ Thương vụ Việt Nam tại Singapore, xuất khẩu gạo của Việt Nam sang thị trường Singapore trong quý I/2022 chỉ đạt kim ngạch khoảng gần 11,8 triệu SGD, giảm 9,32% so với cùng kỳ 2021 (theo số liệu của Tổng cục Hải quản Việt Nam xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Singapore trong quý I/2022 đạt 11,9 triệu USD giảm 17,5%), có 4/7 mặt hàng gạo xuất khẩu chủ lực ghi nhận mức tăng trưởng âm, 2/7 mặt hàng không có số liệu xuất khẩu. Chỉ duy nhất có gạo vỡ, ghi nhận mức tăng tốt, tới 131,98%.
Tuy kim ngạch nhập khẩu gạo từ Việt Nam của Singapore giảm mạnh song kim ngạch nhập khẩu từ Ấn Độ, Pakistan và Úc vẫn chứng kiến tăng trưởng dương lần lượt là 2,88%, 83,49% và 309,9% vì người dân Singapore có nhu cầu tương đối ổn định với gạo japonica và gạo đồ kiểu Ấn. Đây cũng là cơ hội cho mặt hàng gạo Việt Nam có thể tăng thị phần vì giá gạo japonica của Việt Nam rất cạnh tranh so với Nhật Bản, Đài Loan.
Nhìn chung, nhu cầu gạo của thị trường Singapore không lớn song ổn định ở mức 252-300 triệu USD giá trị nhập khẩu hàng năm. Cơ hội tăng thị phần và giá trị kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam phụ thuộc phần lớn vào quyết định của nhà nhập khẩu và nhu cầu nội tại của thị trường vì đến nay các nhà xuất khẩu Việt Nam chưa thực hiện được bất kỳ chương trình quảng bá nào để chủ động tác động đến nhận thức và thị hiếu của khách hàng Singapore.
