Đánh giá tiềm năng và dư địa mặt hàng thực phẩm chế biến xuất khẩu sang Singapore
Singapore là một nước không có nền nông nghiệp, các nguyên liệu đầu vào để sản xuất đều phải nhập khẩu nhưng thực phẩm chế biến hiện là mặt hàng xuất khẩu có giá trị lớn thứ 12 của Singapore. 9 tháng đầu năm 2022, giá trị xuất khẩu thực phẩm chế biến của Singapore đạt 5,8 tỷ USD, các mặt hàng xuất khẩu chính gồm các loại sốt, gia vị, thực phẩm ăn liền, mì, xúc xích, bánh kẹo và các loại snacks.
Là một nước có thế mạnh trong ngành hàng lương thực, thực phẩm nhưng xuất khẩu thực phẩm chế biến chưa tương xứng với tiềm năng. Việt Nam hiện đang xuất khẩu các sản phẩm thô và tái nhập thực phẩm với giá cao. Trong giai đoạn 2017-2021, các sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu của Việt Nam sang Singapore tuy có tăng nhẹ khoảng 2%, nhưng cơ cấu mặt hàng chủ yếu là các sản phẩm thô như gạo, thủy sản, rau củ quả; giá trị thực phẩm chế biến hầu nhưng không đáng kể. Năm 2021, xuất khẩu thực phẩm chế biến từ Việt Nam sang Singapore đạt 3,5 triệu USD chiếm 0,31% thị phần. Singapore nhập khẩu thực phẩm chế biến chủ đạo từ Malaysia (19,6 % thị phần), Indonesia (16,1% thị phần), Mỹ (13,8% thị phần), Trung Quốc (11,4% thị phần), Nhật Bản (5,6% thị phần).
Thực phẩm chế biến là một mặt hàng tiềm năng cho các doanh nghiệp Việt Nam để gia nhập chuỗi bán lẻ của Singapore và tăng giá trị xuất khẩu các mặt hàng thực phẩm của Việt Nam sang Singapore nói riêng và thế giới nói chung. Tuy nhiên bên cạnh những lợi thế về sản phẩm nông nghiệp, tiềm lực lớn gia tăng ngành công nghiệp chế biến, Việt Nam còn phải đối mặt với nhiều khó khăn để tăng cường xuất khẩu mặt hàng này sang Singapore: (i) Khâu chế biến, bảo quản, mẫu mã, thương hiệu, v.v. của Việt Nam chưa được chú trọng làm tốt. Việc liên kết trong chuỗi giá trị xuất khẩu nông sản còn yếu, dẫn tới tình trạng chất lượng, giá cả, tiêu thụ hàng hóa không ổn định; (ii) Chi phí đưa hàng và hệ thống bán lẻ ở Singapore là rất cao nên các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam không đủ khả năng chi trả lâu dài; (iii) Các doanh nghiệp Việt Nam có ít cơ hội cạnh tranh về truyền thông quảng bá đến người tiêu dùng.
