Cơ chế hợp tác công tư Quan hệ đối tác châu Mỹ vì thịnh vượng kinh tế (APEP) có thể mở đường cho các nước tham gia USMCA

Thứ Năm, 09/11/2023

Hội đồng các quốc gia châu Mỹ cho rằng chính quyền Biden nên hình thành một cơ chế công-tư tập trung vào việc củng cố khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng, có thể cho phép các quốc gia tham gia vào sáng kiến Quan hệ đối tác giữa các quốc gia châu Mỹ vì sự thịnh vượng kinh tế tham gia vào Hiệp định Hoa Kỳ-Mexico-Canada (USMCA).

Hội đồng các quốc gia châu Mỹ là một tổ chức kinh doanh tập trung ở Tây bán cầu bao gồm thành viên là các công ty quốc tế đại diện cho các lĩnh vực bao gồm năng lượng, khai thác mỏ, sản xuất, công nghệ, v.v...

Hội đồng đã chia sẻ với Inside U.S. Trade, trong một bức thư ngày 18 tháng 10 gửi cho Tổng thống Biden,  Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Susan Segal và Phó Tổng thống Eric Farnsworth hoan nghênh cam kết mới của chính quyền với các quốc gia ở Tây bán cầu và đưa ra một số khuyến nghị để chính quyền xem xét khi phát triển quan hệ đối tác.

Năm trụ cột của APEP sẽ bao gồm khả năng phục hồi chuỗi cung ứng, “huy động đầu tư”, thuế và các biện pháp chống tham nhũng, cắt giảm carbon hóa và “đảm bảo thương mại bền vững và toàn diện”. Vào tháng 6, Biden đã công bố quan hệ đối tác, nhưng một số chi tiết – bao gồm những quốc gia sẽ tham gia đàm phán – đã được công bố kể từ khi đó.

Để hỗ trợ trụ cột chuỗi cung ứng của APEP, hội đồng khuyến nghị Hoa Kỳ áp dụng “cơ chế công-tư thường trực về khả năng phục hồi chuỗi cung ứng” nhằm giúp các chính quyền khu vực hưởng lợi và phát triển “chuỗi cung ứng khu vực toàn diện và đa dạng”.

Là một phần của nỗ lực đó, nhóm đã đề xuất Hoa Kỳ xem xét mở rộng USMCA để bao gồm các đối tác Hiệp định Thương mại Tự do Cộng hòa Dominica-Trung Mỹ và các đối tác khác.

“Cơ chế này sẽ làm nổi bật các điều khoản trong các thỏa thuận hiện tại có thể mở rộng cho các thành viên khác trong khu vực (ví dụ: thiết lập một cơ chế dẫn đến việc phê chuẩn USMCA cho DR-CAFTA và các quốc gia đối tác thương mại tự do tiềm năng khác đã sẵn sàng, mong muốn và phù hợp để tham gia)”. CAFTA-DR bao gồm Hoa Kỳ và sáu quốc gia khác. Hoa Kỳ cũng có FTA với một số nước Mỹ Latinh.

Ông Farnsworth đã đưa ra khuyến nghị tương tự vào tháng 6 khi nói với Inside U.S. Trade rằng Hoa Kỳ có thể củng cố chuỗi cung ứng ở Tây bán cầu bằng cách đưa các quốc gia khác vào USMCA. Vào thời điểm đó ông nói: “Sẽ không có cách nào nhanh hơn để thu hút đầu tư vào các quốc gia để giúp đưa họ vào chuỗi cung ứng Bắc Mỹ hơn là đưa họ vào USMCA”.

Vào tháng 5, Thượng nghị sĩ Tim Kaine (D-VA), chủ tịch tiểu ban Đối ngoại của Thượng viện về các vấn đề ở Tây Bán cầu, đã gợi ý rằng Hoa Kỳ có thể mở rộng USMCA để bao gồm các quốc gia khác trong khu vực.

Đối với trụ cột năng lượng sạch của APEP, bức thư khuyến nghị chính quyền Biden xem xét một “thỏa thuận thương mại tự do về công nghệ sạch” với những nước tham gia APEP để “thúc đẩy đổi mới, việc làm xanh và bảo vệ môi trường”. “Thỏa thuận nên bao gồm các sản phẩm cải thiện chất lượng môi trường (ví dụ: kiểm soát ô nhiễm không khí, sử dụng năng lượng hiệu quả, xử lý nước và nước thải, xử lý chất thải rắn và chất thải nguy hại, giám sát và phân tích môi trường), công nghệ năng lượng sạch và tái tạo cũng như các đầu vào quan trọng đối với quá trình chuyển đổi năng lượng sạch. (ví dụ, lithium và đồng)” bức thư viết.

Là một phần trong trụ cột của APEP về đảm bảo thương mại toàn diện bền vững, bức thư khuyến nghị rằng Hoa Kỳ “cam kết thực hiện nhanh chóng và hiệu quả” Hiệp định Tạo thuận lợi Thương mại của Tổ chức Thương mại Thế giới (TFA).

“Việc thực hiện TFA trong khu vực cho đến nay vẫn chưa đồng đều. Một số quốc gia vẫn đang lên kế hoạch thực hiện lần cuối vào năm 2038,” bức thư viết. “Là một phần của cam kết đó, Hoa Kỳ và các ngân hàng đa phương nên cam kết tăng cường tài trợ cho các đối tác APEP đang tìm cách xây dựng năng lực cần thiết để đáp ứng các cam kết TFA”.

Bức thư cho biết thêm, việc triển khai rộng rãi hơn sẽ “nâng cao khả năng cạnh tranh trong khu vực và hỗ trợ đưa [các doanh nghiệp vừa và nhỏ] vào chuỗi giá trị toàn cầu bằng cách giảm chi phí cho xuất nhập khẩu.”

Vào tháng 5, khi chính quyền Biden chính thức khởi động Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (IPEF), Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Katherine Tai cho biết các cuộc đàm phán về tạo thuận lợi thương mại giữa các thành viên IPEF sẽ bao gồm nỗ lực đẩy nhanh việc thực hiện TFA giữa các bên IPEF.

TFA có hiệu lực vào tháng 2 năm 2017.

Nguồn: Jason Asenso (jasenso@iwpnews.com).