Đặc tính và xu hướng phát triển thị trường đối với một số mặt hàng tiêu biểu tại Ba Lan

Thứ Năm, 09/11/2023

1. Đặc tính thị trường Ba Lan

Nền kinh tế Ba Lan tăng trưởng chủ yếu nhờ xuất khẩu sang các nước khu vực EU, Nga. Ba Lan đã theo đuổi một chính sách tự do hóa kinh tế và nổi bật như là một câu chuyện thành công giữa các nền kinh tế đang chuyển đổi. Đây là quốc gia duy nhất trong Liên minh Châu Âu duy trì tốc độ tăng trưởng GDP tích cực trong cuộc suy thoái kinh tế 2008-2009. Trong giai đoạn 2014-1017, nền kinh tế Ba Lan tăng trưởng tương đối tốt, GDP trong năm 2015 là 3.8%, giảm xuống còn 2.9% năm 2016 và sau đó tăng lên mức 4.6% năm 2017. Từ năm 2018 – 2020, Ba Lan vẫn giữ được mức tăng trưởng.

Xuất khẩu Ba Lan chủ yếu là máy móc thiết bị, đồ da, thực phẩm, hoa quả đông lạnh, đồ gỗ, than, máy móc, gốm sứ, tàu thủy. Các mặt hàng nhập khẩu chính là dầu lửa, ô tô, dược phẩm, thiết bị điện tử.

Ba Lan đối mặt với nhiều thách thức, trong đó bao gồm giải quyết một số những thiếu sót còn lại cơ sở hạ tầng đường sắt và đường bộ, môi trường kinh doanh, lao động, hệ thống tòa án thương mại, quan liêu, và hệ thống thuế, đặc biệt là cho các doanh nhân. Thêm vào đó là những thách thức dài hạn bao gồm đa dạng hóa các nguồn năng lượng và nguồn cung cấp của Ba Lan, tăng cường đầu tư vào đổi mới, nghiên cứu và phát triển.

Nền kinh tế Ba Lan có nhiều lợi thế: sử dụng hiệu quả các nguồn lực từ các quỹ xây dựng Châu Âu ( European Structural Funds), có một hệ thống ngân hàng vững chắc, nhu cầu trong nước mạnh mẽ và chính sách tài khóa phù hợp. Các ưu tiên của Chính phủ là để tìm kiếm một sự cân bằng giữa các biện pháp cải cách tài chính công và nỗ lực kích thích tăng trưởng kinh tế. Do đó trong năm 2014, Ba Lan đã cắt giảm chỉ tiêu ngân sách, đồng thời kích thích tăng trưởng kinh tế.

Trong tương lai, chính phủ Ba Lan muốn thu hút các nhà đầu tư trong lĩnh vực công nghệ mới và tăng chi tiêu cho Nghiên cứu và Phát triển (R&D). Hoạt động kinh tế của Ba Lan có thể cải thiện trong thời gian dài nếu quốc gia giải quyết một số những thiếu sót còn lại trong đường và cơ sở hạ tầng đường sắt và môi trường kinh doanh của mình.

2. Quan hệ thương mại song phương giữa Việt Nam và Ba Lan

Ba Lan hiện là bạn hàng số một của Việt Nam tại Đông Âu, kim ngạch trao đổi hàng hoá những năm qua tăng khá nhanh và chủ yếu ta xuất siêu. Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 7 ngoài Liên minh châu Âu (EU) của Ba Lan.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam, Năm 2021 tổng kim ngạch XNK của hai nước đạt gần 2,6 tỉ USD tăng 21,8% so với năm 2020 (2,1 tỷ USD) trong đó Việt Nam xuất siêu hơn 1,6 tỉ USD.

Cùng phát triển nông nghiệp nhưng Việt Nam và Ba Lan không cạnh tranh trực tiếp mà hỗ trợ hiệu quả cho nhau. Với kinh nghiệp phát triển nông nghiệp bằng công nghệ cao nhiều năm, Việt Nam có thể học tập kinh nghiệm từ Ba Lan để cải tiến công nghệ nông nghiệp bao gồm đầu tư vào nông nghiệp chuyên ngành, phân bón và máy móc.

Thêm vào đó, việc Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU đã chính thức được thực thi sẽ tạo điều kiện để Việt Nam - Ba Lan đẩy mạnh hợp tác thương mại trong thời gian tới.

Bảng Kim ngạch XNK giữa Việt Nam - Ba Lan - Đơn vị 1.000 USD

(Nguồn Tổng Cục Hải quan)

3. Xu hướng phát triển thị trường Ba Lan

Các mặt hàng chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Ba Lan gồm hàng may mặc, thủy sản, hàng nông sản như ngũ cốc, cà phê hay giày dép các loại. Đặc biệt, hiện nay, Ba Lan cũng đang có nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng khác như gạo, nông sản (gạo, trái cây họ cam quýt, chuối, thuốc lá, dầu dừa...), dầu ăn, thực phẩm hữu cơ, sản phẩm tốt cho sức khỏe từ Việt Nam.

Ngược lại Ba Lan có thế mạnh về dược phẩm, nhóm sản phẩm từ sữa, thức ăn gia súc hay mỹ phẩm. Đây đang là những mặt hàng Việt Nam có nhu cầu nhập khẩu khá lớn.

Các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cũng cần lưu ý thị trường Ba Lan đặc trưng bởi sự phân tán dân cư rộng với 25% người Ba Lan sống ở khu vực nông thôn và dân thành thị chủ yếu trung tâm, các thủ phủ của các tỉnh, miền. Người tiêu dùng đô thị thường có sức mua lớn hơn nông thôn.

Ngoài ra, mối quan hệ cá nhân với khách hàng là yếu tố quan trọng trong quyết định mua hàng của đối tác Ba Lan. Và việc đàm phán thường thông qua gặp mặt trực tiếp và để phân phối thành công tại Ba Lan thường yêu cầu sự hiện diện của các đại lý, nhà phân phối hoặc văn phòng đại diện tại Ba Lan.

Mặc dù tiếng Anh đã khá phổ biến ở các khu vực thành thị của Ba Lan nhưng việc giao tiếp bằng tiếng Ba Lan vẫn được khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi hơn trong các cuộc đàm phán với doanh nhân Ba Lan.