Đặc tính và xu hướng phát triển thị trường đối với một số mặt hàng tiêu biểu tại Lào

1. Đặc tính thị trường Lào

Lào có tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt trung bình hơn 6% mỗi năm trong giai đoạn 1988-2008, và tăng trưởng của Lào gần đây đã một trong những tốc độ nhanh nhất ở châu Á, trung bình hơn 7% mỗi năm trong thập kỷ qua.

Tuy nhiên, Lào vẫn là một quốc gia có cơ sở hạ tầng kém phát triển, đặc biệt là ở các vùng nông thôn. Hệ thống đường giao thông hiện ở mức cơ bản, nhưng đang được cải thiện, và có hạn chế về viễn thông trong đường dây nội bộ và bên ngoài. Điện có sẵn cho 83% dân số. Nông nghiệp, chủ yếu là trồng lúa ở các vùng đất thấp, chiếm khoảng 20% GDP và 73% tổng số việc làm. Gần đây, quốc gia này đã phải đối mặt với tình trạng thâm hụt tài khoản vãng lai dai dẳng, dự trữ ngoại tệ giảm và nợ công ngày càng tăng.

Nền kinh tế Lào phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu tài nguyên thiên nhiên sử dụng nhiều vốn. Nền kinh tế đã được hưởng lợi từ đầu tư trực tiếp nước ngoài cao vào các đập thủy điện dọc sông Mekong, khai thác đồng và vàng, khai thác gỗ và xây dựng, mặc dù một số dự án trong các ngành này đã bị chỉ trích vì tác động đến môi trường.

Thủ tục hải quan đang được cải thiện xuyên suốt, nhưng một số cải cách vẫn chưa rõ ràng. Tốc độ thông quan đã được cải thiện rõ rệt trong những năm gần đây thông qua việc tinh giản quy trình theo các phương pháp như sử dụng hệ thống điện tử - SMART- Tax và e-mainfest - để tăng cường quản lý và kiểm tra hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu.

2. Quan hệ thương mại song phương giữa Việt Nam và Lào

Trong 10T/2022, tổng kim ngạch XNK của Việt Nam và Lào đạt 1, 4 tỷ USD, tăng 28,2% so với cùng kỳ năm 2021. Ước 11T/2022, tổng kim ngạch XNK của Việt Nam và Lào đạt 1,5 tỷ USD, tăng 25,9% so với cùng kỳ năm 2021.

Về xuất khẩu

Xuất khẩu của Việt Nam sang Lào trong 10T/2022 đạt 512,3 triệu USD, tăng 3,7% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, một số nhóm hàng chính có kim ngạch như sau: xăng dầu các loại đạt 58,1 triệu USD, tăng 246,9%; sản phẩm từ sắt thép đạt 35,1 triệu USD, giảm 43,9%; sắt thép các loại đạt 53,7 triệu USD, giảm 8%; phương tiện vận tải và phụ tùng đạt 31,7 triệu USD, giảm 19,5%; máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác đạt 52,1 triệu USD, tăng 4,5%; phân bón các loại đạt 29 triệu USD, tăng 55,5%; sản phẩm từ chất dẻo đạt 14,2 triệu USD, giảm 6,9%; hàng rau quả đạt 51,6 triệu USD, tăng 260,6%; …

Ước 11T/2022, xuất khẩu của Việt Nam sang Lào đạt 569,2 triệu USD, tăng 5,2% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó tăng ở một số nhóm hàng chính như: xăng dầu các loại ước đạt 64,9 triệu USD, tăng 215,4%; sản phẩm từ sắt thép ước đạt 38,8 triệu USD, giảm 43,8%; sắt thép các loại ước đạt 58,4 triệu USD, giảm 8,3%; phương tiện vận tải và phụ tùng ước đạt 31,7 triệu USD, giảm 23,8%; máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng khác ước đạt 58,1 triệu USD, tăng 6,8%; phân bón các loại ước đạt 31,2 triệu USD, tăng 50,1%; sản phẩm từ chất dẻo ước đạt 16,2 triệu USD, giảm 9,4%; …

Về nhập khẩu

Nhập khẩu của Việt Nam từ Lào trong 10T/2022 đạt 849,5 triệu USD, tăng 49,5% so với cùng kỳ năm 2021. Các mặt hàng chính trong cơ cấu các mặt hàng nhập khẩu của Việt Nam từ Lào bao gồm: cao su đạt 193,4 triệu USD, tăng 49%; gỗ và sản phẩm gỗ đạt 116,6 triệu USD, tăng 47,7%; phân bón các loại đạt 79,9 triệu USD, tăng 113,7%; hàng rau quả đạt 5,2 triệu USD, giảm 44,8%; quặng và khoáng sản khác đạt 71,9 triệu USD, tăng 4,3%.

Ước 11T/2022, nhập khẩu của Việt Nam từ Lào đạt 949,7 triệu USD, tăng 42,6% so với cùng kỳ năm 2021. Một số mặt hàng nhập khẩu tăng như cao su ước đạt 220,7 triệu USD, tăng 41,1%; gỗ và sản phẩm gỗ ước đạt 120,4 triệu USD, tăng 26,5%; phân bón các loại ước đạt 89,3 triệu USD, tăng 83,4%; hàng rau quả ước đạt 5,7 triệu USD, giảm 58,9%; quặng và khoáng sản khác ước đạt 76,9 triệu USD, giảm 1,1%.   

3. Xu hướng phát triển thị trường Lào

Thu nhập khả dụng tăng, đặc biệt là tầng lớp tinh hoa có khả năng tiếp cận các ngành công nghiệp dựa vào tài nguyên, tầng lớp trung lưu đang mở rộng chậm. Điều này có nghĩa là lĩnh vực tiêu dùng và dịch vụ ở Lào có khả năng tiếp tục tăng trưởng trong tương lai. Ví dụ, các bệnh viện tư nhân do Thái Lan tài trợ mới đang được xây dựng ở Viêng Chăn, doanh số bán ô tô đang tăng nhanh, khách sạn 5 sao đầu tiên của Lào được mở vào năm 2017 và thanh niên Lào ra nước ngoài ngày càng nhiều để có cơ hội mở mang tri thức.

Chính phủ cam kết trở thành một “liên kết đường bộ” quan trọng giữa Trung Quốc và ASEAN (giáp Trung Quốc, Thái Lan, Việt Nam, Campuchia và Miến Điện) cũng như “bình điện của Đông Nam Á” bằng cách khai thác thủy điện và cho một khu vực nhỏ hơn mở rộng các nguồn năng lượng gió, năng lượng mặt trời và nhiệt năng để xuất khẩu điện trong toàn khu vực. Ngành điện của Lào mở cửa cho đầu tư nước ngoài, với sự đại diện của nhiều công ty quốc tế. Thủy điện và cơ sở hạ tầng truyền tải và phân phối sẽ là trọng tâm tăng cường đầu tư của Chính phủ Lào khi nước này phát triển ngành công nghiệp điện, với cơ hội phát triển điện mặt trời là rất lớn.

Mặc dù đang giảm dần về đóng góp vào GDP trong những năm gần đây, ngành nông nghiệp Lào vẫn cho thấy nhiều hứa hẹn và là ưu tiên của Chính phủ Lào như một phần trong khái niệm phát triển Tăng trưởng Xanh của Chính phủ. Đất đai chưa được tận dụng. Mật độ dân số thấp của Lào, thị trường tiêu thụ hàng hóa nông sản và vật nuôi lớn ở các thị trường lân cận đã mang lại cơ hội cho các nhà đầu tư tìm hiểu về cơ hội nông nghiệp, bao gồm chăn nuôi, xây dựng nhà máy sữa và đầu tư vào các doanh nghiệp nông nghiệp. Cơ hội cho xuất khẩu các sản phẩm thu hoạch, trồng, chế biến hiện đại và các công nghệ khác sẽ giúp ngành nông nghiệp phát triển.

Các công ty quốc tế đang phát triển các đặc khu kinh tế ở các tỉnh Vientiane, Savannakhet và Champasak và 1 số những tỉnh khác. Các đặc khu kinh tế cung cấp một loạt các ưu đãi và miễn thuế cho các nhà đầu tư tùy thuộc vào ngành công nghiệp, bên cạnh đó Chính phủ Lào không ngừng nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh. Các nhà đầu tư quốc tế đã bị thu hút bởi sự dồi dào về nguồn điện rẻ, chi phí lao động thấp, vị trí trung tâm của Lào ở Tiểu vùng sông Mê Kông mở rộng, sự cải thiện của cơ sở hạ tầng giao thông.

Chính phủ Lào đã đặt mục tiêu du lịch, đặc biệt là du lịch sinh thái, là một lĩnh vực tăng trưởng chính trong tương lai. Lào đang cố gắng thu hút nhiều khách du lịch thượng lưu hơn đến thị trường của mình bằng cách tự do hóa các chính sách hàng không, khiến cho các chuyến bay đến và đi thường xuyên hơn và ít tốn kém hơn.

Chính phủ Lào đã tự do hóa hoàn toàn lĩnh vực bán lẻ vào năm 2015, cho phép các cơ sở bán lẻ nước ngoài vào nước này.

Mức độ phát triển cơ sở hạ tầng ở Lào còn thấp nhưng đang được cải thiện nhanh chóng.

Khoáng sản và lĩnh vực khai khoáng là nguồn lực chính thúc đẩy tăng trưởng ở Lào, đặc biệt là đồng và vàng. Các tài nguyên khoáng sản khác bao gồm bô xít và kali.