Đặc tính và xu hướng phát triển thị trường đối với một số mặt hàng tiêu biểu tại Mi-an-ma

1. Đặc tính thị trường Myanmar

Myanmar là nền kinh tế lớn thứ 7 của khối ASEAN. Khu vực dịch vụ lớn chiếm khoảng 46% GDP, trong đó ngành công nghiệp và nông nghiệp chiếm 28% và 26% GDP. Các ngành chính bao gồm chế biến nông sản, sản xuất, xây dựng và vận tải.

Vào tháng 7/2016, chính phủ Myanmar công bố chính sách kinh tế đầu tiên với 12 điểm chính, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển một hệ thống định hướng thị trường ở Myanmar và hỗ trợ phát triển ngành nông nghiệp, công nghiệp và cơ sở hạ tầng. Chính sách cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và cải thiện sự sự thuận lợi kinh doanh trong nước. Trước đó, các biện pháp cải cách quan trọng đã được đưa ra trong thời hạn 100 ngày của chính phủ mới.

Để nâng cấp cơ sở hạ tầng, chính phủ Myanmar đã tự do hóa lĩnh vực viễn thông và cho phép các nhà đầu tư nước ngoài tham gia đấu thầu vào các dự án viễn thông quốc gia. Vào năm 2014, hai giấy phép đã được cấp cho các nhà khai thác viễn thông quốc tế là Telenor của Na Uy và Ooredoo của Qatar với thời gian hoạt động là 15 năm. Việc mở cửa lĩnh vực viễn thông được coi là một bước quan trọng để cải cách kinh tế và nâng cấp cơ sở hạ tầng. Theo Ngân hàng Thế giới, tỷ lệ đăng ký điện thoại di động của Myanmar đã tăng từ 13% trong năm 2013 lên 76% vào năm 2015, phản ánh tiềm năng tăng trưởng khổng lồ của thị trường viễn thông ở nước này. Trong cùng năm đó, tỷ lệ đăng ký của Campuchia và Lào lần lượt là 133% và 53%.

Những cải cách và mở cửa của Myanmar đã thu hút sự chú ý của các công ty nước ngoài muốn chuyển các cơ sở sản xuất thâm dụng lao động của họ đến nước này.

Kinh tế Myanmar là nền kinh tế nông nghiệp. Nông nghiệp, chăn nuôi gia súc, thủy sản, và lâm sản chiếm 60% GDP. Các loại hạt và đậu, gạo, gỗ, bắp và sản phẩm thủy sản là những mặt hàng xuất khẩu chiếm ưu thế của Myanmar. Công nghiệp năng lượng và khoáng sản cũng là ngành chiếm tỷ trọng đáng kể trong xuất khẩu hàng năm của đất nước này.

Ngành dịch vụ và sản xuất vẫn còn kém phát triển. Nền kinh tế phi chính thức chiếm tỷ trọng lớn (lớn hơn cả nền kính tế chính thức) bao gồm từ các hoạt động buôn bán ngoại tệ, đến giáo dục, giao thương hàng hóa.

2. Quan hệ thương mại song phương giữa Việt Nam và Myanmar

Trong 10T/2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam và Myanmar đạt 728,7 triệu USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm 2021.

Về xuất khẩu

Trong 10T/2022, xuất khẩu của Việt Nam sang Myanmar đạt 451,7 triệu USD, tăng 40,8% so với cùng kỳ năm 2021.

Kim ngạch xuất khẩu các nhóm hàng:

+ Đối với nhóm chế biến, chế tạo: đạt 284,3 triệu USD, tăng gần 47% so với cùng kỳ năm 2021. Kim ngạch xuất khẩu một số mặt hàng chính trong nhóm này có mức tăng như sau: nguyên phụ liệu dệt, may, da, giày (50,6 triệu USD, tăng 80,6%); sản phẩm từ chất dẻo (46,9 triệu USD, tăng 46,9%); hàng dệt, may (45,9 triệu USD, tăng 71%); phân bón các loại (36,8 triệu USD, tăng 680,2%); máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác (27,8 triệu USD, tăng 47,8%).

+ Đối với nhóm vật liệu xây dựng: đạt gần 54 triệu USD, tăng 83,6% so với cùng kỳ năm 2021. Kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng đều tăng: dây điện và dây cáp điện 24,8 triệu USD, tăng 57,2%); sản phẩm từ sắt thép (17,5 triệu USD, tăng 82%); sắt thép các loại (11,7 triệu USD, tăng 190,7%).

+ Đối với nhóm nông, thủy sản: đạt 9,8 triệu USD, tăng 51,6% so với cùng kỳ năm 2021 (chủ yếu xuất khẩu mặt hàng cà phê, đạt 8,6 triệu USD, tăng gần 34%).

Về nhập khẩu

Trong 10T/2022, nhập khẩu của Việt Nam từ Myanmar đạt 277 triệu USD, giảm gần 13% so với cùng kỳ năm 2021. Mặt hàng nhập khẩu chính là hàng rau quả (hơn 90 triệu USD, tăng 2,7%), hàng thủy sản (5,8 triệu USD, tăng 93,4%).

3. Xu hướng phát triển thị trường Myanmar

Thị trường Myanmar hiện phân khúc bình dân vẫn chiếm phần lớn nhưng phân khúc tiêu dùng trung và cao cấp cũng đang có chiều hướng tăng từ khi Myanmar mở cửa thị trường, thu hút đầu tư nước ngoài nhiều, tăng cơ hội việc làm và thu nhập cho người dân. Trong đó, thành phố Yangon đánh giá là thị trường chính của Myanmar, định hướng tiêu dùng cho các thị trường còn lại tại nước này.

Mặt khác, thị hiếu tiêu dùng của người dân Myanmar không chỉ do nhu cầu tiêu dùng, mà còn ảnh hưởng bởi phong tục, tập quán và tôn giáo. Do đó, người dân Myanmar ưu tiên mua sắm những mặt hàng sử dụng trong cuộc sống gia đình. Họ thường chú ý đến giá cả trước, ít chủ động tiếp cận sản phẩm nếu không được giới thiệu, mời chào. Khi có người chọn mua sản phẩm ưng ý thì mức độ lan truyền thông tin sản phẩm rất nhanh. Sản phẩm có khuyến mãi hoặc rút thăm trúng thưởng sẽ được người tiêu dùng Myanmar quan tâm nhiều hơn.

Theo Trung tâm xúc tiến Thương mại và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh, hiện nay người dân Myanmar có cảm tình đặc biệt với hàng Việt Nam, tuy nhiên doanh nghiệp Việt Nam cần chú ý ghi rõ thông tin sản phẩm và giá bán bằng tiếng Myanmar hoặc tiếng Anh để người mua dễ nhận biết.

Các mặt hàng Việt Nam đã xuất khẩu và thâm nhập thị trường Myanmar ở nhiều lĩnh vực như nhựa gia dụng, may mặc, giày dép, thiết bị điện-điện tử, vật liệu xây dựng-hàng trang trí nội thất, văn phòng phẩm, thực phẩm...; trong đó, có thể kể đến một số thương hiệu hàng Việt Nam được người tiêu dùng Myanmar ưa chuộng gồm Kangaroo, Happy Cook; Đại Đồng Tiến, Điện Quang, Cadivi, Lioa, Visan, Sa Giang, Trung Nguyên, Tân Quang Minh...

Những mặt hàng chủ lực mà Việt Nam xuất khẩu sang Myanmar gồm sản phẩm từ sắt thép, thép các loại, phương tiện vận tải và phụ tùng máy móc, thiết bị dụng cụ phụ tùng. Việt Nam nhập khẩu từ Myanmar cao su nguyên liệu, gỗ và lâm sản, nông sản, thủy sản.

4. Một số địa chỉ website hữu ích

- Cổng thông tin thương mại quốc gia Myanmar: https://myanmartradeportal.gov.mm/en

- Hệ thống Myanmar TradeNet: https://myanmartradenet.com

- Cổng thông tin thương mại dịch vụ và đầu tư Myanmar: https://servicetrade.gov.mm