Tình hình xúc tiến thương mại, đầu tư giữa Việt nam – EU

42% doanh nghiệp châu Âu dự đoán dòng vốn FDI vào Việt Nam sẽ tăng cuối năm 2022

Chỉ số Môi trường Kinh doanh cho thấy niềm tin của các doanh nghiệp châu Âu về môi trường đầu tư, kinh doanh Việt Nam giảm nhẹ. Song, chủ tịch EuroCham nhận định, Việt Nam vẫn đang mang lại cơ hội đầu tư lớn.

Kết quả mới nhất của Chỉ số Môi trường Kinh doanh (BCI) quý III/2022 do Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) công bố ngày 17/10 cho thấy, trong quý III/2022, niềm tin của các doanh nghiệp châu Âu về môi trường đầu tư và kinh doanh giảm xuống 62,2 điểm phần trăm, trong bối cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu.

Theo báo cáo, mặc dù nền kinh tế Việt Nam trong quý III tăng trưởng kỷ lục ở mức 13,67% so với cùng kỳ năm trước, nhưng BCI đã giảm quý thứ hai liên tiếp, tương ứng giảm 6,4 điểm phần trăm so với quý II và 10,8 điểm so với quý I/2022.

Điều này xảy ra trong bối cảnh các tác động không ổn định từ điều kiện kinh tế toàn cầu vẫn tiếp diễn, như xung đột leo thang ở Ukraine, áp lực lạm phát dai dẳng, tình trạng thiếu lao động trên toàn thế giới và tăng trưởng toàn cầu trì trệ.

Có khoảng 42% người tham gia khảo sát dự đoán rằng nền kinh tế Việt Nam sẽ ổn định hoặc cải thiện trong quý IV/2022. Đây là mức giảm 18 điểm phần trăm so với quý trước, thời điểm có tới 60% giữ quan điểm này.

Mặc dù vậy, khi được hỏi về triển vọng kinh doanh của chính doanh nghiệp họ trong quý IV/2022, có 45% lãnh đạo các doanh nghiệp châu Âu đưa ra câu trả lời tích cực, chỉ giảm 4 điểm so với quý trước. Hơn nữa, chỉ số về 'kỳ vọng kế hoạch đầu tư', 'đơn đặt hàng' và doanh thu vẫn tương đối ổn định so với quý trước.

Đối với xu hướng đầu tư trực tiếp nước ngoài, 42% doanh nghiệp châu Âu được khảo sát dự đoán rằng công ty của họ sẽ tăng dòng vốn FDI vào Việt Nam vào cuối năm 2022. Họ cũng chỉ ra rằng Việt Nam có thể tăng mức vốn FDI này bằng cách giảm bớt khó khăn về hành chính (68%), cải thiện cơ sở hạ tầng (53%), phát triển năng lực nguồn nhân lực (39%), và giảm rào cản thị thực cho các chuyên gia nước ngoài (39%).

Ở một khía cạnh khác, mặc dù 1/4 số người được hỏi xác định tăng trưởng xanh là yếu tố then chốt trong việc thu hút FDI vào Việt Nam, nhưng số lượng người được hỏi đánh giá tích cực về tiềm năng xanh của Việt Nam đã giảm từ 44% xuống 32%. Để thúc đẩy phát triển xanh, nhóm phân tích báo cáo BCI khuyến nghị Việt Nam cần cải thiện khung pháp lý (92%), cơ sở hạ tầng (87%) và các ưu đãi về đầu tư (86%).

Tương lai tươi sáng đang ở phía trước. Việt Nam mang lại cơ hội đầu tư lớn cho các doanh nghiệp châu Âu và chúng tôi rất vui mừng về triển vọng của đất nước trong trung và ngắn hạn. Thông qua Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU và cam kết chung của chúng tôi về phát triển bền vững, các công ty Việt Nam và châu Âu có rất nhiều tiềm năng tăng trưởng.

Chủ tịch EuroCham Alain Cany nhấn mạnh, đúng là hiện tại bối cảnh đang kém lạc quan hơn so với thời điểm đầu năm 2022 do các yếu tố bên ngoài làm chậm tốc độ tăng trưởng toàn cầu. Quý IV cũng có thể sẽ kém khả quan hơn so với quý II hoặc III trong năm. Tuy nhiên, những kết quả BCI này rất đáng khích lệ. Việt Nam chắc chắn sẽ có vị thế tốt hơn trong hai hoặc ba năm tới, chứng tỏ vị thế của mình là một trong số các điểm đến đầu tư và kinh doanh năng động nhất.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu bất ổn như hiện nay, BCI ở Việt Nam vẫn cao hơn 10,2% so với thời điểm trước đại dịch, quý 4/2019 và cao hơn 1,2% so với quý 4/2020.

Chỉ số môi trường kinh doanh (BCI) là khảo sát hàng đầu của cộng đồng đầu tư và kinh doanh châu Âu tại Việt Nam. Để hiểu rõ hơn về thị trường Việt Nam, EuroCham đã mời hơn 1.200 thành viên, đại diện cho hầu hết mọi lĩnh vực của nền kinh tế Việt Nam, cung cấp thông tin cập nhật hàng quý về đánh giá môi trường kinh doanh của Việt Nam và đưa ra dự báo tình hình hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp tại Việt Nam. Decision Lab YouGov là đơn vị tiến hành nghiên cứu và tổng hợp dữ liệu BCI.

Việt Nam – EU hợp tác xây dựng chuỗi cung ứng đa dạng bền vững

Nhằm tăng cường kết nối quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu EU, song song với nỗ lực đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp hai Bên khai thác tối đa các cơ hội thị trường, thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác mới với ưu thế từ Hiệp định EVFTA, Bộ Công Thương đã phối hợp với Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam và Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu EuroCham tổ chức Diễn đàn Thương mại Việt Nam – EU với chủ đề “Việt Nam – EU hợp tác xây dựng chuỗi cung ứng đa dạng bền vững” vào ngày 29 tháng 9 năm 2022 tại thành phố Hồ Chí Minh.

Tham dự sự kiện trực tiếp và trực tuyến có Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, Đại diện Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành phố, Đại sứ - Trưởng Phái đoàn EU tại Việt Nam, Đại diện ngoại giao các quốc gia thành viên EU tại Việt Nam, Lãnh đạo EuroCham, các Thương vụ Việt Nam tại châu Âu, hiệp hội ngành hàng, chuyên gia trong nước và quốc tế, cùng hàng trăm doanh nghiệp và nhà đầu tư Việt Nam và châu Âu.

Diễn đàn đã tập trung thảo luận, đánh giá những ảnh hưởng từ biến động thị trường, cảnh báo rủi ro phát sinh đối với xuất khẩu hàng hóa và hoạt động giao dịch thương mại, cũng như nhận định thực tiễn hai năm thực thi Hiệp định EVFTA, những yếu tố thuận lợi và thách thức đặt ra trong thời gian tới, đồng thời khuyến nghị nhiều giải pháp thiết thực, kịp thời cho doanh nghiệp. Sự kiện cũng cung cấp một kênh trao đổi thông tin, quan điểm một cách toàn diện, đa chiều dưới nhiều góc nhìn xác thực của các chuyên gia, dự báo kịch bản tăng trưởng, triển vọng mở rộng hợp tác trong những lĩnh vực hai Bên cùng quan tâm, điển hình như kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi năng lượng, hợp tác phát triển bền vững. Đây là những lĩnh vực thế mạnh và ưu tiên phát triển trong chính sách của EU, đồng thời cũng phù hợp với các định hướng chiến lược phát triển kinh tế, xã hội của Việt Nam.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đặc biệt ghi nhận những kết quả tích cực trong trao đổi thương mại, đầu tư giữa hai Bên sau hai năm EVFTA đi vào hiệu lực bất chấp bối cảnh kinh tế, giao thương và chuỗi cung ứng đối mặt với nhiều khó khăn do đại dịch và các bất ổn địa chính trị khu vực và toàn cầu. Chính phủ Việt Nam đang rất quan tâm hỗ trợ mở rộng thị trường và tăng cường quan hệ đối tác toàn diện với EU cũng như các nước thành viên, tạo tiền đề rất lớn để thúc đẩy các hoạt động hợp tác song phương trong thời gian tới, không chỉ giới hạn trong thương mại, mà còn mở rộng ra nhiều lĩnh vực hợp tác kinh tế khác.

Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh, với lợi thế lớn từ Hiệp định EVFTA và tới đây là EVIPA, Việt Nam sẽ có nhiều điều kiện thuận lợi trong thu hút vốn đầu tư, chuyển giao công nghệ, các dự án hỗ trợ từ phía các đối tác EU để đẩy mạnh cơ cấu kinh tế theo hướng xanh và bền vững, bao gồm cả vấn đề sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, chuyển đổi công nghệ cao trong sản xuất, giúp hàng hóa Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật và môi trường của EU, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng hoàn chỉnh bền vững, cùng có lợi với EU.

Trao đổi quan điểm tại Diễn đàn, các chuyên gia trong nước và quốc tế đánh giá cao tiềm năng của thị trường Việt Nam, cũng như triển vọng phát triển quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam – EU trong thời gian tới; đồng thời cũng chỉ ra không ít hạn chế tồn tại và những thách thức đặt ra từ cả năng lực nội tại đến bối cảnh thị trường, đặc biệt khi tình hình quốc tế dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, tiềm ẩn nguy cơ suy thoái, lạm phát cao, vấn đề an ninh năng lượng và lương thực ngày càng cấp thiết. Việt Nam hiện đang tích cực xây dựng và triển khai các định hướng, giải pháp thích ứng phù hợp, linh hoạt với tình hình mới; khơi thông mọi nguồn lực cho phục hồi và phát triển kinh tế; đa dạng hóa chuỗi cung ứng; chú trọng chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng; đồng thời ổn định môi trường đầu tư kinh doanh hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ, Ông Tạ Hoàng Linh nhấn mạnh, Bộ Công Thương sẽ phát huy tối đa hệ thống các Thương vụ Việt Nam tại EU tích cực hỗ trợ doanh nghiệp hai Bên tiếp cận thị trường, tận dụng lợi thế từ Hiệp định EVFTA để đẩy mạnh giao thương, kết nối đầu tư, đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp chung tay xây dựng chuỗi cung ứng đa dạng, bền vững.

Đối với lĩnh vực chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam, Chủ tịch EuroCham, ông Alain Cany cho biết phía châu Âu khuyến khích việc phát triển các nguồn năng lượng xanh, năng lượng tái tạo tại Việt Nam. Lộ trình giảm phát thải carbon đòi hỏi sự cấp kinh phí phù hợp ở mọi cấp độ kinh tế. Việc triển khai những chính sách và quy định về tài chính xanh đối với các thể chế tài chính của Việt Nam sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp quản lý rủi ro, đảm bảo các hoạt động kinh doanh, đầu tư lâu dài và chất lượng trước bối cảnh thế giới thay đổi nhanh chóng. Đồng thời, EuroCham lưu ý để tận dụng tối đa lợi thế từ các FTA Việt Nam đã ký kết, doanh nghiệp Việt cần tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về môi trường và đáp ứng được thị hiếu tiêu dùng xanh, tiêu dùng bền vững tại châu Âu.

Tại phiên thảo luận, đại diện các doanh nghiệp Việt Nam và châu Âu cũng chia sẻ nhiều bài học kinh nghiệm và các thực tiễn tốt trong sản xuất, kinh doanh và định hướng phát triển gắn với các tiêu chí xanh, sạch và bền vững. Đây cũng là xu thế tất yếu trên toàn cầu và là con đường bắt buộc để doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi giá trị mới. Theo đó, nỗ lực xanh hóa sản xuất, bảo vệ môi trường, cũng như thực hiện các trách nhiệm xã hội cần được chú trọng và đẩy mạnh hơn nữa.

Thông qua những trao đổi quý báu của các chuyên gia, các tổ chức tư vấn cùng sự thảo luận sôi nổi của các đại biểu, Diễn đàn đã đạt được kết quả hết sức tích cực, mở ra một kênh tương tác trao đổi thông tin đa chiều và thức thời; đồng thời hỗ trợ thiết lập mạng lưới kết nối đối tác giữa doanh nghiệp hai Bên. Cũng trong khuôn khổ Diễn đàn, Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ, Bộ Công Thương đã công bố Mục cơ sở dữ liệu hỗ trợ tra cứu xác minh thông tin doanh nghiệp tại trang web: https://goglobal.moit.gov.vn.