Các thành viên WTO tăng hạn chế thương mại đối với thực phẩm, thức ăn chăn nuôi, phân bón trong bối cảnh nhiều khủng hoảng

“Các thành viên ngày càng thực hiện nhiều hạn chế thương mại mới, đặc biệt là về mặt xuất khẩu, trước hết là trong bối cảnh đại dịch và gần đây là trong bối cảnh chiến tranh ở Ukraine và khủng hoảng an ninh lương thực. Tổng giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala phát biểu tại cuộc họp rằng mặc dù một số hạn chế xuất khẩu này đã được dỡ bỏ nhưng nhiều hạn chế khác vẫn tồn tại. “Trong số 78 biện pháp hạn chế xuất khẩu đối với thực phẩm, thức ăn chăn nuôi và phân bón được đưa ra kể từ khi bắt đầu chiến tranh vào cuối tháng 2, 58 biện pháp vẫn còn hiệu lực, bao gồm khoảng 56,6 tỷ USD thương mại. Những con số này đã tăng lên kể từ giữa tháng 10, đây sẽ là một nguyên nhân gây lo ngại.”

Trong giai đoạn xem xét báo cáo, từ giữa tháng 10 năm 2021 đến giữa tháng 10 năm 2022, các thành viên WTO đã đưa ra nhiều biện pháp tạo thuận lợi thương mại (376) hơn là hạn chế thương mại (214) đối với hàng hóa (không liên quan đến đại dịch), với số lượng trung bình số biện pháp tạo thuận lợi thương mại mỗi tháng ở mức cao nhất kể từ năm 2012. Phần lớn việc tạo thuận lợi xảy ra ở phía nhập khẩu trong khi hầu hết các hạn chế là ở phía xuất khẩu. Lần đầu tiên kể từ khi bắt đầu thực hiện giám sát vào năm 2009, số lượng hạn chế xuất khẩu nhiều hơn số lượng hạn chế nhập khẩu.

Phạm vi thương mại của các biện pháp tạo thuận lợi thương mại ước tính là 1.160,5 tỷ USD và của các biện pháp hạn chế thương mại là 278,0 tỷ USD. Kho dự trữ hạn chế nhập khẩu có hiệu lực cũng tiếp tục tăng lên. Đến giữa tháng 10 năm 2022, hơn 9% lượng hàng nhập khẩu toàn cầu tiếp tục bị ảnh hưởng bởi các biện pháp hạn chế nhập khẩu được áp dụng từ năm 2009 và vẫn còn hiệu lực.

Số lần khởi xướng điều tra phòng vệ thương mại đã giảm mạnh trong giai đoạn xem xét (10,9 lần khởi xướng mỗi tháng, thấp nhất kể từ năm 2012) sau khi đạt mức cao nhất vào năm 2020 (36,1 lần khởi xướng mỗi tháng). Những hành động này vẫn là một công cụ chính sách thương mại quan trọng đối với nhiều thành viên, chiếm 37,4% trong tổng số các biện pháp thương mại không liên quan đến COVID-19 đối với hàng hóa được ghi nhận. Chống bán phá giá tiếp tục là hành động phòng vệ thương mại thường xuyên nhất xét về số lần khởi xướng và chấm dứt.

Việc thực hiện các biện pháp thương mại mới liên quan đến COVID-19 đã giảm tốc trong 12 tháng qua, với 45 biện pháp như vậy được ghi nhận đối với hàng hóa và 4 biện pháp đối với dịch vụ. Thông tin bổ sung được các thành viên WTO truyền đạt chủ yếu bao gồm việc chấm dứt các biện pháp hiện hành hoặc sửa đổi các biện pháp khác. Số lượng các biện pháp hỗ trợ mới liên quan đến COVID-19 của các thành viên WTO và các quan sát viên nhằm giảm thiểu tác động kinh tế và xã hội của đại dịch đã giảm mạnh trong giai đoạn xem xét.

Kể từ khi đại dịch bùng phát, 443 biện pháp liên quan đến thương mại và thương mại liên quan đến COVID-19 trong lĩnh vực hàng hóa đã được đưa ra. Hầu hết là tạo thuận lợi thương mại (246 hoặc 56%), trong khi phần còn lại là hạn chế thương mại (197 hoặc 44%). Trong thời gian xem xét, các thành viên tiếp tục loại bỏ dần các biện pháp đo lường liên quan đến đại dịch và đặc biệt là các biện pháp hạn chế.

Theo thông tin mà Ban thư ký WTO nhận được, tính đến giữa tháng 10 năm 2022, 79,2% các hạn chế thương mại liên quan đến COVID-19 đã được bãi bỏ, để lại 27 hạn chế xuất khẩu và 14 hạn chế nhập khẩu. Mặc dù số lượng các hạn chế thương mại liên quan đến đại dịch vẫn còn tồn tại đã giảm, nhưng mức độ bao phủ thương mại của chúng vẫn quan trọng ở mức 134,6 tỷ USD.

Kể từ khi đại dịch bùng phát, một đặc điểm nhất quán của thương mại và các biện pháp liên quan đến thương mại được thực hiện để đối phó với cuộc khủng hoảng COVID-19 là thường xuyên thay đổi, điều chỉnh và hủy bỏ dần các biện pháp đó để phản ánh tình hình đang diễn biến.

Danh sách cập nhật các biện pháp được thực hiện trong bối cảnh đại dịch hiện nay có sẵn trên trang COVID-19 của trang web WTO và bao gồm các lĩnh vực hàng hóa, dịch vụ và sở hữu trí tuệ cũng như các biện pháp được các thành viên thông báo về hỗ trợ kinh tế chung.

Nguồn: WTO