Tái khởi động đàm phàn về Sáng kiến WTO về Thương mại Điện tử

Tổng quan về Sáng kiến Thương mại Điện tử trong khuôn khổ WTO

Một nhóm gồm 71 thành viên WTO đã đồng ý tại Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 11 vào tháng 12 năm 2017 để bắt đầu công việc thăm dò hướng tới các cuộc đàm phán WTO trong tương lai về các khía cạnh liên quan đến thương mại của thương mại điện tử. Cụ thể, tại Hội nghị này, các nhóm thành viên có cùng quan điểm đã đưa ra các tuyên bố chung về việc thúc đẩy các cuộc thảo luận về thương mại điện tử, về việc phát triển một khuôn khổ đa phương về tạo thuận lợi cho đầu tư, về việc thành lập một nhóm làm việc về các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSMEs) và về việc thúc đẩy các cuộc đàm phán đang diễn ra trong nước theo quy định trong thương mại dịch vụ. Các nhóm này được mở cho tất cả các thành viên. Vào tháng 1 năm 2019, 76 thành viên WTO đã xác nhận trong một tuyên bố chung ý định bắt đầu các cuộc đàm phán này. Họ đồng ý "tìm cách đạt được kết quả tiêu chuẩn cao dựa trên các hiệp định và khuôn khổ hiện có của WTO với sự tham gia của càng nhiều thành viên WTO càng tốt".

Tính đến tháng 1 năm 2021, có 87 thành viên WTO tham gia các cuộc thảo luận này, chiếm hơn 90% thương mại toàn cầu. Như trường hợp của tất cả các sáng kiến chung, việc tham gia vào JI thương mại điện tử dành cho tất cả các thành viên WTO. Sáng kiến do Đại sứ George Mina (Úc), Đại sứ YAMAZAKI Kazuyuki (Nhật Bản) và Đại sứ Tan Hung Seng (Singapore) đồng triệu tập.

Các cuộc đàm phán dựa trên các đề xuất bằng văn bản của các thành viên được cung cấp cho toàn bộ thành viên WTO. Chúng được tiến hành thông qua sự kết hợp của các phiên họp toàn thể, các nhóm tập trung và các cuộc họp nhóm nhỏ.

Các vấn đề nêu ra trong báo cáo của các thành viên được thảo luận theo sáu chủ đề chính: tạo điều kiện cho thương mại điện tử, tính mở và thương mại điện tử, niềm tin và thương mại kỹ thuật số, các vấn đề liên ngành, viễn thông và tiếp cận thị trường.

Trong suốt các cuộc đàm phán, những người tham gia đã được những người đồng triệu tập khuyến khích xem xét các cơ hội và thách thức mà các thành viên phải đối mặt, bao gồm cả các nước đang phát triển và kém phát triển nhất, cũng như các doanh nghiệp nhỏ.

Các bên tham gia đã nhận định rằng dịch COVID-19 đã làm tăng tính cấp thiết của việc phát triển các quy tắc toàn cầu về thương mại kỹ thuật số. Bất chấp những thách thức do đại dịch gây ra, các cuộc đàm phán vẫn tiếp tục tiến triển ở dạng trực tuyến.

Vào tháng 9 năm 2021, các thành viên đã ban hành một văn bản đàm phán tổng hợp sửa đổi nhằm đánh giá tiến độ và làm cơ sở cho các cuộc đàm phán đang diễn ra. Tại một cuộc họp báo chung được tổ chức vào tháng 12 năm 2021, những người đồng triệu tập đã hoan nghênh những tiến bộ đạt được trong sáng kiến. Tuyên bố đầy đủ của họ có sẵn ở đây.

Sáng kiến này vẫn đang đi đúng hướng để mang lại tiến bộ đáng kể trước Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 12.

Diễn biến mới nhất

Tại phiên họp gần đây nhất ngày 12-15 tháng 9 năm 2022, các cuộc họp đã giải quyết một số chủ đề, bao gồm cả thời gian thực hiện một thỏa thuận trong tương lai về thương mại điện tử, đặc biệt là đối với các nước đang phát triển và kém phát triển nhất, quyền truy cập vào các nền tảng trực tuyến và cạnh tranh trong thương mại điện tử. Các nhà đàm phán tiếp tục tìm kiếm sự hội tụ về các chủ đề như an ninh mạng, quyền riêng tư, dịch vụ viễn thông, hóa đơn điện tử và khuôn khổ giao dịch điện tử. Hai cụm cuộc họp nữa sẽ diễn ra vào tháng 10 và tháng 11, với các bên đồng triệu tập nhằm đưa ra một văn bản đàm phán hợp lý hơn vào cuối năm nay.

Một “phiên kiểm kê” đã xem xét một số đề xuất chưa thu hút được sự ủng hộ chung từ những người tham gia đàm phán. Các đề xuất đã được kiểm tra để giúp những người đề xuất của họ quyết định cách đưa những đề xuất này về phía trước. Sau khi các đề xuất đơn lẻ bị rút lại vào tháng 7, một đề xuất tiếp theo đã bị rút lại vào tháng 9 do thiếu sự ủng hộ. Những người đồng triệu tập đã khen ngợi các thành viên vì sự linh hoạt của họ trong vấn đề này.

Đại sứ Kazuyuki Yamazaki (Nhật Bản), đồng chủ trì sáng kiến và chủ trì phiên họp toàn thể năm nay, nhấn mạnh tiềm năng to lớn của thương mại điện tử đối với nền kinh tế toàn cầu. Ông nói: “Các nhà cung cấp sản phẩm và dịch vụ từ xa sẽ được hưởng lợi từ các quy tắc đa phương của các cuộc đàm phán này. Chúng tôi muốn tăng cường nỗ lực của mình vào cuối năm nay để đạt được kết quả khả quan và tiến xa hơn.”

Đại sứ Yamazaki hoan nghênh sự tham gia của các quan chức thủ đô trong các cuộc đàm phán và khuyến khích các thành viên cử quan chức tới các cuộc họp sắp tới vào tháng 10 và tháng 11.

Nhìn về giai đoạn tiếp theo của đàm phán, Đại sứ George Mina (Úc), đồng triệu tập, cho biết đến cuối năm, sáng kiến này nhằm kết thúc đàm phán về phần lớn các vấn đề còn tồn tại. “Chúng tôi vẫn nghĩ rằng điều này nằm trong tầm tay,” anh ấy nói, “nhưng nó sẽ yêu cầu tất cả chúng ta phải thắt dây an toàn và thể hiện kiểu thỏa hiệp mà chúng ta đã thấy trong suốt một năm rưỡi qua.”

Đại sứ Mina nói thêm: “Điều này sẽ yêu cầu các thành viên tiếp sức ở những lĩnh vực chưa đạt được sự hội tụ và lùi lại ở những nơi rõ ràng là không có đủ sự hỗ trợ. Điều này đòi hỏi sự tham gia của các quan chức cấp cao và chính trị trong những tuần tới.”

Nhấn mạnh tầm quan trọng của các cuộc đàm phán, ông nói: “Nền tảng cho mọi hoạt động về thương mại kỹ thuật số trong tương lai sẽ bắt nguồn từ đây. Vì vậy, điều quan trọng là chúng tôi phải tiếp tục động lực này và điều quan trọng là phải tiếp tục với sự đóng góp mà tất cả các nhóm và ban lãnh đạo của chúng tôi đang thực hiện.”

Đại sứ Mina lưu ý rằng sau ba phiên họp tiếp theo được tổ chức trước cuối năm nay, những người đồng triệu tập sẽ đưa ra một văn bản hợp nhất sửa đổi, cho phép các thành viên làm việc vào năm 2023 để hoàn tất các cuộc đàm phán này. Ông kết luận: “Điều đó nằm trong tầm tay của chúng ta vào năm 2023 nếu chúng ta có thể duy trì đà phát triển này".

Phát biểu thay mặt Đại sứ Hung Seng Tan, đồng chủ trì sáng kiến, Phó Đại diện Thường trực Singapore, Darry Leong, lưu ý rằng sáng kiến này rất gần với việc “làm sạch” văn bản về hóa đơn điện tử, khung giao dịch điện tử và an ninh mạng. Anh ấy nói: “Khi đường băng ngày càng ngắn lại, điều quan trọng là phải đặt ra một lộ trình để vạch ra con đường phía trước của chúng ta. Mục tiêu là đặt ra các mốc quan trọng và một kế hoạch cụ thể để giải quyết các vấn đề còn tồn tại trong các cuộc đàm phán.”./.

Nguồn: WTO