Tổng quan về tình hình đàm phán Hiệp định Trợ cấp Thủy sản
Theo số liệu của Tổ chức Lương Nông Liên hợp quốc, trữ lượng cá có nguy cơ sụt giảm ở nhiều nơi trên thế giới do khai thác quá mức. Người ta ước tính rằng 34% trữ lượng toàn cầu bị đánh bắt quá mức so với 10% vào năm 1974, có nghĩa là chúng đang bị khai thác với tốc độ mà quần thể cá không thể tự bổ sung. Các ước tính khác chỉ ra rằng có tới 50% trữ lượng được đánh giá bị đánh bắt quá mức. Nguồn cá giảm có nguy cơ làm trầm trọng thêm tình trạng nghèo đói và gây nguy hiểm cho các cộng đồng dựa vào đánh bắt thủy sản để kiếm sống và đảm bảo an ninh lương thực. Về lý thuyết, trữ lượng cá thấp đồng nghĩa với việc đánh bắt mất nhiều thời gian hơn và tốn nhiều tiền hơn. Tuy nhiên, ngân sách nhà nước - hiện ước tính khoảng 35 tỷ đô la Mỹ mỗi năm trên toàn cầu, trong đó khoảng 22 tỷ đô la Mỹ dành cho việc nâng cao năng lực và nỗ lực - cho phép nhiều đội tàu đánh cá hoạt động lâu hơn và xa hơn trên biển, gây hại cho sinh vật biển.
Việc tạo ra các nguyên tắc trợ cấp nghề cá là chủ đề công việc của Nhóm đàm phán về các quy tắc của WTO kể từ năm 2001, với việc xây dựng nhiệm vụ đàm phán của nhóm đã được thống nhất vào năm 2005. Việc các nhà lãnh đạo thế giới thông qua các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) của Liên hợp quốc vào tháng 9 năm 2015, và nhiệm vụ đàm phán đã được thống nhất tại Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 11 (MC11) vào năm 2017, đã mang lại cảm giác cấp bách mới cho các cuộc đàm phán.
Chủ tọa đàm phán hiện tại, Đại sứ Santiago Wills của Colombia, được bầu vào tháng 11 năm 2019. Tổng giám đốc Ngozi Okonjo-Iweala, khi nhậm chức vào ngày 1 tháng 3 năm 2021, đã xác định việc kết thúc đàm phán trợ cấp thủy sản là ưu tiên hàng đầu của MC12, trong đó ban đầu dự kiến diễn ra vào tháng 6 năm 2020 tại Nur-Sultan, Kazakhstan. Do các hạn chế về COVID-19, MC12 đã bị hoãn đến ngày 30 tháng 11 năm 2021; tuy nhiên, vào ngày 26 tháng 11, các thành viên WTO đã quyết định hoãn hội nghị một lần nữa sau khi bùng phát một chủng vi rút COVID-19 đặc biệt dễ lây lan.
Trong các cuộc thảo luận tăng cường trước thềm MC12 được lên lịch lại (12-17 tháng 6 năm 2022 tại Geneva), các thành viên tiếp tục đàm phán trên cơ sở dự thảo thỏa thuận do chủ tịch lưu hành như là sản phẩm của công việc tập thể của các thành viên. Tại MC12, vào ngày 17 tháng 6 năm 2022, sau các cuộc đàm phán suốt ngày đêm, các thành viên WTO đã đạt được “Gói Geneva” gồm các kết quả đàm phán đa phương, bao gồm cả việc thông qua Hiệp định mới của WTO về Trợ cấp Thủy sản.
“Hiệp định cấm hỗ trợ đánh bắt cá bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Nó cấm hỗ trợ đánh bắt các cổ phiếu bị đánh bắt quá mức. Và cần phải có một bước đầu tiên nhưng quan trọng để hạn chế trợ cấp cho tình trạng thừa công suất và đánh bắt quá mức bằng cách chấm dứt trợ cấp cho hoạt động đánh bắt trên biển không được kiểm soát”, Tổng Giám đốc WTO, bà Okonjo-Iweala đã chia sẻ với các thành viên tại phiên bế mạc MC12, đồng thời lưu ý tác động tích cực đối với 260 triệu người. phụ thuộc vào nghề cá biển để kiếm sống.
Theo Hiệp định, các Thành viên cũng cam kết dành sự quan tâm đặc biệt và thực hiện các biện pháp kiềm chế thích hợp khi cấp trợ cấp cho các tàu không treo cờ của họ và khi cấp trợ cấp cho các hoạt động đánh bắt cá hoặc liên quan đến đánh bắt đối với trữ lượng mà các mức còn lại chưa được xác định. Hơn nữa, Thỏa thuận có các điều khoản về thông báo và minh bạch, theo đó mọi thành viên được yêu cầu cung cấp thông tin liên quan đến việc thực hiện Thỏa thuận. Thông tin này bao gồm loại hoặc hình thức hoạt động đánh bắt được trợ cấp và trong phạm vi có thể, tình trạng trữ lượng cá đang được đề cập, dữ liệu đánh bắt, các biện pháp quản lý nghề cá, thông tin về các tàu được hưởng trợ cấp, và danh sách các tàu và các nhà khai thác được xác định là đã tham gia đánh bắt IUU.
Về đối xử đặc biệt và khác biệt, một “điều khoản hòa bình” áp dụng cho các thành viên đang phát triển và LDCs, theo đó giải quyết tranh chấp sẽ không áp dụng trong hai năm kể từ ngày Hiệp định có hiệu lực đối với các khoản trợ cấp góp phần vào đánh bắt IUU cũng như các khoản trợ cấp liên quan đến trữ lượng khai thác quá mức được cung cấp để đánh bắt cá trong vùng đặc quyền kinh tế của họ. Ngoài ra, các thành viên được yêu cầu thực hiện sự kiềm chế thích đáng trong việc đưa ra các vấn đề liên quan đến một thành viên LDC. Các thành viên đang phát triển có tỷ trọng sản lượng đánh bắt cá toàn cầu không quá 0,8% và các nước kém phát triển có thể cung cấp thông báo về thông tin liên quan đến nghề cá bốn năm một lần thay vì hai năm một lần. Cũng theo Hiệp định, hỗ trợ kỹ thuật có mục tiêu và xây dựng năng lực sẽ được cung cấp cho các thành viên đang phát triển và LDCs để giúp họ thực hiện Hiệp định. Để hỗ trợ cho sự hỗ trợ này, Hiệp định quy định việc thành lập Cơ chế tài trợ nghề cá tự nguyện.
Thỏa thuận sẽ có hiệu lực sau khi được hai phần ba số thành viên chấp nhận văn kiện pháp lý của mình. Theo Thỏa thuận, các Thành viên đã đồng ý tiếp tục đàm phán về các vấn đề còn tồn đọng, nhằm đưa ra các khuyến nghị của MC13 về các điều khoản bổ sung nhằm nâng cao hơn nữa các nguyên tắc của Thỏa thuận. Nhiều vấn đề phức tạp về mặt kỹ thuật và nhạy cảm về chính trị đã được giải quyết trong Thỏa thuận, và các văn bản dự thảo trước đây đã được gửi tới các Bộ trưởng tạo cơ sở vững chắc cho các cuộc đàm phán tiếp theo. Do đó, “làn sóng đàm phán thứ hai” này được kỳ vọng sẽ tập trung và có thể mang lại kết quả. Hiệp định quy định thời hạn tối đa để hoàn thành các cuộc đàm phán này là bốn năm kể từ khi Hiệp định có hiệu lực.
Tình hình thảo luận mới nhất về triển khai Hiệp định
Vào ngày 23 tháng 11 năm 2022, các thành viên WTO đã tăng cường chuẩn bị cho làn sóng đàm phán trợ cấp thủy sản thứ hai bằng cách tổ chức hội thảo đầu tiên trong số hai hội thảo xây dựng kiến thức phù hợp với các khuyến nghị của các thành viên trong cuộc họp động não của họ vào tháng 10. Các thành viên đã nghe các bài trình bày từ các cơ quan trong nước chịu trách nhiệm thực hiện Hiệp định về trợ cấp nghề cá, cũng như từ các chuyên gia của một số tổ chức quốc tế. Các thành viên cũng có cơ hội để đưa ra những phản ánh của riêng họ.
Theo nhận định của Phó Tổng Giám đốc WTO, bà Angela Ellard, tại cuộc họp tháng 10, các thành viên đã cam kết hoàn thành đợt thứ hai trước Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 13 (MC13), với trọng tâm chính là giải quyết tình trạng dư thừa và đánh bắt quá mức, bao gồm cả đối xử đặc biệt và khác biệt. Tại cuộc họp đó, các thành viên cũng bày tỏ quan điểm rằng trước khi bắt đầu đàm phán dựa trên văn bản, trước hết nên lùi lại một bước và tham gia vào một số hoạt động 'xây dựng kiến thức' dưới hình thức hội thảo kỹ thuật.
Các thành viên tham gia hội thảo tại hội thảo, bao gồm đại diện theo vốn của cả các thành viên quốc gia phát triển và đang phát triển, đã cung cấp tổng quan về các nguyên tắc chính trong Hiệp định về Trợ cấp Thủy sản và các thông lệ tốt nhất cũng như những thách thức trong việc thực hiện Hiệp định. Các thành viên cũng đã nghe các bài thuyết trình về cách các cuộc thảo luận về hạn chế trợ cấp góp phần vào tình trạng dư thừa và đánh bắt quá mức, bao gồm cả vấn đề đối xử đặc biệt và khác biệt, đã phát triển như thế nào kể từ khi khởi động các cuộc đàm phán vào năm 2001.
Các thành viên phát biểu sau các bài thuyết trình đã đưa ra nhiều quan điểm về cách họ nhìn nhận việc thực hiện Thỏa thuận ở cấp độ trong nước, với các thành viên là quốc gia đang phát triển và kém phát triển nhất (LDC) bày tỏ cụ thể những thách thức mà họ có thể gặp phải. Theo hướng này, các thành viên đã ghi nhận tiến bộ trong việc vận hành Cơ chế tài trợ nghề cá của WTO để được hỗ trợ kỹ thuật cũng như hỗ trợ do Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc cung cấp. Hơn nữa, nhiều thành viên của các quốc gia phát triển và đang phát triển đã ghi nhận sự cần thiết của mỗi chính phủ trong việc phối hợp các hoạt động giữa các cơ quan khác nhau và tầm quan trọng của sự phối hợp trong tương lai.
“Bất chấp những thách thức mà họ phải đối mặt, tôi đã nghe các thành viên sáng nay nói rằng họ coi việc thực thi Thỏa thuận là một bước quan trọng và có giá trị để trừng phạt các khoản trợ cấp nghề cá có hại. Ngoài ra, chúng tôi đã nghe rất nhiều về các phương pháp triển khai tốt đã được thực hiện, cả từ các thành viên và từ các đối tác tổ chức quốc tế”, DDG Ellard cho biết.
“Cuối cùng, trong phần cuối cùng của hội thảo, thảo luận về quá trình phát triển lịch sử của các nguyên tắc khai thác quá mức và dư thừa, rõ ràng là Nhóm đàm phán về các quy tắc (NGR) trong những năm qua vẫn sáng tạo và thực dụng cả về quy trình và quy trình. vật chất. Tôi hy vọng phần này của cuộc thảo luận đã mang đến những suy nghĩ bổ ích khi mỗi thành viên cân nhắc cách tốt nhất để theo đuổi kết thúc thành công làn sóng đàm phán thứ hai, điều mà tất cả chúng ta đều nhận thấy là rất quan trọng”, DDD Ellard nói. “Như bạn đã biết, không còn nhiều thời gian trước MC13, vì vậy tôi hy vọng NGR có thể tiếp tục sáng tạo và thực dụng.”
Hội thảo xây dựng kiến thức tiếp theo, sẽ được tổ chức vào đầu năm 2023, sẽ tập trung vào dữ liệu liên quan đến trợ cấp và nghề cá, như các thành viên đã yêu cầu tại cuộc họp tháng 10./.
Truy cập toàn bộ lời văn Hiệp định tại đây
Nguồn: WTO
