Những phát hiện chính từ Báo cáo giám sát thương mại giữa năm của WTO năm 2022

Các phát hiện trong bài viết này tóm tắt Báo cáo giám sát thương mại giữa năm của WTO bao gồm thương mại và các diễn biến liên quan đến thương mại trong khoảng thời gian từ ngày 16 tháng 10 năm 2021 đến ngày 15 tháng 5 năm 2022. Đóng góp chuẩn bị giữa năm này cho báo cáo hàng năm của Tổng giám đốc được quy định trong nhiệm vụ của Cơ chế Rà soát Chính sách Thương mại (TPRM), nhằm mục đích hỗ trợ Cơ quan Rà soát Chính sách Thương mại (TPRB) thực hiện tổng quan hàng năm về sự phát triển trong môi trường thương mại quốc tế. Những nội dung chính đáng lưu ý của Báo cáo cụ thể như sau:

Triển vọng kinh tế toàn cầu đã xấu đi kể từ tháng Hai do cuộc chiến ở Ukraine, khiến WTO phải hạ dự báo về thương mại thế giới trong hai năm tới. WTO, trong dự báo mới nhất vào ngày 12 tháng 4 năm 2022, dự kiến mức tăng trưởng khối lượng thương mại hàng hóa là 3,0% vào năm 2022, giảm từ mức 4,7% trong dự báo trước đó từ tháng 10 năm ngoái. Thương mại dự kiến sẽ tăng 3,4% vào năm 2023 mặc dù những dự đoán như vậy phụ thuộc rất nhiều vào diễn biến của cuộc xung đột. Xung đột không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến thương mại trong giai đoạn xem xét. Làn sóng Omicron của COVID-19 đã chứng kiến các trường hợp mắc bệnh và tử vong tăng mạnh trong quý đầu tiên của năm 2022, làm tăng thêm số người thiệt mạng trong đại dịch. Gần đây, các lệnh phong tỏa nghiêm ngặt ở Trung Quốc nhằm kiểm tra sự lây lan của dịch bệnh đã một lần nữa làm gián đoạn hoạt động sản xuất và thương mại vào thời điểm áp lực nguồn cung dường như đang giảm bớt. Việc khóa chặt hơn nữa có thể dẫn đến tình trạng thiếu hàng hóa trung gian và cuối cùng mới, làm trầm trọng thêm các vấn đề về chuỗi cung ứng và tăng thêm áp lực lạm phát.

Kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát, 436 biện pháp thương mại và liên quan đến thương mại trong lĩnh vực hàng hóa đã được các Thành viên WTO và Quan sát viên thực hiện . Trong số này, 288 (66%) có tính chất tạo thuận lợi thương mại và 148 (34%) có tính chất hạn chế thương mại. Hạn chế xuất khẩu chiếm 82% trong tất cả các biện pháp hạn chế thương mại do COVID-19. Theo thông tin do Ban thư ký xác định hoặc nhận được từ các phái đoàn và sau đó được xác minh, khoảng 73% (89 trong số 122) hạn chế xuất khẩu đã được loại bỏ dần, nghĩa là vào giữa tháng 5 năm 2022, 33 hạn chế xuất khẩu vẫn còn hiệu lực . Mức độ bao phủ thương mại ước tính của các biện pháp tạo thuận lợi thương mại do COVID-19 vẫn đang áp dụng (149,7 tỷ USD) lớn hơn mức bao phủ của các biện pháp hạn chế thương mại (99,8 tỷ USD). Trong giai đoạn xem xét, 37 biện pháp COVID-19 đối với hàng hóa đã được các Thành viên WTO thông báo, chủ yếu là sửa đổi các biện pháp hiện có ban đầu được thực hiện trong giai đoạn đầu của đại dịch hoặc chấm dứt các biện pháp khác. Tương tự, các biện pháp hỗ trợ mới liên quan đến COVID-19 của các Thành viên WTO nhằm giảm thiểu các tác động kinh tế và xã hội của đại dịch đã giảm đáng kể kể từ nửa cuối năm 2021.

Trong lĩnh vực dịch vụ, WTO đã ghi nhận 155 biện pháp liên quan đến COVID-19 do các Thành viên và Quan sát viên đưa ra kể từ khi đại dịch bùng phát. Chỉ có hai biện pháp mới như vậy được báo cáo kể từ giữa tháng 10 năm 2021 và năm biện pháp được báo cáo là đã chấm dứt. Điều này xác nhận rằng số lượng các biện pháp thương mại dịch vụ COVID-19 mới đã giảm mạnh kể từ năm ngoái.

Chiến tranh ở Ukraine đã tác động đáng kể đến dòng chảy thương mại trong giai đoạn xem xét. Ban thư ký đã xác định khoảng 71 biện pháp trừng phạt thương mại và liên quan đến thương mại cụ thể do 43 Thành viên WTO và một Quan sát viên áp đặt đối với Liên bang Nga trong lĩnh vực thương mại hàng hóa. 75 thương mại dịch vụ và các biện pháp trừng phạt liên quan đến thương mại do 39 Thành viên WTO áp đặt đối với Liên bang Nga cũng đã được xác định. Trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, một số Thành viên WTO đã thực hiện các biện pháp và lệnh trừng phạt có thể ảnh hưởng gián tiếp đến việc duy trì và cấp phép quyền sở hữu trí tuệ (IPR).

Đối với các biện pháp thương mại thông thường , 230 biện pháp tạo thuận lợi thương mại mới và 109 biện pháp hạn chế thương mại đã được ghi nhận đối với các Thành viên và Quan sát viên của WTO. Chúng bao gồm 32 biện pháp hạn chế xuất khẩu và 18 biện pháp tạo thuận lợi cho nhập khẩu do các Thành viên WTO đưa ra để đối phó với xung đột. Mức độ bao phủ thương mại của các biện pháp tạo thuận lợi cho nhập khẩu được đưa ra trong giai đoạn rà soát ước tính là 603,2 tỷ USD và mức độ bao phủ của các biện pháp hạn chế nhập khẩu là 23,5 tỷ USD. Theo ước tính sơ bộ của Ban thư ký và dựa trên thông tin có sẵn, phạm vi thương mại của các biện pháp hạn chế xuất khẩu do các Thành viên WTO thực hiện để đối phó với xung đột ước tính là 69,6 tỷ USD. Các biện pháp hỗ trợ nhập khẩu ước đạt 38,3 tỷ USD.

Phần lớn trong số 93 biện pháp thông thường mới ảnh hưởng đến thương mại dịch vụ do các Thành viên WTO và Quan sát viên thực hiện là tạo thuận lợi cho thương mại . Hơn một nửa các biện pháp liên quan đến viễn thông, máy tính và Internet- và các dịch vụ hỗ trợ mạng khác, bao gồm một số biện pháp đáng kể về thuế hoặc dịch vụ tài chính.

Các Thành viên WTO tiếp tục sử dụng các cơ chế minh bạch của Ủy ban SPS và TBT để thông báo các biện pháp vệ sinh và kiểm dịch động thực vật (SPS) và các biện pháp rào cản kỹ thuật đối với thương mại (TBT) của họ, đồng thời thảo luận và thường xuyên giải quyết các mối quan ngại thương mại cụ thể (STC) một cách không tranh chấp. An toàn thực phẩm là mục tiêu thường xuyên nhất được xác định trong 613 thông báo SPS thường xuyên do các Thành viên WTO đệ trình và phần lớn trong số 162 biện pháp khẩn cấp được thông báo trong cùng thời kỳ, liên quan đến sức khỏe động vật. Các Thành viên WTO đã gửi 125 thông báo SPS và thông tin liên lạc về 67 biện pháp SPS được thực hiện để đối phó với đại dịch. Hầu hết trong số 1.446 thông báo TBT thông thường mới do các Thành viên WTO đệ trình trong giai đoạn xem xét, chỉ ra rằng mục tiêu chính của họ là bảo vệ sức khỏe hoặc sự an toàn của con người. Các Thành viên WTO đã đệ trình 213 thông báo TBT liên quan đến COVID-19 lên WTO. Chúng bao gồm nhiều loại sản phẩm, bao gồm thuốc, vật tư y tế và thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE).

Một số lo ngại về thương mại được đưa ra trong các cơ quan của WTO trong nửa đầu năm 2022 là mới và một số đã được nêu ra trong các giai đoạn trước, cho thấy các vấn đề dai dẳng và chưa được giải quyết. Nhìn chung, giai đoạn rà soát cho thấy các Thành viên WTO tiếp tục sử dụng các ủy ban của WTO để thu hút sự tham gia của các đối tác thương mại vào các lĩnh vực xung đột thương mại thực sự hoặc tiềm năng.

Tại Ủy ban Nông nghiệp (CoA), các Thành viên đã đặt ra 141 câu hỏi liên quan đến các thông báo riêng lẻ, thông báo quá hạn và các vấn đề triển khai cụ thể (SIM) theo Điều 18.6 với hầu hết các câu hỏi tập trung vào các thông báo hoặc chính sách hỗ trợ trong nước của các Thành viên. Sự phát triển của thị trường lương thực toàn cầu trong bối cảnh chiến tranh ở Ukraine và những tác động liên quan đến an ninh lương thực trên toàn thế giới đã chi phối các cuộc thảo luận về CoA. Trong thời gian xem xét, trong số tám hạn chế xuất khẩu được thông báo, một hạn chế được đưa ra để đối phó với đại dịch COVID-19 và hai hạn chế liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến cuộc xung đột.

Trong giai đoạn xem xét, các Thành viên WTO tiếp tục điều chỉnh các khuôn khổ trong nước về sở hữu trí tuệ (IP) của họ và thực hiện các biện pháp IP cụ thể để tạo điều kiện phát triển và phổ biến các công nghệ y tế liên quan đến COVID-19, cũng như hợp lý hóa các yêu cầu về thủ tục đối với các vấn đề quản lý SHTT./.

Nguồn: WTO