Tiềm năng và dự địa xuất khẩu tôm thẻ, tôm he sang Nhật Bản

Thứ Năm, 09/11/2023

Giá trị nhập khẩu: tôm thẻ / tôm he

        Nguồn: FAO.

Nhập khẩu tôm thẻ và tôm he (tôm) chiếm giá trị cao nhất trong tổng kim ngạch nhập khẩu của Nhật Bản, khoảng 15% tổng giá trị nhập khẩu hàng năm của Nhật Bản. Tôm là nguyên liệu phổ biến cho món tempura, một chế biến của nhiều loại rau và hải sản chiên giòn và chiên giòn khác nhau, đặc biệt là tôm thẻ (ebi). Do không có sản phẩm nào có thể thay thế được tôm nên chúng chịu tác động mạnh của các yếu tố như sản lượng và giá cả. Việt Nam hiện nay là nước dẫn đầu trong xuất khẩu tôm he sang Nhật Bản. Các đối thủ cạnh tranh chính của ta là Indonesia, Ấn Độ, Thái Lan, Trung Quốc.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), hai năm gần đây, xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Nhật Bản không tăng trưởng; hai quý cuối năm 2021, xuất khẩu tôm thậm chí còn giảm mạnh.

Cụ thể, năm 2020, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Nhật Bản đạt hơn 613 triệu USD, giảm 0,9% so với năm 2019. Qua năm 2021, xuất khẩu tôm sang Nhật Bản tiếp tục giảm 6%, đạt 578 triệu USD.

Tuy nhiên, những tháng đầu năm 2022 đã “quay trở lại” với mức tăng trưởng mạnh mẽ. Theo Hải quan Việt Nam, tính đến 9 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Nhật Bản đạt hơn 540 triệu USD, tăng 23% so với cùng kỳ năm 2021. Nhu cầu nhập khẩu tôm của Nhật Bản được đánh giá khá ổn định trong thời gian này.    

Hiện Nhật Bản là thị trường nhập khẩu tôm lớn thứ hai của Việt Nam sau Mỹ (chiếm khoảng 15% thị phần). Nhật Bản là thị trường xuất khẩu của khoảng 70 doanh nghiệp tôm Việt Nam với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như: Tôm phủ bột đông lạnh, tôm sú hấp đông lạnh, tôm tẩm bột, tôm thẻ chân trắng PDTO Nobashi đông lạnh, tôm sú hấp đông lạnh, đuôi luộc đông lạnh. -Tôm thẻ chân trắng, tôm bóc vỏ hấp đông lạnh, tôm hấp đông lạnh, v.v.

Năm 2021, nhập khẩu tôm của Nhật Bản đạt 2,3 tỷ USD, tăng 6% so với năm 2020. Top 5 nhà cung cấp tôm lớn nhất cho Nhật Bản gồm: Việt Nam, Indonesia, Ấn Độ, Thái Lan và Argentina. Việt Nam vẫn là nhà cung cấp tôm lớn nhất cho thị trường Nhật Bản, chiếm 24% thị phần, Indonesia và Ấn Độ cùng chiếm 16% thị phần và Argentina chiếm 7%.

Theo VASEP, Chính phủ Nhật Bản đang dần nới lỏng các biện pháp kiểm soát biên giới và bình thường hóa các hoạt động kinh tế - xã hội. Hiện Nhật Bản đã dỡ bỏ lệnh cấm nhập cảnh với 106 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có Mỹ, hầu hết châu Âu và nhiều nước Đông Nam Á.

Việt Nam và Nhật Bản cùng là thành viên của 4 hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương: Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Nhật Bản (VJEPA), Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN - Nhật Bản (AJCEP) và Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng thủy sản trong đó có tôm của Nhật Bản vẫn rất lớn. Do đó, xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Nhật Bản có nhiều cơ hội tăng trưởng.