Tiềm năng và dư địa xuất khẩu cá ngừ sang Nhật Bản

Thứ Sáu, 27/10/2023

Nhật Bản là thị trường có nền kinh tế phát triển hàng đầu châu Á và thế giới với quy mô thị trường lớn. Đây cũng là thị trường có nhu cầu nhập khẩu, tiêu thụ rất nhiều các sản phẩm nông thủy sản – thực phẩm nước ngoài, bao gồm: cá và sản phẩm chế biến từ cá, tôm, lươn, thịt và những sản phẩm từ thịt, đậu nành, sản phẩm từ ngũ cốc, rau quả tươi và chế biến, cà phê…

Cá ngừ, có thể nói đây là một trong những sản phẩm phổ biến, được sử dụng trong các bữa ăn hàng ngày của người Nhật Bản.

Giá trị nhập khẩu cá ngừ của Nhật Bản

                    Nguồn: FAO.

Biểu đồ trên cho thấy việc buôn bán cá ngừ tại Nhật Bản đã trở nên đa dạng như thế nào. Nhu cầu tiêu thụ của người Nhật đối với các loài cá ngừ rất cao đã khiến Nhật Bản nhập khẩu cá ngừ từ khắp nơi trên thế giới. Cho đến nay, Nhật Bản là thị trường tiêu thụ cá ngừ tươi và đông lạnh lớn nhất thế giới và xuất khẩu cá ngừ sang Nhật Bản đã trở thành một ngành kinh doanh béo bở.

Về khối lượng, cá ngừ mắt to đông lạnh từ tỉnh Đài Loan, Trung Quốc và Hàn Quốc là loại cá ngừ phổ biến nhất. Các loài cá ngừ vây xanh có giá cao và có nguy cơ tuyệt chủng bao gồm cá ngừ vây xanh Đại Tây Dương, Thái Bình Dương và Nam. Nguồn cung nội địa Nhật Bản của ba loại này là khoảng 15.000 tấn, và lượng nhập khẩu cũng tương đương. Tuy nhiên, theo xu hướng hiện nay nhập khẩu của Nhật Bản đối với ba nhóm sản phẩm này bị giảm và có sự chuyển hướng sang nhập khẩu các sản phẩm chế biến nhiều hơn, ví dụ như khối sashimi thay vì bóc mang và rút ruột cá.

Tháng 9/2022, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam đạt trên 3,7 triệu USD, tăng 75% so với cùng kỳ năm 2021. Con số tăng trưởng này đã phản ánh xu hướng tích cực xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản vì không chỉ cao hơn sao với cùng kỳ, con số này còn cao gần gấp đôi so với cùng kỳ 2019.

Tính luỹ kế 9 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ sang Nhật Bản đạt 31 triệu USD, tăng 49% so với cùng kỳ năm 2021, cao gấp 1,5 lần so với cùng kỳ năm 2019.

Việt Nam xuất khẩu chủ yếu các sản phẩm thịt/loin cá ngừ đông lạnh mã HS 0304 sang Nhật Bản. Tiếp đến là nhóm các sản phẩm cá ngừ chế biến khác, gồm loin cá ngừ vằn/cá ngừ vây vàng hấp đông lạnh, thịt vụn cá ngừ vằn hấp đông lạnh…. So với cùng kỳ, xuất khẩu các nhóm mặt hàng cá ngừ của Việt Nam sang Nhật Bản đều tăng trừ cá ngừ đóng hộp.

Theo số liệu thống kê của Trung tâm Thương mại Thế giới (ITC), nhập khẩu cá ngừ của Nhật Bản giảm liên tục trong 7 tháng đầu năm 2022. Hiện tỷ lệ lạm phát tại Nhật Bản đã tăng lên mức cao nhất trong 8 năm qua. Và điều này đang tác động mạnh tới các hộ gia đình ở nước này.

Dự báo, nhu cầu nhập khẩu cá ngừ của Nhật Bản sẽ chỉ tăng nhẹ về lượng trong những tháng cuối năm. Nhu cầu tiêu dùng những mặt hàng cá ngừ có giá cao vào dịp lễ cuối năm nay có khả năng giảm so với những năm trước do lạm phát cao và đồng Yên mất giá khiến hàng hóa nhập khẩu bằng đồng USD trở nên đắt đỏ hơn. Do đó, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Nhật Bản dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong quý cuối năm, nhưng tốc độ tăng trưởng sẽ chậm lại. 

Nguồn: Vụ Thị trường châu Á - châu Phi, Bộ Công Thương