Các kết quả đã đạt được là thành tựu sau một chương trình làm việc dài và vất vả từ đầu năm 2022, bao gồm rất nhiều phiên họp không chính thức cũng như các phiên tham vấn. Đại sứ Arab Saudi Saqer Abdullah Almoqbel và người tiền nhiệm của ông là Đại sứ Mexico Angel Villalobos giữ vai trò điều phối, chủ trì các phiên làm viêc này.

Việc cải tiến sẽ tăng cường đáng kể cơ chế TPR trong vai trò là một nền tảng minh bạch về chính sách và thông lệ của các nước Thành viên WTO, đồng thời giảm khối lượng công việc trong quá trình chuẩn bị và tham gia các phiên TPR.

Một trong những ưu tiên được các nước đặt ra trong lần thẩm định này là triển khai hệ thống công nghệ thông tin (CNTT) cải tiến nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình hỏi đáp (Q&A) của TPRM. Các nước đã thống nhất về một loạt các mốc quan trọng để hệ thống CNTT có thể vận hành đầy đủ trong thời gian sớm nhất có thể. Ngoài ra, các nước cũng thành lập một nhóm chuyên trách để phối hợp chặt chẽ với Ban Thư ký WTO về hệ thống CNTT, nâng cao năng lực cho Phái đoàn của các nước Thành viên.

Khi vận hành đầy đủ, hệ thống CNTT sẽ giúp các thành viên quản lý quy trình Q&A dễ dàng hơn và giúp các nhà hoạch định chính sách, nhà nghiên cứu, khu vực tư nhân và các bên liên quan khác truy cập và tìm kiếm thông tin.

Các nước cũng đồng ý hạn chế số lượng câu hỏi bằng văn bản có thể đặt ra trong TPR. Biện pháp này được đưa ra nhằm đáp ứng số lượng câu hỏi ngày càng tăng nhanh chóng mà một số nền kinh tế thương mại lớn nhất nhận được (trong một số trường hợp lên đến hơn 2000 câu hỏi). Hầu hết các thành viên đều ủng hộ việc đưa ra giới hạn dự kiến là 75 câu hỏi cho mỗi Thành viên và mỗi phiên TPR.

Tài liệu kết quả cũng bao gồm các khuyến nghị của các nước Thành viên về việc củng cố các báo cáo TPR do Ban Thư ký WTO soạn thảo. Báo cáo của Ban Thư ký là một phần cơ bản của hoạt động TPR và đánh giá cao chất lượng cũng như tính khách quan của nó, các thành viên đã đưa ra một loạt yêu cầu tới Ban Thư ký để cải thiện quy trình này, bao gồm: rút ngắn độ dài báo cáo, tập trung vào những thay đổi chính sách thương mại trong thời gian gần đây, các vấn đề nổi bật từ phiên TPR trước đây của một nước Thành viên, và thông tin về các thông báo đã gửi cũng như chưa xử lý. Ngoài ra, báo cáo của Ban Thư ký cần đề cập đến các vấn đề liên quan đến những diễn biến mới liên quan đến thương mại của nước Thành viên đó.

Các nước nhấn mạnh những yếu tố chính của cơ chế đánh giá ngang hàng đa phương hiệu quả là sự độc lập và các nhận định của Ban Thư ký WTO trong quá trình soạn thảo và xác định phạm vi báo cáo của mình, đặc biệt trong bối cảnh rạn nứt địa chính trị và những thách thức toàn cầu ngày càng gia tăng.

Các nước cũng cho rằng TPRB nên đóng vai trò lớn hơn như một diễn đàn để chia sẻ thông tin về các chính sách và thực tiễn thương mại, đặc biệt là trong thời kỳ khủng hoảng toàn cầu. Theo đó, vai trò của TPRB cần được nhấn mạnh trong quá trình thảo luận về phạm vi chính sách, thực tiễn thương mại cũng như các tác động mang tính hệ thống của chúng.

Dự kiến lần thẩm định tiếp theo của TPRM được tổ chức chậm nhất là năm 2027.

​TPRM là một hoạt động cơ bản quan trọng xuyên suốt hoạt động của WTO. Mục đích của TPRM là nhằm làm cho các Thành viên tuân thủ triệt để các quy tắc, nguyên tắc và cam kết được ghi nhận trong các Hiệp định Thương mại Đa phương và các Hiệp định Thương mại Nhiều bên khi các Hiệp định này có thể được áp dụng, nhờ đó hệ thống thương mại đa phương sẽ vận hành suôn sẻ hơn, đạt được sự minh bạch hơn và hiểu biết nhiều hơn về các chính sách và thực tiễn thương mại của các Thành viên WTO. Theo đó, cơ chế rà soát cho phép đánh giá và thẩm định tập thể thường xuyên toàn bộ phạm vi chính sách và thực tiễn thương mại của từng Thành viên WTO, cũng như tác động của chúng đối với sự vận hành của hệ thống thương mại đa phương. Chu kỳ rà soát trước đây là 2, 4 hoặc 6 năm tùy thuộc vào tỷ trọng trong thương mại thế giới của từng nước thành viên; tuy nhiên kể từ ngày 01/01/2019, chu kỳ rà soát được kéo dài thêm một năm cho mỗi nhóm nước, và sẽ là 3, 5 hoặc 7 năm.

Việt Nam nằm trong nhóm nước có kỳ rà soát 7 năm/lần. Phiên TPR đầu tiên của Việt Nam đã diễn ra vào năm 2013 tại Geneva, Thụy Sỹ. Phiên rà soát thứ 2 cho giai đoạn 2014-2019 được tổ chức trực tuyến tại Hà Nội vào ngày 27 và 29/04/2021./.

Nguồn: Vụ Chính sách thương mại đa biên tổng hợp