Các quy định liên quan đến các Thành viên kém phát triển (LDC) và hỗ trợ kỹ thuật trong Hiệp định Trợ cấp thuỷ sản của WTO
Thứ Năm, 03/10/2024
Hiệp định Trợ cấp thuỷ sản đã chính thức được thông qua tại Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 12 (MC12) diễn ra vào ngày 17 tháng 6 năm 2022. Hiệp định được xem là một bước tiến quan trọng trong tiến trình đàm phán kéo dài gần 20 năm của WTO. Hiệp định ra đời nằm cấm một số hình thức trợ cấp thuỷ sản góp phần làm khai thác quá mức và quá năng lực; cấm trợ cáp có khai thác trái phép, không báo cáo, không theo quy định. Sứ mệnh cơ bản của Hiệp định là thực hiện mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản thông qua một thể chế minh bạch và có quy tắc chung trong thương mại quốc tế. Để Hiệp định Trợ cấp thuỷ sản có hiệu lực, ít nhất 2/3 số Thành viên WTO phải phê chuẩn Hiệp định. Tính đến tháng 9 năm 2023, 83 Thành viên WTO đã nộp văn kiện phê chuẩn Hiệp định này.
Nội dung liên quan đến điều khoản đặc biệt và hỗ trợ kỹ thuật được quy định, lần lượt tại Điều 6 và Điều 7 của Hiệp định. Đây là hai điều thể hiện rõ sự khác biệt lớn nhưng cũng đạt được sự nhân nhượng lẫn nhau giữa các thành viên phát triển với các thành viên đang và kém phát triển của WTO nhằm đạt được thống nhất đối với lời văn hiệp định. Lời văn hiệp định ở cả Điều 6 và 7 không đưa ra quy định cụ thể.
Ý tưởng của Điều 6 chỉ đưa ra quy ước chung về việc tránh đặt vấn đề hoặc nêu các vụ việc liên quan đến nước kém phát triển. Trường hợp biện pháp nào đó được áp dụng, các thành viên khác cần tính đến thực tiễn cụ thể của các nước kém phát triển. Lời văn cụ thể của Điều 6 như sau: “Một Thành viên phải kiềm chế một cách thích đáng trong việc nêu ra các vấn đề liên quan đến các Thành viên LDC và các giải pháp được đưa ra phải tính đến tình hình cụ thể của Thành viên LDC có liên quan, nếu có”.
Với cách viết tương tự nhưng đưa ra quy tắc có tính ràng buộc cao hơn, Điều 7 yêu cầu Thành viên đang và kém phát triển phải tự đưa ra đề xuất hỗ trợ tăng cường năng lực nhằm đảm bảo hoạt động hỗ trợ kỹ thuật của WTO là đúng nhu cầu và đúng cách thức mà Thành viên cần hoặc mong muốn. Lời văn cụ thể của Điều 7 như sau: “Hỗ trợ kỹ thuật có mục tiêu và hỗ trợ xây dựng năng lực cho các nước Thành viên đang phát triển, bao gồm cả các Thành viên LDC, sẽ được cung cấp nhằm mục đích thực hiện theo các quy định của Hiệp định này. Để đáp ứng sự hỗ trợ này, một cơ chế tài trợ tự nguyện của WTO sẽ được thành lập với sự hợp tác của các tổ chức quốc tế có liên quan như Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) và Quỹ Phát triển Nông nghiệp Quốc tế. Sự đóng góp của các Thành viên WTO vào cơ chế này hoàn toàn dựa trên cơ sở tự nguyện và không sử dụng nguồn ngân sách thường xuyên”.
Nguồn: 1. Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương;
2. Hiệp định Trợ cấp thuỷ sản.
