Điều khoản về thông báo và minh bạch hoá trong Hiệp định Trợ cấp thuỷ sản của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO)
Thứ Năm, 03/10/2024
Hiệp định Trợ cấp thuỷ sản đã chính thức được thông qua tại Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 12 (MC12) diễn ra vào ngày 17 tháng 6 năm 2022. Hiệp định được xem là một bước tiến quan trọng trong tiến trình đàm phán kéo dài gần 20 năm của WTO. Hiệp định ra đời nằm cấm một số hình thức trợ cấp thuỷ sản góp phần làm khai thác quá mức và quá năng lực; cấm trợ cáp có khai thác trái phép, không báo cáo, không theo quy định. Sứ mệnh cơ bản của Hiệp định là thực hiện mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản thông qua một thể chế minh bạch và có quy tắc chung trong thương mại quốc tế. Để Hiệp định Trợ cấp thuỷ sản có hiệu lực, ít nhất 2/3 số Thành viên WTO phải phê chuẩn Hiệp định. Tính đến tháng 9 năm 2023, 83 Thành viên WTO đã nộp văn kiện phê chuẩn Hiệp định này.
Cam kết về thông báo và minh bạch hoá được quy định cụ thể tại Điều 8 của Hiệp định trợ cấp thuỷ sản. Điều 8 gồm có 8 điều khoản, quy định các nội dung liên quan đến nghĩa vụ thông báo và minh bạch hóa thông tin liên quan đến thuỷ sản; quản lý thuỷ sản, khai thác bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU); đánh giá trữ lượng; sản lượng khai thác.
Điều này quy định 5 nghĩa vụ ràng buộc, gồm: Thực thi nghĩa vụ tương ứng của Hiệp định Trợ cấp và chống bán phá giá (ASCM); thông báo loại hình trợ cấp đối với hoạt động khai thác; thông báo thường niên về Danh mục tàu cá IUU; trong 1 năm sau ngày hiệp định có hiệu lực, các Thành viên phải thông báo các biện pháp thực thi hiệp định, bao gồm các bước triển khai cụ thể; và ngay sau khi hiệp định có hiệu lực với thành viên, phải thông báo cơ chế quản lý thuỷ sản, các hiệp định khu vực và quốc tế đã tham gia; trữ lượng thuỷ sản quản lý, mô tả biện pháp bảo tồn đang áp dụng; danh sách người và tàu cá IUU, quy trình và nguyên tắc xác định IUU.
Hiệp định quy định rõ không ràng buộc cam kết đối với các thông tin mật; đồng thời việc thực hiện nghĩa vụ tại Điều này không tác động đến hiện trạng cam kết và thực thi cam kết theo GATT 1994, ASCM hay bản chất của từng biện pháp. Hiệp định cũng cho phép các thành viên khác có thể đưa ra câu hỏi bổ sung hoặc nêu hiện trạng không thực hiện nghĩa vụ trong khuôn khổ nội dung cam kết được nêu tại Điều này.
Điều này cũng đưa ra một số linh hoạt cho thành viên đang và kém phát triển, gồm: Thông báo hàng năm về hiện trạng nguồn lợi và số tham chiếu được áp dụng, đánh giá đối với từng đàn cá chung theo quy định của RFMO hoặc do quốc gia tự xác định; các biện pháp bảo tồn và quản lý; và các thông tin khác liên quan đến thông tin tàu cá và sản lượng khai thác theo loài.
Nguồn: 1. Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương;
2. Hiệp định Trợ cấp thuỷ sản.
